27 Mart'ta 1.7 milyon adayın ter döktüğü Yükseköğretime Geçiş Sınavı'nda yaşanan şifre krizi nasıl başladı? Kim, ne açıklamada bulundu; nasıl protesto etti? İşte o günden bugüne yaşananlar ve gelinen son nokta...
Üniversiteye girişte uygulanan birinci aşama olan Yükseköğretime Geçiş Sınavı'na (YGS) bu sene 1.7 milyon aday katıldı. Sınavda sıkı güvenlik önlemleri vardı; bu kapsamda soru kitapçığı her adaya özel olarak hazırlandı. Kitapçık ve cevap kağıdı matbaada özel olarak poşetlendi ve sınavda adaya tek bir poşet halinde, açılmamış bir şekilde verildi. Bunun haricinde bu sene ilk kez sınav salonlarında kamera ile kayıt uygulamasını gerçekleştirildi. Kamera ile kayıt, sadece sınavın güvenli ve kurallara uygun bir şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini tespit etmek amacıyla yapıldı.
Sınavda ilginç bir tesadüf yaşandı. Adayların girecekleri salonlar ÖSYM tarafından bilgisayar ortamında belirlenirken; bazı okullar ve sınav salonlarında sadece kız öğrenciler yer aldı. Bunlardan biri de 25 dersliği bulunan İstanbul Silahtarağa İlköğretim Okulu'nda sınava girecek öğrencilerin hepsi kızlardan oluşuyordu. Okul yetkilileri, uygulamanın ÖSYM tarafından yapıldığını, kendilerinin bilgisi olmadığını söyledi. ÖSYM ise ''kız adayların sınava girmek istedikleri ilk tercihlerine atanmalarında erkeklerden daha avantajlı oldukları'' açıklamasında bulundu.
YGS sorularını değerlendiren eğitim uzmanları bu seneki soruların, geçen yıla göre çok daha zor olduğunu söyledi. Şanlıurfa Atalar Koleji Matematik Öğretmeni Mustafa Güler, sınavda bir matematik sorusu yanlıştı. Güler, "X*10! (matematikte faktöriyel'i ifade eder) çarpımı bir pozitif tam sayının karesi olduğuna göre, X'in alabileceği en küçük değer kaçtır?' sorusunun cevapları 5, 10, 14, 21 ve 7 olarak belirtilmiş. Cevap şıkkı uzmanlar tarafından 7 olarak ifade ediliyor ancak bir faktöriyel sorusunda bilinmeyen sayı olarak ifade edilen X 'in bir tam sayı olduğu belirtilmediği için cevap şıklarında ifade edilen rakamlar yanlış. Doğru cevapta X rakamı bir tam sayı olmadığı için '1/10!' ifadesinin kullanılması gerekirdi. Dolayısıyla bu soruya ilişkin tüm cevaplar yanlıştır" dedi.
Öte yandan Kahramanmaraş'ta yapılan YGS'de ÖSYM'de görevli bir kişide kalem kamera bulundu. Bahçelievler Kampüsü girişinde görevli polisin yaptığı aramada, ÖSYM Kahramanmaraş Bürosu'nda sekreter olarak çalıştığı öğrenilen Y.Ö'nün üzerinden kamera çıktı. Kalem kameraya el konulurken, ifadesi alınan Y.Ö, ''Zaman zaman sınavlarda bazı durumlarla karşılıyoruz. Ben de kalem kamerayı haklılığımızı ispat etmek için İstanbul'dan getirttim. Başka bir amacım yoktu'' dedi.
YGS'de basına dağıtılan kitapçıkta Temel Matematik testindeki cevap şıklarının şifrelendiği öne sürüldü. Şöyle ki; cevap şıkları sayısal olarak küçükten büyüğe doğru sıralanıp, soruyla eşleştirildikten sonra çakışan şık sorunun doğru cevabı çıkıyor. Şıkların çakışmaması durumunda ise başka bir formül uygulanıyor. Cevap şıkları bu kez de küçüğe sıralanıyor. Çakışan şık doğru cevap oluyor. Kitapçıkta bu formüle uyan 5 sorunun bulunduğu tespit edildi. Harf kullanılan (a, b, c gibi) 3 soruda alfabetik sıraya göre şıklar dizilirken; çakışan şık doğru cevabı veriyor. "x, y, z"li 3 soruda ise "x" değişken yerine 1 yazılıp işlem yapılınca, küçükten büyüğe kuralı işliyor. 40 matematik sorusundan 38'inde formüllerin geçerli olduğu belirlendi. Matematik dışındaki testlerde de formüllerle doğru cevabın bulunabileceği iddia edildi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, şifreleme iddialarına ilişkin inceleme başlattı. Ankara Cumhuriyet Başsavcıvekili Şadan Sakınan'ın, incelemeyi KPSS'deki kopya iddialarına ilişkin yürüttüğü soruşturma kapsamında yapacağı öğrenildi.
ÖSYM'nin internet sitesinden yapılan açıklamada, ''Bu soru kitapçığı sınava giren hiç bir adaya verilmemiştir'' denildi. Açıklamada şu cümleler yer aldı: ''Basında 'YGS'de Gizli Şifre' başlığı ile yer alan kitapçık, ÖSYM'nin sınav sonrasında basına vermek ve internet sitesinden duyurmak üzere hazırlanmış, ana soru kitapçığından türetilmiş, tek bir soru kitapçığıdır. Bu soru kitapçığının herhangi bir adaya verilmesi söz konusu olmadığından, doğru cevabın bulunduğu yer değiştirilmeden sadece yanlış cevap seçeneklerinin yerleri değiştirilmiştir. Bu soru kitapçığı sınava giren hiç bir adaya verilmemiştir. ÖSYM, Şubat 2011'den itibaren gerçekleştirdiği tüm sınavlarda 'adaya özgü soru kitapçığı' hazırlayarak pek çok haksızlığın önüne geçmiştir. Adaya Özgü Soru Kitapçığı uygulamasında tüm adaylar için hazırlanmış olan toplam soru, ana konu alanları ile sınırlı kalmak üzere, her bir aday için rastgele seçilmiş farklı sıraya konulmaktadır. Buna ilave olarak her sorunun doğru cevabı da her bir adayın soru kitapçığında yine rastgele biçimde bir şıka atanmaktadır. Madde analizine imkan tanımak üzere yanlış seçeneklerin de yerleri değiştirilmektedir. Bu sayede her bir adayın soru kitapçığı 'tek bir tane' olarak basılmaktadır. Bugüne kadar yapılan üç sınavda da bu gerçekleştirilmiştir.''
"Ortada bir sorun olduğu kesin. ÖSYM'nin inandırıcı bir açıklama yapması gerek" diyen Milliyet gazetesi yazarı Abbas Güçlü, şifre iddialarına ilişkin şu değerlendirmede bulundu: "ÖSYM'nin bu açıklaması inandırıcı değil. Seçeneklerin yeri değişse dahi bu şifre uygulandığı zaman değişen birşey olmuyor. Formül geçerli olduğu sürece yine aynı sonuca ulaşılır. Bundan sonra ne olacak, kimse fikir sahibi değil. 1 milyon 700 bin kitapçık üzerinde aynı formülü uyguladığınız sürece seçenekleri değiştirseniz dahi cevaplara ulaşabilirsiniz. Bu sadece basına dağıtılan bir kitapçık değil; ÖSYM'nin internet sitesinde de aynı kitapçık var. Bu şifreleme tesadüf değil! ÖSYM, bu şifreleme işleminin neden yapıldığını açıklasın."
