Kırgızistan'da neler oluyor? Seçimler iptal edildi

Hazırlayan : Ahmet Bal / ntv.com.tr

Orta Asya ülkesi Kırgızistan'da hareketli saatler yaşanıyor. Türkiye Dışişleri Bakanlığı ülkedeki gelişmelerin ardından Kırgızistan'a seyahat uyarısı yaptı.

Ülkede 4 Ekim Pazar günü yapılan seçimin sonucunda yarışa katılan 16 partiden dördü yüzde 7'lik barajı aşarak parlamentoya girmeye hak kazanmıştı.

En çok oyu Rusya yanlısı iki partinin alması tartışmaların başlamasına neden oldu. Cumhurbaşbanı Sooronbai Jeenbekov'un desteklediği Birimdik oyların yüzde 24.53'ünü, Mekenim Kırgızistan ise 23.9'unu aldı.

Seçimlere katılım oranının yüzde 55 olarak açıklandığı ülkede, 120 sandalyeli parlamentoya giremeyen partilerin destekçileri sonuçlara hile karıştığı gerekçesiyle protestolara başladı.

Parlamento, Merkez Seçim Komisyonu ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı binalarının önünde toplanan göstericiler oyların satın alındığını belirtti.

"Ata Meken", "Zamandaş", "Respublika" ve "Bir Bol" "Reforma, "Meken Intımağı" ve "Çon Kazat" partilerine destek verenler bir süre sonra flamaları kaldırıp Kırgızistan bayraklarıyla protestolarını sürdürdü.

Eski Cumhurbaşkanı Atambayev'in çocuklarının kurduğu Sosyal Demokratlar partisi de barajı geçemeyen partiler arasındaydı.

Önce yaklaşık 500 kişinin katılımıyla başlayan gösteriler kısa sürede binlerce insanın katılımıyla büyüdü. Cumhurbaşkanlığı ve parlamento önündeki kalabalığa polis müdahale etti. Binalara girmeye çalışan protestoculara yapılan polis müdahalesi sonrası en az 590 göstericinin yaralandığı bir kişinin de öldüğü açıklandı.

Protestocular birkaç saat sonra hem parlamento hem cumhurbaşkanlığı binalarına girmeyi başardı. İçeride yaşanan olaylar nedeniyle cumhurbaşkanlığı binasında kısa süreli yangın çıktı.

Ülkenin iki yönetim binasını işgal eden göstericiler hoparlörlerden "Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı aldık" ve "Almazbek Atambayev ve Sadır Caparov serbest bırakılmalıdır" çağrılarında bulundu.

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI'NA EL KOYULDU

Kırgızistan İçişleri Bakanı Kashkar Junushaliyev salı sabahı görev yerine gitmedi. Bakanlık sözcüsü tarafından yapılan açıklamaya göre muhalefet lideri Kursan Asonov'un, içişleri bakanlığı görevine el koyduğunu söyledi.

TUTUKLU ESKİ LİDER SERBEST BIRAKILDI

Geçen yıl yolsuzluk soruşturması kapsamında olaylı bir şekilde tuutklanan ülkenin eski Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev'in bulunduğu cezaevine giden göstericiler Atambayev'in serbest bırakılmasını talep etti.

Daha sonra cezaevini de işgal eden protestocular Haziran ayında 11 yıl cezaya çarptırılan Atambayev'i içeriden çıkarttı. Ülkede yayın yapan Akipress ve 24.kg kuruluşlarının aktardıklarına göre eski liderin şu anki konumu bilinmiyor ama Atambayev'in ilerleyen saatlerde destekçilerine sesleneceği belirtiliyor.

CUMHURBAŞKANI VE BAŞBAKAN NEREDE?

Protestocuların hükümet binalarının önünde toplanmasının ardından Cumhurbaşkanı Sooronbai Jeenbekov ve Başbakan Kubatbek Boronov güvenli yerlere götürüldü.

Jeenbekov olayların ardından açıklama yaptı. 

Cumhurbaşkanı Jeenbekov, "Merkez Seçim Komisyonuna ihlallere yönelik inceleme yapmasını söyledim. Eğer gerekirse seçimi iptal etmeleri talimatını verdim. Bütün güçlere ülkenin geleceğini, politik hırslarının önüne koymaları ve hukuk sınırları içerisine dönmeleri çağrısında bulunuyorum" dedi. 

ESKİ CUMHURBAŞKANI ATAMBAYEV

Protestoların odağındaki isim Almazbek Atambayev, 2011-2017 yıllarında ülkenin cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Atambayev 2013 yılında mafya lideri Aziz Batukayev'in cezaevinde çıkartılmasında rol oynadığı gerekçesiyle geçen yıl olaylı bir şekilde tutuklandı. Atambayev, Haziran 2020'de yolsuzluk suçlamasıyla 11 yıl cezaevine çarptırıldı.

Geçen yıl Atambayev'in ifadesini almak için eski liderin köyüne giden güvenlik ekipleri direnişle karşılaşmıştı. Atambayev teslim olmayacağını söyleyip, polislerle çatışmıştı. Daha sonra altı güvenlik görevlisini esir almıştı. Polis saatlerce süren çatışmanın ardından evin etrafındaki kuşatmayı kaldırmıştı.

Günler sonra yapılan ikinci baskınla Atambayev gözaltına alınabilmişti. Olaylar nedeniyle 100'den fazla güvenlik görevlisi yaralanırken bir polis ölmüştü.

Atambayev'e yöneltilen yolsuzluk suçlamasının yanısıra gözaltında yaşanan şiddet olayları nedeniyle yeni soruşturmalar da başlatılmıştı.