İran, başkentini taşıyor: Tahran'dan neden vazgeçildi?

Hükümet sözcüsü, Tahran'ın süregelen aşırı nüfusu, elektrik sıkıntısı ve su kıtlığını aşmayı amaçlayan iddialı bir planla İran'ın başkentini güney sahil bölgesi Makran'a taşıyacağını açıkladı.

Yetkililer bu değişimin stratejik ve ekonomik avantajlarını vurgularken, eleştirmenler olası muazzam mali ve lojistik talepler konusunda endişelerini dile getirdi.

DENİZE DAYALI EKONOMİ PLANI

Hükümet sözcüsü Fatemeh Mohajerani,  “Yeni başkent kesinlikle güneyde, Makran bölgesinde olacak ve şu anda bu konu üzerinde çalışılıyor” dedi.

Tahran'ın su kıtlığı da dahil olmak üzere artan ekolojik baskılarına dikkat çeken Mohajerani, taşınmanın fizibilitesini incelemek ve Makran bölgesinde denize dayalı bir ekonomi geliştirmek için iki konsey kurulduğunu duyurdu.

Sözcü, “Mühendisler, sosyologlar ve ekonomistler de dahil olmak üzere akademisyenler, elitler ve uzmanlardan yardım istiyoruz,” diye ekledi.

Konunun henüz keşif aşamasında olduğunu ve acil olmadığını vurguladı.

PEZEŞKİYAN ALEVLENDİRDİ

Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'ın mali kaynakları ile harcamaları arasındaki dengesizliği sürdürülemez olarak nitelendirerek başkentin yeri konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirmişti.

Geçen hafta Basra Körfezi'ne daha yakın bir yere taşınmayı savunan Pezeşkiyan “Hammaddeleri güneyden merkeze taşımak, işlemek ve ihracat için güneye geri götürmek rekabet gücümüzü azaltıyor” dedi.

Gazeteci Gholhaki, sosyal medyada, “Azadi Stadyumu'nun yeniden inşası 18 ay sürüyor ve 19 trilyon riyale (23.75 milyon dolar) mal oluyor; başkentin yerinin değiştirilmesi ne kadar zaman ve para gerektiriyor? Bir yüzyıl ve yüz milyarlarca dolar düşünün!” ifadelerini kullandı.

ÖNCEKİ DÖNEMLERDE DE TARTIŞILDI

Iran International'ın aktardığına göre İran'ın başkentinin taşınmasına ilişkin tartışmalar 1979 İslam Devrimi'nden bu yana devam ediyor ancak mali kısıtlamalar, siyasi atalet ve lojistik zorluklar nedeniyle sürekli olarak raydan çıkıyor.

Önceki İran yönetimleri bu fikrin çeşitli versiyonlarını değerlendirmiş, ancak mali kısıtlamalar ve siyasi durgunluk ilerlemeyi defalarca engellemişti.

Konsept, Mahmud Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanlığı döneminde, özellikle Tahran'ın depremlere karşı savunmasızlığına ilişkin endişeler nedeniyle ivme kazandı.  

EKONOMİYİ SEKTEYE UĞRATABİLİR

2010'ların ortalarında Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, şehrin sürdürülemez büyümesine ve artan çevre sorunlarına vurgu yaparak tartışmayı yeniden canlandırdı.

Destekçiler Makran'ın stratejik konumuna ve potansiyel ekonomik faydalarına işaret ederken, eleştirmenler bu hamlenin Tahran'ın ekonomisini sekteye uğratabileceğini ve tamamlanmasının on yıllar alacağını savunuyor.