ÖSYM Soru Kitapçığı'nda şifreleme yöntemi kullanıldığı iddialarını ortaya atan avukat Ayla Varan, inceledikleri sorularda belirledikleri yöntemin tesadüfi olamayacağını düşündüklerini belirterek, matematik sorularından 30'unu bu yöntemle çözdüğünü söyledi. Artvin'de avukat olan Varan, Artvin'de yaşayan bazı eğitimcilerle, sınava giren öğrencilerin bir takım duyumları çerçevesinde, ÖSYM'nin internet sayfasındaki soru kitapçığını indirdiklerini belirtti. Şıklar üzerinde bir takım denemeler yaptıklarını dile getiren Varan, ''Ben matematik üzerinde yoğunlaştım. Bir sürü alternatif deneyerek şıkları sıraladık. Büyükten küçüğe, küçükten büyüğe, tek, çift, asal gibi. Birkaç soruda bunu yaptığımızda sıralamanın küçükten büyüğe doğru yapıldığında, testteki şıklarla çakıştığını gördük. Bunu birkaç soruda tekrarladık. 10 olunca artık bunun tesadüf olamayacağını düşündük. Daha sonra ertesi gün dershanelerle paylaştık. Bir sınav sisteminde bu kadar tesadüf belki olabilirdi ama istatistiki açıdan olamayacağı kanaatine varıldı. Ben sadece matematik için 30'un üzerinde soruyu bu şekilde çözdüm'' dedi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise yaşanan bu şifreleme olayı ile ilgili hükümete yüklendi: "Gizli kapaklı formüllerle birileri yine avantaj sağladı. Çocuklarımızın hakkı yendi. İşte ustalık dönemi bu. O sınava giren benim, sizin bizim çocuklarımız. Biz çocuklarımızı niye dersaneye görderdik? Boğazlarımızdan kestik çocuklarımız okusun diye. Ne oldu?"
Eğitim -Sen Genel Başkanı Zübeyde Kılıç, ÖSYM Soru Kitapçığı'nda şifreleme yöntemi kullanıldığı iddialarına ilişkin olarak, ''Söz konusu 'şifre yöntemi' birilerine servis edilmişse, adayların tek tek kendi kitapçıklarını görmesinin hiçbir anlamı olmayacak ve bu iddiaları ortadan kaldırmayacaktır'' ifadesini kullandı.
Eğitim-İş Genel Başkan Vekili Levent Akça da konuya ilişkin olarak şunları söyledi: "Daha önce de KPSS'de yaşanan skandalın izleri henüz hafızalardan silinmeden, daha büyük bir skandalın patlak vermesi, bu işin çivisinin çıktığını gösteriyor. Minareyi çalan kılıfını hazırlıyormuş. Bir yandan psikolojik baskı altında sınava giren adaya ve öğretmene güvensizlik, öte yandan sistemli bir şekilde dışarıya soru sızdırmalar, özel yazılımla soru şifreleme. Bu kopya girişiminin belli bir anlayışın sahibi kesimlere özel düzenlendiği açıktır. Bu skandalın yaşandığı kurumun başındaki şahsa, en kısa zamanda o koltuğu bırakmak düşer. Bu istifadan önce yüz binlerce mağdur edilmiş adayın mağduriyetini az da olsa gidermek için acilen YGS'nin iptaline gidilmelidir."
ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir, YGS'de basın için özel cevap anahtarı hazırlandığını ve kitapçığın çoğaltıldığını söyledi. Demir, adaya özgü oluşturulan kitapçık algoritmanın detaylı olarak incelendiğini ve bu tür bir şifrenin ilgili yazılım tarafından üretilmesinin mümkün olmadığının görüldüğünü belirterek, ''Bunu fiziksel olarak da teyit etmek içinde ÖSYM'nin depolarına gelmiş olan sınav evrakı arasından sınavda fiilen kullanılmış olan rastgele örnekler seçilerek incelenmiş ve benzeri bir şifrelemenin benzeri bir yapılanmanın hiçbir kitapçıkta olmadığı tespit edilmiştir'' dedi. Adayların şifrelerini kullanarak, her türlü bilgiye internet üzerinden erişebildiğini, cevap kağıtlarını, sınav tutanaklarını ve tüm itiraz tutanaklarını görebildiğini vurgulayan Demir, kamuoyunun bilmesi gereken bilgilerin de hem basın duyuruları hem de internet sitesi üzerinden sağlandığını aktardı. Sınavın iki önemli güvenlik boyutu olduğunu bildiren Demir, bunlardan birinin soru kitapçıklarının ''kapalı dönem'' adı altında basılması diğerinin de adaya özgü soru kitapçığı ve cevap kağıdı olduğuna işaret etti. Adaya sorulacak soruların ÖSYM bünyesindeki güvenli bölgelerde hazırlandığını ve kesinlikle farklı alanlarda hazırlanan soruların bir araya gelmediğini vurgulayan Demir, soruların matbaaya götürüldükten sonra, ''kapalı dönem''de hiç bir bilgi ya da nesnenin dışarı çıkamadığı bir ortamda sınav kitapçığı haline getirildiğini bildirdi.
Demir, kapalı dönemde farklı soru bloklarının bir araya getirildiğini ve ''master'' denilen doğru cevapları gösteren cevap anahtarlarının oluşturulduğunu belirtti. Master soru kitapçığı ve anahtarının kapalı dönemde oluşturulduğunun altını çizen Demir, doğru cevaplarının ne olduğunun ve hangi şıklarda yer aldığının dışarıdaki hiç kimse tarafından bilinmediğini kaydetti. Prof. Ali Demir, master sayesinde her aday için farklı nitelikte sınav kitabı oluşturulduğuna, soruların dizilişleri, doğru ve yanlış seçeneklerin de yerlerinin farklı olduğuna dikkati çekti. Demir, kapalı dönemdeki soruların dağılımının tesadüfi olarak yapıldığını ve sistemin aynı kitapçıktan üretmediğini vurguladı. Demir, ''Sınava giren adaylar bakımından bu şifre tamamen asılsız ve gerçek dışıdır'' diye konuştu. Adaylara verilen kitapçıkların farklı boyutta ve farklı kağıtta hazırlandığını dile getiren Demir, basına verilen kopya kitapçık için master kitap ve cevaptan tek bir örnekten kopya yapıldığını vurguladı ve şunları söyledi: ''Hazırlanan kitapçığın cevap anahtarının doğru olduğundan emin olmak için master kitapçıktaki soruların doğru cevapları değiştirilmeden yanlış seçeneklerin yerleri değiştirilmiştir. Master kitapçıkta tüm soruların cevapları küçükten büyüğe doğru sıralandığında üretilen yeni cevap anahtarında doğru seçenekler master kopyadakiyle kesişmiştir. Bu aslında önemlidir'' dedi.
ÖSYM başkanı Demir, ''cevap anahtarı oluşturulduktan sonra bir kaç soruda yanlış cevap olması ve bunun yayınlanması halinde büyük sorunlara neden olur'' gerekçesiyle doğruluğundan emin olunan master kitapçığın cevap anahtarının basına verilen kopyada kullanıldığını bildirdi. Sınavla ilgili şifre iddiası ortaya atılınca, ÖSYM'nin hemen titiz bir inceleme başlattığını ve böyle bir şeyin gerçekten doğru olmasının, tüm sınavın iptalini getireceğini belirten Demir, söyle devam etti: ''Bu nedenle vakit kaybetmeden bütün detaylarıyla incelenmiştir, basın toplantısının bugün olmasının sebebi de budur. Bu inceleme neticesinde basına verilen sınav kitapçığının kesinlikle sınav evraklarının verildiği sistemin dışında üretildiği bir gerçektir. Basına verilen kitapçık ve cevap anahtarı kesinlikle başka hiçbir adaya verilmemiştir. Adaya özgü oluşturulan kitapçık algoritma detaylı olarak incelenmiş ve bu tür bir şifrenin ilgili yazılım tarafından üretilmesinin mümkün olmadığı görülmüştür. Bunu fiziksel olarak da teyit etmek içinde ÖSYM'nin depolarına gelmiş olan sınav evrakı arasından sınavda fiilen kullanılmış olan rastgele örnekler seçilerek incelenmiş ve benzeri bin şifrelemenin benzeri bir yapılanmanın hiçbir kitapçıkta olmadığı tespit edilmiştir.''
