Sıfır numaralı hasta: Maymun çiçeği salgını nasıl başladı?

GELEN KUTUSUNDA ARADIĞI VİRÜSÜ BULDU

Geçtiğimiz aylarda dünyanın gündemine oturan ve herkesin konuştuğu maymun çiçeği virüsü (mpox) Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde ilk kez görüldüğünde sağlık çalışanlarını şaşkınlığa uğrattı.

Ormanın virüse ev sahipliği yaptığına ikna olan Dr. Leandre Murhula Masirika, geniş çaplı bir araştırmaya koyuldu.

Virüsün eyaletteki sincaplar, kemirgenler ve maymunlar arasında gizlendiğine inanan doktor, beklenmedik bir bildirim aldı. Gelen kutusunda, aradığı virüsün fotoğrafı vardı.

İNSAN VAKASIYLA KARŞILAŞTI

Doktor Masirika ilk insan vakasıyla hiç beklemediği bir anda karşılaştığını vurgulayarak, "Aklımda belki ormanda veya vahşi yaşamda mpox virüsü bulabilirim gibi bir düşünce vardı. Ama sonra aniden, araştırma yapmak için seyahat ederken WhatsApp'ımda bir insan vakası belirdi." ifadelerini kullandı.

Doktor Masirika'nın telefonuna gelen fotoğrafta, yatakta çürüyen, ağrılı, şişkin yaralarla kaplı bir adam görülüyordu.

"SIFIRINCI HASTA"

Fotoğrafı çeken ve kendisine yollayan sağlık çalışanları bunun ne olduğundan yüzde 100 emin değildi- maymun çiçeği bölgede daha önce hiç bildirilmemişti.

Ancak Doktor Masirika, yakın zamanda ülkeye dönmüştü ve maymun çiçeği virüsünün suçlu olduğundan emindi.

O zamanlar bilmediği şey, bar işleten hasta adamın, maymun çiçeği virüsünün klad 1b adı verilen yeni ve daha tehlikeli bir türünde "sıfırıncı hasta" olduğuydu.

Bu salgın daha sonra küresel bir sağlık krizini tetikleyecek ve binlerce kişiyi enfekte edecekti.

"LANETLENDİĞİNİ DÜŞÜNÜYORDU"

Aldığı mesajdan üç gün sonra Dr. Murhula Masirika, salgının ilk vakasının görüldüğü bölgeye ulaştı. Hastaneye vardığında durum beklediğinden daha kötüydü.

Masirika, “Hastaneye ulaştığımda korkunç şeyler gördüm. Yardım alamayan, yatağı olmayan, gerçekten mpox'tan muzdarip insanlar vardı. İlk vaka, başına gelen durumun bir lanet olduğunu düşünmüştü.” ifadelerini kullandı.

ÖNCE GELENEKSEL BİR ŞİFACIYA GİTTİ

Sıfırıncı hasta, başlangıçta onu yerel bir bitkinin yapraklarıyla iyileştireceğine söz veren geleneksel bir şifacıya gitmişti.

Ancak acı dolu kabarcıklar hala vücudunda çoğalıyordu. Lezyonlar gözlerine ve boğazına kadar yayılmıştı, bu da konuşmasını veya yemek yemesini zorlaştırıyordu.

"BİLDİĞİMİZ HER ŞEYDEN FARKLIYDI"

Lezyonlar o zamana kadar kaydedilen tüm maymun çiçeği vakalarından farklı şekilde gelişiyordu.

İnsanların cinsel organları etrafında yoğunlaşmışlardı ve hastalık hayvandan insana değil, insandan insana bulaşıyordu.

Ülkenin zaten aşırı yoğun olan hastaneleri, yeni bir maymun çiçeği türünden muzdarip hastalarla dolup taşıyordu.

SALGIN KONTROL ALTINA ALINAMADI

Sağlık çalışanlarının korkuları haklı çıktı; tüm çabalarına rağmen erken müdahale sınırlı kaldı. Durum daha da kötüleşirken, uyarılar ve yardım çağrıları duymazdan gelindi.

ULUSLARARASI KRİZ HALİNE GELDİ

15 Ağustos 2024'te Dünya Sağlık Örgütü uluslararası bir halk sağlığı krizi ilan ettiğinde, yeni varyant Burundi, Kenya, Ruanda ve Uganda'da tespit edilmişti.

O zamandan beri Tayland, Çin, Birleşik Krallık ve ABD gibi uzak yerlerde bile vakalar bildirildi.