Kontrol, sansür ve ceza: Esad'ın gölgesinde gazeteci olmak

REJİMİN PROPAGANDA KOLU

İç savaşla boğuşan Suriye'de son 13 yıldır gazetecilerin özgürce haber yapmasına izin verilmiyordu, çünkü haber ajansları Esad rejiminin propaganda çabalarının ön saflarında yer alıyordu.

8 Aralık'ta Esad'ın devrilmesinden bu yana güncellenmeyen Sana ana sayfası, Esad rejiminin yayınladığı son başlığı manşetinde tutuyordu.

Birkaç saat önce Moskova'ya kaçan devrik lider için, "Başkan Esad işini, ulusal ve anayasal görevlerini üstleniyor" başlıklı bir haber yayınlanmıştı.

ESAD DÜŞERKEN "HER ŞEY YOLUNDA" DEDİLER

Suriye'nin ulusal haber ajansı Sana'nın Esad rejiminin devrilmesinden önceki haberlerinde, Suriye'de her şeyin yolunda olduğu iddia ediliyordu.

Muhalif gruplar Şam'a doğru ilerlerken haber ajansı, sadece fotoğraf çekimi yaptıklarını söyledi. Suriye hükümet güçleri mevzilerini toplu halde terk ederken "stratejik yeniden konuşlanmalardan" söz edildi.

REJİMİN DEZENFORMASYON ANAHTARI

Sana gazetecileri beyinleri yıkanmamıştı; muhalefetin rejim güçlerine karşı ilerleme kaydettiğini biliyorlardı.

Ancak haber merkezindeki yıllarca süren kontrol ve sansür, gerçeği yazmalarını engellemişti.

İç savaş boyunca Sana, rejimin sözlerini papağan gibi tekrarlayarak, kendisini Suriye ve Rusya'nın dezenformasyon kampanyasının anahtarı haline getirdi.

Suriyelilerin yüzde 90'ından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşarken, haber ajansı Şam'da eko-otobüslerin kurulmasını bildirdi.

"KİMİN MUHBİR OLDUĞUNU BİLEMİYORDUK"

Gazetecilerin rejimin çizgisine aykırı hiçbir şey yazmamasını sağlamak için Suriye istihbarat ajanları, muhabirleri gözlemlemek üzere ofise muhbirler yerleştirdi.

Suriyeli gazetecilerden biri, "Aramızda meslektaşları hakkında rapor yazanın kim olduğunu bilmiyordunuz. İşe ne zaman geldiğinizi, ne zaman çıktığınızı, tuvalette ne kadar zaman geçirdiğinizi bildiriyorlardı." diye konuştu.

"TÜM GAZETECİLERİN GÖZALTI HİKAYELERİ VARDI"

Gazetecilerin sosyal medya profilleri izleniyordu. Muhalif bir görüş ifade eden bir durum veya şüpheli bir yorumda "beğeni" bile yetkililerin dikkatini çekiyordu.

Neredeyse tüm Sana gazetecilerinin gözaltına alınma hikayeleri vardı.

İddia edilen suçlar arasında Suriye'nin itibarını zedelemek, devrimci faaliyetler düzenlemek, İsrail adına çalışmak ve İran adına çalışmak vardı.

Bedensel zarar tehdidi altında, gazetecilerden gözleriyle gördükleri gerçeği inkar etmeleri ve bunun yerine rejimin halkla ilişkiler ekipleri tarafından kendilerine gönderilen basın bültenlerine inanmaları istendi.

REJİM ÇÖKTÜ, GAZETECİLER DÖNDÜ

Ekonomik koşullar kötüleştikçe, Suriye rejimi makalelerine giderek daha da korkunç istatistikler ve rakamlar yerleştiriyordu.

Yıllarca süren baskılara rağmen Sana'daki gazeteciler Esad rejiminin devrilmesinden iki gün sonra işe geri döndüler.