Sınav için 1 milyon 700 bin soru kitapçığının üretilmesi ve üretilen soru kitapçıklarında doğru ve yanlış cevapların yerlerinin belirlenmesi için bir algoritma gerektiğini anlatan ÖSYM Başkanı, ''Bu algoritma oldukça komplike bir algoritma. Bu algoritmayı bir şekilde devre dışı bırakıp istenilen adaya istenilen kitapçığı götürme, verme gibi bir şey ihtimal dışı. Ancak bu algoritmada tamamen rastlantısal olarak master soru kitapçığındaki cevap şıkkı adaya gelmiş soru kitapçığında olabilir ama bu tamamen rastlantısaldır, bir veya ikiyi geçmeyecektir. Şifre söz konusu değil. Şifre dediğiniz şey şudur; cevap şıklarını küçükten büyüğe doğru sıralarsanız, ana kitapçıktaki cevap şıkkının yeri kaldığı için çakışan şık cevap olmaktadır" dedi. Demir, istifayı gerektirecek bir nedenin olmadığını söyledi.
Demir'in bu açıklamaları üzerine Ankara CHP Gençlik Kollarından bir grup, ÖSYM binası önünde protesto eylemi yaptı. ''ÖSYM bir kere de hak yeme'', ''AKP elini öğrenciden çek'' şeklinde sloganlar atan grup adına yapılan açıklamada, ''şifre olayının araştırılması için bağımsız akademisyenlerden oluşan bir komisyon kurulması'' istendi.
Demir'in açıklamalarını değerlendiren Eski ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ünal Yarımağan ise ''Eğer bu olay sadece basına verilen kopyada yapılmışsa, ki Başkan öyle söylüyor, ben de inanıyorum; o zaman bu zaafiyet değildir. Ne sınavın tekrarlanmasına gerek vardır ne de Başkan'ın istifasına gerek vardı. Başkan'ın dediğine ben de inanıyorum ve onun sonucunda bu yorumları yapıyorum'' dedi.
Kitapçıktaki şifreleme iddialarını gündeme getiren Artvinli eğitimci Fahri Akyüz ise NTV'de canlı yayına katıldı ve ortaya atılan iddialarla ilgili şunları söyledi: "Sınavdan sonra öğrencilerimizden bir tanesinin dikkatini çekti, matematik sorularındaki küçükten büyüğe doğru sıralı 6 soru. Kendisi bizimle durumu paylaştı ve biz de ekibimizle matematik sorularını inceledik. Geçmiş yıllarda seçenekler belirli bir sıraya göre dizilirdi. Bu yılki sınavda küçükten büyüğe şıkları dizdiğimizde çakışanların doğru olduğunu gördük. Bir deneme sonucu ulaştık. Diğer testlerdeki rakamsal cevap şıklarına da aynı yöntemi uyguladığımızda benzer bir tabloyu gördük. İnternet üzerinden verilen kitapçıklarda inceleme yapmadım, kendi kitapçığımı bile indirmeye çalıştım ancak ulaşamadım. Medyaya verilen kitapçık üzerinde yaptığımız çalışma sonucunda ulaştık şifreleme sistemine. Sınavda kitapçıklar kişiye özel geldi ve eğer bir şifreleme varsa bunu internet üzerinden yayınlanan kitapçıklarla bulamayız. Ben bir aday olarak, sorularımın sıralamasını ve cevap anahtarını bilemiyorum ki, çözümler yapmış olduğum kitapçığımı gördükçe ancak tam bir kanaate ulaşmış olurum. Ben açıklamaları tatmin edici bulmadım. Ben yargıya da güveniyorum, ÖSYM'ye de güveniyorum. Belki bir teknik hata olmuştur, bu hata illa art niyetle yapılmış diye bir iddiamız da yok. Benim burada söylemek istediğim şey şu, en somut şekilde olay ortaya konulursa kamu vicdanı rahat edecektir."
Yükseköğretime Geçiş Sınavı'nın kamuoyuna ilan edilen kopyasında tespit edilen şifre üzerine ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir'in tüm adayların kitapçıklarını görünür hale getirmesi, yeni ve daha basit bir şifreyi ortaya çıkardı. Yeni şifreye göre, matematik testinde şıklar arasında en yüksek sayının sağındaki şık her zaman doğru yanıt oluyor. Kural, uygulandığında 40 matematik sorusundan 30'un üzerinde doğru yanıt çıkarılabiliyor. Radikal gazetesindeki habere göre, bir okurun uyarısıyla matematik testinde yapılan inceleme sonucunda, seçeneklerin basın kopyasındaki temel sıralama korunarak yerleştirildiğini tespit edildi. Buna göre en basit ifadeyle seçenekler arasındaki en büyük rakamsal değerin sağındaki şık işaretlendiğinde 30'a yakın soruda doğru sonuca ulaşılıyor. Ayrıca soruların küçükten büyüğe dizilimi yeniden düzenlendiğinde 30'un üzerinde soruyu doğru yapmak mümkün.
Skandalın 3. gününde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ÖSYM'ye güveninin tam olduğunu söyleyerek adaylara güven telkin etti. Ardından dün hükümet adına Cemil Çiçek, "Endişe edecek bir şey yok" açıklaması yaptı.
Tunceli'de Vali Mehmet Ali Türker İlköğretim Okulu'nun bir sınıfında 14 öğrenci sınava girdi. Sınavın ardından öğrenciler, kağıtlarını sınıfta görevli salon başkanı olan Tunceli Üniversitesi'nde görevli okutman Ahmet Tavacı ve gözetmen Elif Sarı'ya verip salondan ayrıldı. Tavacı ile Sarı da, öğrencilerin soru ve kitapçıkları ve cevap kağıtlarını tutanak ile ÖSYM bina temsilcisine teslim etti. Bina temsilcisi ise 14 öğrenciye ait soru kitapçığı ve cevap kağıtlarını mühürleyip, kilitli sandığa koyarak tutanakla ÖSYM İl Temsilcisi'ne verdi. Pazartesi sabahı okula gelen öğrenciler sınıftaki sıra üzerinde bir öğrenciye ait soru kitapçığı ve cevap kağıdı bulunca durumu öğretmenlerine bildirdi. Okul yönetimi devreye girerek durumu ÖSYM Temsilcisi Muharrem Binici'ye bildirdi. Binici okula giderek, soru kitapçığı ve cevap kağıdını tutanakla teslim aldı. ÖSYM Temsilcisi Muharrem Binici, kentteki Sınavlar Koordinatörü olan Tunceli Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Durmuş Boztuğ'u arayarak durumu anlatıp, ne yapabileceklerini sordu. Rektör Prof.Dr. Boztuğ, tutanak tutulup soru kitapçığı ve cevap kağıdını ÖSYM'ye posta ile gönderilmesi talimatını verince dökümanlar Ankara'ya ulaştırıldı.
YGS'deki şifre iddialarını, ODTÜ Kriptoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Melek Diker Yücel NTV'ye değerlendirdi: "Hata sadece medyaya dağıtılan kitapçıkta değil tüm kitapçıklarda var... Sınavın iptal edilmesi gerektiğini düşünüyorum."
ÖSYM'nin sitesinde yayınlamış olduğu kitapçıklara erişmekte sorun yaşandığını anlatan bir grup aday Facebook'ta kurdukları "ÖSYM Ben Tatmin Olmadım" adlı grup, bazı kitapçıkların atlanarak ÖSYM'nin internet sitesine yüklendiğini iddia etti ve bu kitapçıkların neden yayınlanmadığını sordu. Grubun üyelerinden Serhat Başak isimli bir öğrencinin paylaştığı fotoğrafta, ÖSYM'nin Bitlis Merkez'e ait olan kitapçıklarda sırasıyla 22, 24, 25, 26, 27, 28, 29 ve 30 numaralı kitapçıkların eksik olduğu görüldü. ÖSYM sitesinde sadece Bitlis değil, aralarında Amasya, Ankara, Bingöl, bursa ve Diyarbakır'ın da olduğu birçok ilde kitapçıkların atlanarak yayınlandı görüldü.
Konya'da lise öğrencisi M.A.O., avukatı aracılığı ile YGS ile ilgili "yürütmenin durdurulması ve sınavın iptal edilmesi" için ÖSYM hakkında Danıştay'a dava açtı. Öte yandan sınavın iptalini isteyenler seslerini duyurmak için bir internet sitesinde buluştu. "ygsiptal.com" adlı internet sitesinde binlrce imza toplandı. "YGS'deki şifre skandalından sonra artık ÖSYM'ye güvenimiz kalmadı" denilen sitede, şu isteklere yer verildi: ÖSYM Başkanı derhal istifa etmeli. YGS 2011 sınavı iptal edilmeli. YGS ve ikinci sınav arasındaki bağlantı kopartılmalı ve ikinci sınava girecek adaylar sadece ikinci sınava hazırlanmalıdır. Konu hakkında kusura bulunanlar konusunda cezai işlem başlatılmalıdır."
ÖSYM Başkanı, "Basına verilen kitapçık biraz acemice hazırlandı. Yanlış cevapların yerleşmesinde eksiklik var ama adaya avantaj yok. Tüm adaylara süreci anlatan mektup yazacağım" dedi. Prof. Dr. Ali Demir, basın kuruluşlarının Ankara Temsilciler ile bir araya geldi. Toplantıda güvenlik önlemleri açısından getirilen yeni uygulamaları aktaran Demir, bu uygulamalar kopya çekmelerin sona erdiğini belirtti. ''Adayların cevap kağıtlarını değerlendirdik. Okuduğumuz kağıtları bu adayların sonuçlarını 2010 YGS ile mukayese ettik. Olağan dışı hiçbir oluşum söz konusu değil. Matematik soruları geçen seneden daha zor. Test genelde geçen seneden daha zor. Bundan mutluyuz. Çünkü ÖSYM çok nitelikli sınavlar gerçekleştiriyor" diyen Demir, YGS'den sonra matbaadaki kapalı dönem sona ereceği için matbaadan basına verilecek bir kopya istendiğini ifade ederek, şu değerlendirmelerde bulundu: ''Matbaada çalışan arkadaşları basına verilecek bir soru kitapçığı hazırlamalarını söyledik. Bu talimat üzerine matbaada çalışan arkadaşlar basına verdiğimiz soru kitapçığını düzenlemişler. Bu soru kitapçığı master soru kitapçığı değil, adaylara verilen soru kitapçığı değil. Gereksiz bir şekilde, bir miktar acemilikle doğru cevap seçeneğini yerinde tutarak yanlışları karıştırarak masterdan türetilmiş yeni bir soru kitapçığını biz basına verdik, internet sayfamıza koyduk ve tüm kamuoyunun bunu incelemesine izin verdik. Böyle bir soru kitapçığı bizim öngöremediğimiz sonuçlar oluşturdu.''
Prof. Dr. Demir, ''Sınavın iptalini gerektirecek hiçbir olgu söz konusu değildir'' dedi ve tüm adaylara bu süreci özetleyen çok net bir mektup yazacağını söyledi.
Türkiye'nin günlerdir yanıtı beklediği soru çözüldü, ÖSYM kitapçıkları Radikal gazetesine gösterdi. Kitapçıklarda hatalı kurgu var ancak şimdiye kadar kullanan bulunmadı. ÖSYM, kitapçıklardaki şifreye kapı açan hatalı kurguyu 5 gün sonra kabul etti. 1.7 milyon sınav kitapçığındaki yanıt seçenekleri şifreye yol açacak şekilde hatalı kurgulanmış. Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ensar Gül, "Hatayı önceki gece fark ettik" dedi. 40 soruda 37 doğru yapanların kitapçıkları incelendi. Rastgele seçilen ilk 100 kitapçıkta şablon var ama kullanan yok.
YÖK Başkanı Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan da ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir'in YGS'deki şifre iddiaları konusundaki açıklamalarını ikna edici bulduğunu belirtti. Özcan, ''Sayın Demir'in basın toplantısında söylediği gibi bir yanlışlık yapıldı basına verilen master kopyada. O insanlarda büyük bir endişe ve şüphe yarattı. Yoksa bu sınav tarihte yapılan en ciddi, en güvenli sınavdır'' dedi.
Öte yandan; ÖZ-DE-BİR Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Köprülü, Fen Bilimleri Testi'nin 25. sorusunun hatalı olduğunu söyledi. Sınav soru kitapçıklarını basan METEKSAN hakkında bir iddia daha gündeme geldi. CHP milletvekili Nur Serter, METEKSAN'da geçici işçi olarak alınan kişilerin, ÖSYM'nin Bilgi İşlem ve Test araştırma biriminde çalıştıklarını bildirdi. Ayrıca YGS'nin cezaevlerinde iki saat geç başladığını da söyleyen Serter, "Sınavın ortasında fen bilimleri ders kitabının cevap şıklarının olmadığı görüldü. Bütün cezaevlerinde yeni kitapçıklar getirtildi. ÖSYM Başkanının bunu kamuoyundan özenle gizlenmesi ve bu konuda hiçbir soruşturma açmaması da dikkat çekicidir" diye konuştu. YGS soruşturmasını sürdüren Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili Şadan Sakınan, olayın "idari", "teknolojik" ve "kriminal" boyutlarını araştırması için özel bir bilirkişi heyeti kurdu. Heyetin hazırlayacağı ilk değerlendirmenin ardından savcılar ÖSYM ile soru kitapçıkları ve cevap kağıtlarını basan Meteksan'dan yetkililerin bilgisine başvuracak.
Üniversitelerarası Kurul Başkanı Prof. Dr. Yusuf Coşkun, sınavın iptali konusunda aceleci davranılmaması gerektiğini söyledi.Coşkun, YGS'deki şifre iddialarıyla ilgili, ''Verilen bilgiler ışığında bu anda bin kopyanın oluştuğuna dair kesin veriler yok. Sınavın iptali konusunda aceleci davranılmaması gerektiğini düşünüyorum'' dedi.
CHP İstanbul İl Teşkilatı Gençlik Örgütü üyeleri, YGS ile ilgili iddialara ilişkin sorumluların cezalandırılması istemiyle savcılığa suç duyurusunda bulundu: "Genç arkadaşımızla kimsenin bu şekilde oyun oynamaya hakkı yoktur. CHP'li gençlik olarak bu işin peşini bırakmayacağız."
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'dan da şifreleme iddilarına cevap geldi. ''ÖSYM Başkanı'nın yapmış olduğu açıklamalardan ben tatmin oldum" diyen Erdoğan, "Bir şey çok açık belli; her halde birilerinin tezgahı bozuluyor ki bu işten çok rahatsızlar. Çok farklı bir uygulamayla, çok daha dinamik bir yapıyla, çok daha kaliteyi ve niteliği artırıcı bir yapıyla böyle bir imtihan sistemi gerçekleştirildi. Ben de kendilerine bu uygulamada başarılar dilerken, tüm başarılı öğrencilerimizi de kutluyorum. Burada zaman kaybıyla ikinci imtihanı engelleme gayretleri var ve sokaklara kimlerin döküldüğü ortadadır. Bunların provokatif eylemleri hiçbir zaman bu YGS imtihanını da bence olumsuz yönde etkilememelidir. Burada samimi olarak kazananlara geleceğe yönelik başarı temennilerimi iletiyorum'' şeklinde konuştu.
ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir, YGS'de şifre iddialarıyla ilgili yaşanan tartışmalar üzerine sınava giren öğrencilerin e-posta adreslerine mektup gönderdi. Demir, mektupta, ÖSYM'nin hak ve adalet ölçülerinde modern çağın imkanlarını kullanarak bir sınav hazırladığını, yürüttüğünü ve değerlendirmelerini tamamladığını belirterek, şunları kaydetti: "Son günlerde sizlerin heyecan ve duyarlılığınızı harekete geçirmek üzere oluşturulan senaryoların hiçbir dayanağı yoktur. En kısa zamanda sonuçlar açıklanacak ve sizler hem sınav sonuçlarınızı öğrenebilecek hem de cevap kağıtlarınızı ve kendinize ait cevap anahtarınızı internet sitemizden görebileceksiniz. Tam bir güven ve sükunet içinde Haziran ayında yapılacak YS'ye hazırlanmanızı ve hiç bir yönlendirmeye izin vermeden sadece bilginizle hayatınızı şekillendirme gayreti içinde olmanızı tavsiye ediyoruz. Şunu da bilmenizi isteriz ki sizlerin heyecan ve duyarlılığınız üzerinden kamuoyunu karamsarlığa yöneltmek isteyenler hakkında gerekli inceleme, soruşturma ve yasal işlemler yapılmaktadır.'' Demir, her soru için rastgele verilmesi gereken değerler, şehven sıralı olarak verildiğinden bazı sorularda en büyük değerli seçeneğin hemen sağındaki seçeneğin, doğru cevap olması durumunun ortaya çıktığını belirterek, ''Bugüne kadar incelenen çok sayıda soru kitapçığından bu dizilişi fark ederek cevap seçeneğine yönelen tek bir adaya bile rastlanmamıştır'' değerlendirmesinde bulundu. Demir, basına verilen soru kitapçığının, ÖSYM'nin hazırladığı master soru kitapçığı olması gerekirken, gereksiz yere master soru kitapçığından basitçe türetilmiş bir kitapçık olduğunu kaydetti ve ''Bu soru kitapçığı, sınav bittikten sonra türetildiğinden ve sınava giren hiçbir adaya verilmediğinden hiçbir adaya üstünlük sağlanması söz konusu olmamıştır'' görüşüne yer verdi. YGS sınavı sonuçlarına ilişkin olarak da Demir, ''Bugüne kadar yapılan cevap kağıdı okumalarının sonuçları geçtiğimiz yıl yapılan YGS sonuçlarıyla mukayese edildiğinde normal dışı bir durumun olmadığı ve sınavın adil ve doğru yapıldığı gerçeğini ortaya koymaktadır'' dedi.
Ankara Barosu'na kayıtlı avukat Bilal Kolbüken, Danıştay'ın, YGS'nin iptali istemiyle açılan davada görevsizlik kararı vererek, dosyayı Ankara İdare Mahkemesi'ne gönderme kararına rağmen, sınavın ve adaya özgü soru kitapçığına ilişkin sınav yönergesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay'da dava açtı. Kolbüken'in, Çankaya Atatürk Lisesinden 2009'da mezun olan ve 27 Mart 2011'deki YGS'ye giren müvekkili O.K.Ö. adına açtığı davanın dilekçesinde, 2575 sayılı Danıştay Kanunu uyarınca, idari işlemin düzenleyici nitelikte olmasının, ''ilk derece mahkemesi'' sıfatıyla Danıştay'da dava görülebilmesinin ilk koşulunu oluşturduğu belirtildi. ''ÖSYM'nin 'Adaya Özgü Soru Kitapçığı'na ilişkin sınav yönergesinin, hukuk düzeninde değişiklik meydana getirmesi, kural koyması, ülke çapında uygulanması ve sınava giren tüm öğrencileri bağlayıcı olması nedeniyle düzenleyici işlem niteliği taşıdığı'' savunulan dilekçede, ÖSYM yetkililerinin açıklamalarına göre, her aday için ayrı kitapçık hazırlandığının değerlendirildiği ifade edildi. Ayrıca Van'da bir grup öğrenci de şifreleme iddiasıyla ilgili olarak savcılığa suç duyurusunda bulundu.
Milliyet gazetesi yazarı Abbas Güçlü, ÖSYM ile ilgili bir iddia daha ortaya attı. İddaya göre; bbasına verilen kitapçık, sınav bittikten sonra yani sınavın yapıldığı gün olan 27 Mart'tan sonra düzenlenmiş. Oysa ÖSYM'nin internet sitesine girip, bu sınav kitapçığı ve cevap anahtarının oluşturulduğu tarihe baktığınızda; 24 Mart Perşembe günü 09.45-14.20 saatleri karşınıza çıkıyor. Yani sınavdan üç gün önce hazırlanmış!
Lise öğrencileri de YGS'yi protesto etmek için bir takım eylemlerde bulundu. Bunlardan biri İstanbul'da gerçekleşti. Galatasaray Lisesi önünde toplanan grup, üzerinde ''YGS'de şifreye son'', ''Hakkımızı söke söke alırız'' ve ''Şifreyi yapanlar hesabını verecek'' yazılı dövizler taşıdı ve çeşitli sloganlar attı. Grup adına açıklama yapan Emre Savcı, kendilerine gönderilen ''YGS Mektubu''ndan tatmin olmadıklarını ve kendilerinin de bir mektup yazacaklarını belirterek, şunları söyledi: ''Biz, bu sınavda yapılan haksızlığın bir an önce çözülmesini istiyoruz. Haksızlıklara, boyun eğmeyeceğiz. Ali Demir'e, bize gönderilen mektuba karşılık mektup yazacağız.'' Tüm Öğretim Elemanları, Üniversite Öğretim Üyeleri, İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyeleri dernekleri ve Üniversite Konseyleri adına ortak bir açıklama yapan Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mezhun Gören de yaşananların toplumun adalet duygusunu zedelemek isteyenleri gözler önüne serdiğini söyledi ve ''Tatmin olanların ilk yapması gereken, Demir'i görevden almaktır. Sınavla ilgili iddialar, uzmanlardan oluşan bağımsız bir komisyon tarafından incelenmelidir. Bu isteklerimiz yerine gelene kadar da sürecin peşini bırakmayacağız'' görüşünü dile getirdi.
Eğitim-Sen İstanbul 3 No'lu Şube Başkanı Hüseyin Tosun, ÖSYM Başkanı Ali Demir'in öğrencilere skandal niteliğinde bir mektup gönderdiğini ileri sürerek, ''Mektupta, soru kitapçıklarında şifreleme olduğu itiraf edilmekle birlikte, sınavın adil olduğu vurgusu yapıldı. Şifrelemenin yanlışlıkla yapıldığı öne sürüldü. YGS şifrelemelerinin yanlışlıkla yapıldığı açıklaması bizler açısından tatmin edici değildir. Haksızlığa karşı toplanan imzalar sadece öğrencilerin değil toplumun da tatmin olmadığını göstermektedir'' diye konuştu.Bazı liselerde ise öğrencilerin bu eyleme katılmaması için okul kapıları kilitlendi. Eyüp Refhan Tümer Lisesi'nden bazı öğrenciler Taksim'de düzenlenecek "YGS'de şifre" protestosuna katılmak istedi. Taksim'e gitmek için okuldan ayrılmak isteyen öğrenciler, karşılarında okulun yöneticilerini buldu. Öğrenciler Taksim'e gitmekte ısrar edince, okulun ana kapısı ile diğer giriş ve çıkışlar kapatıldı, kapılar kilitlendi. Bu sırada okul yönetimi, bahçede toplanan protestocu öğrencileri ikna etmeye çalıştı.
ÖSYM önünde toplanan Türkiye Gençlik Birliği üyesi bir grup öğrenci, ÖSYM Başkanı Ali Demir'e cevap mektubu yazarak, şifre iddiaları nedeniyle istifa etmesini istedi. Grup adına konuşan LYS adayı Osman Bayram, ÖSYM Başkanı Demir'in öğrencilere yazdığı mektupta YGS'de şifreleme yapıldığını kabul ettiğini belirterek, kendilerinin de YGS'ye giren öğrenciler adına Demir'e cevap mektubu yazdıklarını söyledi. Bayram, mektupta Demir'in istifa etmesi gerektiğini yazdıklarını ifade etti. Bir grup öğrenci de Kayseri'deydi. Cumhuriyet Meydanı'nda ellerinde davullarla gelen liseliler, ÖSYM ve Hükümet aleyhine pankart açarak slogan attı. Öğrenciler adına konuşan Sait Azmi Türkaslan, şifre iddialarının açıklığa kavuşturulmasını istedikleri için toplandıklarını söyledi ve ''Bizler öğrenci olarak hakkımızı aramaya devam edeceğiz. Artık bu sınavlar skandallarla anılmasın, geleceğimiz yanmasın, şifreli sınavlar iptal edilsin diye bir olup, daha güçlü olacağız'' dedi.
Deniz Harp Okulu Komutanlığı görevini yürütürken, rütbesinde bekleme süresini doldurmasına rağmen 2010 Yüksek Askeri Şura (YAŞ) toplantılarında terfi ettirilmemesine tepki göstererek istifa eden Emekli Tuğamiral Türker Ertürk, memleketi Trabzon'dan yayın yapan bir internet sitesinde "Bozacının şahidi şıracı" başlıklı bir yazı yazdı ve YGS'deki şifre skandalını değerlendirdi. "İki tür yöntemleri var; akılı ve zeki çocukları küçük yaşta zehirlemek ve onlar yönlendirerek devletin içinde yetkili yerlerde yuvalanmalarını sağlamak. Bu yöntemin en büyük dezavantajı uzun süre ve emek alması. Diğer yöntem ise, yeteneksiz ve niteliksiz taraftarlarına haksız rekabetle (kopya ve şifre) devlet içinde yuvalanma imkanı sağlayacak okullara giriş imkanı sağlamak" diyen Ertürk, hükümete yüklenerek, tüm sınavlarda şaibe olduğunu söyledi. Ertürk, Harp Okullarının da ÖSYM sınav sonuçlarına göre öğrenci aldığını hatırlatarak, "Bu şifre olayının arkasındaki esas nedenin bu okulları ele geçirmek olduğuna kesin olarak inanıyorum. Kara Harp Okulu için tehlike daha yakın, çünkü onlar ilk sınav neticelerine göre öğrenci alıyorlar. Bu nedenle eğer Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Ordusu olarak kalmak istiyorsak Genelkurmay Başkanlığı bu konuda derhal önlem almalı" ifadesini kullandı.
Mersin'de emekli matematik öğretmeni Turgay Kenziman, şifrelemenin geçen yılki sınavda da olduğunu iddia etti ve şöyle konuştu: "İddialar doğrudur. Bu soruların diğer şıklarını bulma şansınız yoktur. Bunlar kesin çözümü olan, not baremi üzerinde hata yapma riski olan soruların üzerinde vardır. Geçen seneki YGS'nin cevap anahtarı şifresi 9-7-8-8-8, bu sene ise 9-8-8-8-7. Gelecek senekinin de 8-7-8-8-9 olacağı anlaşılıyor." YGS'deki şifrelemeyi ancak matematikçilerin anlayabileceğini belirten Kenziman, "YGS sisteminde karesel tek boyutlu bir matris üzerinde çalıştığınız zaman şıklarının dizilişini ve yapılan işlemi görebilirsiniz" diye konuştu.
Geçen seneki YGS'nin cevap anahtarı şifresi 9-7-8-8-8 olduğunu ileri süren Kenziman, "Bu sene ise 9-8-8-8-7'dir . Gelecek senekinin ise 8-7-8-8-9 olacağı anlaşılıyor. Matematikçilerin anlayabileceği şekliyle YGS'nin şifresi tek boyutlu karesel bir matristir. Karasal tek boyutlu matris üzerinde her şeyi görebilirsiniz" dedi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcıvekili Şadan Sakınan, ''YSG'ye ilişkin soruşturmayı, ikinci sınavı etkilemeyecek bir süre içinde sonuçlandırmayı planladıklarını'' bildirdi. Sakınan, YGS ve KPSS sınavları ile ilgili soruşturmaların devam ettiğini söyledi ve soruşturmanın LYS'yi etkilemeyecek bir şekilde sonuçlandırılacağını belirtti. Sakınan, soruşturma kapsamında 3 ÖSYM çalışanının bilgisine başvurduklarını, sınavın ardından 81 ilden rastgele alınan makul sayıdaki soru kitapçığı üzerinde incelemelerin devam ettiğini kaydetti.
MHP İstanbul İl Başkanlığı üyesi bir grup, Yükseköğretime Geçiş Sınavı ile ilgili iddialar nedeniyle ÖSYM'yi protesto etti. Levent'teki ÖSYM binası önünde toplanan MHP İstanbul İl Başkanlığı üyesi bir grup, ''Al YÖK'ü, vur ÖSYM'ye'', ''Kuldan korkmuyorsunuz, Allah'tan korkun'', ''KPSS ve YGS'yi hazmedemedik'', ''Biz tatmin olmadık'' yazılı dövizler taşıdı. Grup adına açıklama yapan MHP İstanbul İl Başkanı Abdurrahman Başkan, ''Bu sınav hem ekonomik hem de sosyal boyutuyla incelenmelidir. Bütün bunlar önceden tasarlanmış bir oyunun aşamalarıdır. Yapılmak istenen sınav değil, eğitimin aşamasında başlayan kadrolaşma çalışmasının bir sonucu olduğu apaçık ortadadır. Bu durum sınav sisteminin kokuşmasına ve sınama özelliğinin kaybolmasına neden olmuştur'' dedi.
Eğitim Sen üyesi bir grup, ''YGS'nin yok sayılmasının'' da aralarında bulunduğu talepleri için topladığı imzaları Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a gönderdi.
Ve 22 Nisan Cuma günü, şifre iddiaları üzerine YGS'nin iptali istemiyle açılan davayı görüşen Ankara 7. İdare Mahkemesi; ÖSYM'nin 15 gün içinde savunma vermesini istedi. ''YGS'de şifreleme yapıldığı'' iddiaları üzerine 27 Mart 2011'de yapılan YGS'nin iptali istemiyle Danıştay'a dava açılmıştı. Davayı görüşen Danıştay 8. Dairesi görevsizlik kararı vererek davanın idare mahkemesinde açılması gerektiğini bildirmişti. Davayla ilgili ilk incelemesini yapan Ankara 7. İdare Mahkemesi, davalı ÖSYM'den savunma istedi. Mahkeme, ÖSYM'nin savunması geldikten sonra sınavın yürütmesinin durdurulması istemini karara bağlayacak.
Ankara'da YGS'deki şifreleme iddiasıyla ilgili soruşturma yürüten savcılık, ÖSYM'nin sınav kitapçıklarının basıldığı matbada arama yaptı. 22 Nisan 2011 sabahı, Bilkent'deki Meteksan Matbaası'na Başsavcı Vekili Şadan Sakınan'ın talimatı ile gelen polis, bilirkişi ve TÜBİTAK'dan gelen kriptoloji uzmanları, inceleme başlattı. Ekiplerin, matbaadaki bilgisayarlar ile YGS'de ilk bine giren adayların kitapçıklarını, adaya özgü şifreleme olup olmadığını inceleyecekleri kaydedildi.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, matbaada yapılan incelemeleri değerlendirdi. "Bir tek mağdur varsa o zaman gidip bunların yakasına yapışacağız" diyen Çelik, "Eğer gerçekten bu iddiaları haklı çıkaracak iğnenin ucu kadar bir şey bulunursa burada en önce ÖSYM'nin Başkanını ben yerden yere vururum. Burada hakkaniyetle adaletle ve kesinlikle vatandaşın adalet duygusunu zedelemeden sınav yapılması bizim vazifemizdir, görevimizdir. Meseleye böyle bakılır. Yasal süreç devam ediyor. Ahmet'i Mehmet'i Çağırabilir. Bu işin seyridir" dedi.
ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir, şifre iddiası soruşturmasını yürüten Ankara Cumhuriyet Başsavcıvekili Şadan Sakınan ile görüştü. Demir'in, söz konusu görüşme sırasında Sakınan'dan, şifre iddiaları ve sınavın iptali konusunda şahsi olarak görüşünü sorduğu öğrenildi. Sakınan'ın da, Demir'e, "Ben karışamam, biz soruşturmamıza bakarız" dediği belirtildi. Ve görüşmeden 3 gün sonra matbaa baskını gerçekleşti.
ÖSYM tarafından düzenlenen Akademik Personel ve Lisanüstü Eğitimi Giriş Sınavı'nda (ALES) İzmir'de soru kitapçığı krizi yaşandı. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde yapılan sınava giren yaklaşık 500 kişi, hatalı soru kitapçığı yüzünden sıkıntılı anlar yaşadı. Saat 09.30'da başlaması gereken sınav, soru kitapçıklarının hatalı basılması, soruların eksik, sayfa sıralarının karışık olması nedeniyle başlayamadı. Bunun üzerine yedek kitapçıklarla soruna çözüm bulunmak istendi. Ancak eldeki yedek kitapçıklar da yeterli gelmedi. Manisa'daki Celal Bayar Üniversitesi'nden yedek sınav kitapçıkları getirildi. Sınav bir saat geç başladı. Soru kitapçıklarını, YGS şifre iddialarını soruşturan Cumhuriyet savcısının inceleme yaptığı Meteksan firmasının bastığı belirtildi.
İzmir'deki ALES sınavında soru kitapçıklarındaki basım hatasının ortaya çıkması üzerine ÖSYM Başkanı Ali Demir öğrencilere e-posta gönderdi: Az sayıda basım hatası yapıldı, gereken işlem yapılacaktır.
Sınav takvimine göre LYS başvuruları bugün başlayacaktı ancak ÖSYM, soruşturma tamamlanınca ikinci sınavın başvurularının başlayacağını duyurdu. Savcılık soruşturması kapsamında bilirkişi heyetinin kitapçıkların basıldığı METEKSAN'da üç günlük incelemesi de tamamlandı. Bilirkişi heyeti, ALES nedeniyle kapalı döneme giren matbaada üç gün mahsur kaldı.
Ankara Savcılığı’nın YGS ile ilgili soru kitapçıklarını incelemesini bitirdi ve yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, “1 milyon 700 bin adayın cevap anahtarı inceleniyor. Soru kitapçıkları üzerindeki inceleme tamamlandı. Önemli olan gerçeğin ortaya çıkarılmasıdır” dendi. Soruşturmanın kısa sürede tamamlanacağı da açıklamada yer aldı. Savcılık ayrıca soruların tamamını doğru yapan öğrencileri de inceledikleri belirtti. Böylelikle savcılığın sınav sonuçlarını elinde bulundurduğu anlaşıldı. Ankara Savcılığı ayrıca, "Sınavın iptaline ve soruşturmanın içeriğine dönük çıkan haberler ve yapılan yorumların, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma ile bir ilgisinin bulunmadığını'' bildirdi.
Son gelişme olarak ise; cezaevlerinde yapılan YGS sınavı iptal edildi. Hatalı soru kitapçığı basıldığı iddasıyla soruşturma başlatılması üzerine ÖSYM yeni bir karar aldı. Kurum, 8 ilde cezaevlerinde yapılan Fen Bilimleri sınavını yenileyecek. 150 kişi yeniden sınava girecek.
ÖSYM, 8 ildeki cezaevinde hatalı kitapçık nedeniyle gerçekleştirilemeyen YGS Fen Bilimleri sınavının ve İzmir'de yine hatalı kitapçık nedeniyle sorun yaşanan ALES'in tekrar yapılacağını duyurdu. 130 adayın katılacağı YGS Fen Bilimleri sınavı 30 Nisan'da, 278 adayın katılacağı ALES'in de 15 Mayıs'ta tekrarlanacak.
1 milyon 700 bin adaya ait cevap anahtarları ile tam puan yapanlara ait soru kitapçıklarının incelemesi tamamlandı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan yapılan açıklamada, sınav sonuçlarının değerlendirilmesi ve açıklanması hususunun ise idari işlem olduğu ve bu durumun ÖSYM Başkanlığının tasarrufunda bulunduğu belirtildi.
Sonuçlar açıklandı; YGS'de sınavı geçerli sayılan 1 milyon 648 bin 240 adaydan, 38 bin 269'u ''sıfır'' aldı. En başarı iller Yalova, Kırşehir, Kayseri, Aydın ve Ankara; en başarısız iller ise Hakkari, Şırnak ve Adıyaman olarak belirlendi. Sosyal bilimler, en başarılı liseler oldu. 2011 YGS'de, Matematik testinde 40 sorunun tümünü doğru yanıtlayan aday sayısı 1805 olarak belirlendi. 3 bin 261 aday 39 soruyu, 4 bin 607 aday 38 soruyu, 5 bin 677 aday 37 soruyu, 7 bin 58 kişi 36 soruyu, 8 bin 225 kişi 35 soruyu doğru yanıtladı. Böylece 35 ve üstünde soruyu doğru yanıtlayan aday sayısı toplam 30 bin 633 oldu. Geçen yıl yapılan YGS'de Matematik testinde 40 soruyu 2 bin 141 aday doğru yanıtlamıştı. Matematik testinde geçen yıl 7 bin 626 aday 39, 11 bin 851 aday 38, 15 bin 352 aday 37, 17 bin 715 aday 36, 19 bin 662 aday 35 doğru cevap vermişti. Geçen yıl 35 ve üstünde doğru yanıt veren aday sayısı toplam 74 bin 347 kişi olmuştu. 2011-YGS Matematik testinde 84 bin 612 aday 30 ve üzeri, 161 bin 632 aday 25 ve üzeri, 263 bin 455 aday 20 ve üzeri, 593 bin 64 aday 10 ve üzeri, 947 bin 828 aday 5 ve üzeri doğru soru yanıtladı. Matematik testinde 700 bin 800 aday 4 ve altında doğru yanıt verdi. Matematik testinde geçen yıl 180 bin 603 kişi 30 ve üzeri, 292 bin 509 kişi 25 ve üzeri, 412 bin 855 aday 20 ve üzeri, 734 bin 913 aday 10 ve üzeri, 1 milyon 46 bin 71 aday 5 ve üzeri soruyu doğru yanıtlamıştı. Geçen yıl 441 bin 294 aday 4 ve altında doğru yanıt vermişti.
ÖSYM, YGS sonuçlarını açıkladı ancak yankıları bitmedi. Şifre iddiaları ile krize neden olan sınavın iptal edilmesi için protestolar devam etti. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, ''YGS'de şifre'' iddialarına ilişkin ÖSYM Başkanı'nı eleştirerek, ''Ar damarı çatlamış bir adam istifa eder mi? Hala oturuyorsun o koltukta, 1 milyon 700 bin çocuğun günahını taşıyorsun omuzlarında'' diyerek tepkisini ortaya koydu. Eski YÖK Başkanvekili İsa Eşme, "Sınav üzerindeki gölge kalkmadı, kuşku halen sürüyor. Konu yargı aşamasında. Kesin bir sonuca varıldığı düşüncesinde değilim" dedi. SETA Eğitim Koordinatörü Bekir Gür ise "İşler iyiye gidiyor. Şu anda panik yapacak bir durum söz konusu değil. Suç unsuru yok. 150 öğrenci için yapılacak sınavın tartışmasını sürdürmek de çok anlamlı değil. 1 milyon 700 bin adayın sınavını iptal etmek büyük bir kaos olurdu. Zaten sınav üzerinde baştan beri ciddi tartışmalar oldu. Sınavın açıklanması bu tartışmaları bitirmeyecek ancak şu ana kadar baktığımızda gerçek bir suç unsuru yok" açıklamasında bulundu. Eğitim Sen Genel Başkanı Zübeyde Kılıç da belirsizliğe bir yenisinin daha eklendiğini belirtti ve "Ne oldu da daha önce ertelenen sonuçlar şimdi açıklandı?" diye sordu.
Öte yandan 18-19 Haziran ve 25-26 Haziran 2011 tarihlerinde toplam beş oturumda yapılacak sınav için başvuru süresi, 29 Nisan'da başladı. 6 Mayıs Cuma günü sona ermesi beklenen süre, 11 Mayıs Çarşamba günü mesai saati bitimine kadar uzatıldı. Ancak LYS başvurularının başladığı dönemde, bu sefer de yanlış puan hesaplamaları gündeme geldi. Adaylar, ilk günkü puanı ile daha sonraki puanları arasında uçurum olduğunu söyledi. 20 binden fazla aday, ÖSYM'ye itiraz dilekçesi verdi.
CHP, ÖSYM yasasının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Başvuruyla ilgili yapılan açıklamada, kanunun, ''Başkanlık, bu kanunla ve diğer mevzuatla verilen görev ve yetkilerini kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır'' hükmünün, ''YÖK'ün anayasadaki görev ve yetkilerini ÖSYM'ye devretmesine yol açtığı'' gerekçesiyle iptalinin istendiği belirtildi. Mal ve hizmetlerin teminine ilişkin usul ve esasların, Kamu İhale Kurumunun görüşü alınarak YÖK'ün hazırlayacağı yönetmelikle belirlenmesine ilişkin düzenlemeye, ''hiçbir çerçeve çizilmeden, ölçüt getirilmeden, mal ve hizmetlerin teminine ilişkin usul, esasları, doğrudan yönetmeliğe bıraktığı'' iddiasıyla itiraz edildi. Başvuruda, ÖSYM Başkanının ilgili bakan, başbakan ve cumhurbaşkanınca imzalanan müşterek kararname ile atanmasına ilişkin hükmün iptali talep edildi.
YGS'deki şifre skandalının ardından açılan iptal davasında ÖSYM, İdare Mahkemesi'ne savunmasını sundu. ÖSYM, savunmada neden kişiye özgü kitapçık ve bu kitapçıklarda neden şifre kullanıldığı anlatıldı. Bu arada, dava dilekçesine 150 adayın sınavının iptal edilmesinin ardından bu sınavın tekrar edilmesi de konuldu. Dilekçede, adaylara farklı sorular sorulmasının "eşitlik ilkesine aykırı olduğu" savunularak ikinci bir iptal istendi.
YÖK Başkan Vekili Prof. Dr. M. Yekta Saraç, YGS'de herhangi bir kopya olayına rastlanmadığını, sınavın şu ana kadar gerçekleştirilen en emniyetli sınav olduğunu söyledi: ''Bundan dolayı öğrencilerimizin kendi dışında cereyan eden bu tartışmalardan etkilenmeden derslerine çalışması lazım. Kendi çocuklarımız da aynı durumda. Bu tartışmaların işaret ettiği veya bu tartışmalarda dile getirilen kopya olayının herhangi bir emaresine henüz rastlanmadı. Savcılığın da zaten açıklaması bu istikamette. Ondan dolayı da zaten YGS sonuçları açıklandı. Öğrencilerimizden gönül rahatlığı içinde çalışmalarını istiyoruz. Tabii ki kendileri için bu kadar tartışmadan sonra çok zor, belki motivasyonları bozulmuştur ama onu da başaracaklarına inanıyoruz.''
Tartışmaların ardından 8 Mayıs'ta 2011-YGS'ye ait cevap kağıtlarının görüntüleri, sınava giren adayların kendi cevap kağıtlarını inceleyebilmeleri amacıyla erişime açıldı.
Artık gözler Ankara 7. İdare Mahkemesi’nden çıkacak kararda. ÖSYM, savunma için yasanın tanıdığı sürenin dolduğu gün savunmasını mahkemeye verdi. Bu savunmayı değerlendirecek olan İdare Mahkemesi’nin, sınavı iptal yetkisi bulunuyor ve iptal kararı çıkarsa süreç silbaştan yaşanacak. Bu durumda, ÖSYM yeni bir YGS yapmak zorunda kalacak ve sınav takvimi nedeniyle de ilk ve ikinci basamaklar bu seneye özgü olarak tek sınavda birleştirilecek.
Mahkeme kararını verdi; YGS'deki şifre krizi sonuçlandı. Ankara 7. İdare Mahkemesi YGS'nin iptal edilmesine ilişkin başvuruyu reddetti. Avukat Ahmet Gürol Şağban, sınavda şifre iddiaları ile ilgili Konyalı bir öğrenci adına Ankara 7. İdare Mahkemesine dava açmıştı.Mahkeme, ÖSYM'den savunma istemişti. ÖSYM, önceki gün savunmasını ilgili mahkemeye verdi. ÖSYM'nin 17 sayfadan oluşan savunmasında; basın yayın organlarında YGS'de gizli şifre başlığı altında ÖSYM'yi yıpratıcı, sınava katılan adaylarda sınava yönelik tereddüt oluşturmak gayreti içinde bir takım iddialar yer aldığı ifade edildi.
