İnsanların artık kullanmadığı evrimle birlikte körelmiş 10 organ

ÜÇÜNCÜ GÖZ KAPAĞI

insanlarda da diğer memelilerde olduğu gibi üçüncü gözkapağı bulunur. Bu yapıya "göz kapağı" veya "konjonktiva" denir ve insan gözünün iç köşesinde yer alır. Ancak, insanlarda üçüncü gözkapağının işlevi, diğer memelilerde olduğu gibi gözü korumak veya temizlemek için değildir.

İnsanlarda üçüncü gözkapağı, neredeyse tamamen körelmiş haldedir ve sadece gözün köşesinde küçük bir kıvrım olarak bulunur. Bu yapıya "plica semilunaris" veya "semilunar fold" denir.

Evrim sürecinde, insanların dik durmaya ve açık ortamlarda yaşamaya geçmesiyle, gözün korunması ve temizlenmesi için diğer memelilerdeki gibi bir üçüncü gözkapağına ihtiyaç kalmamıştır.

Bu nedenle, insanlarda üçüncü gözkapağı işlevsiz hâle gelmiş ve evrimsel olarak gerilemiştir. Ancak, bazı durumlarda üçüncü gözkapağın belirli göz hastalıklarında veya rahatsızlıklarında etkilenebileceği bilinmektedir.

APANDİS 

Apandis, insan vücudunda bulunan, ince bağırsağın başlangıcında, kalın bağırsağın bağlandığı yerde yer alan bir organdır.

Apandis, evrimsel süreç boyunca sindirim sistemi üzerinde farklı roller oynamış olabilir. İnsanın atalarında, apandis muhtemelen sindirim sisteminin bir parçası olarak sindirilemeyen liflerin fermente edilmesine yardımcı olmaya veya bağışıklık sistemi için önemli bir rol oynamak gibi işlevlere sahipti.

Ancak, modern insanlarda apandis işlevini büyük ölçüde kaybetmiş gibi görünmektedir. Bugün apandis, bağırsak florasının bir parçası olarak düşünülür, ancak bu bakterilerin bağırsakların sağlığı için önemli olduğu düşünülmektedir.

Sonuç olarak, apandis gibi organların evrimsel süreçteki değişimi ve işlevi, insanların yaşam tarzlarının ve çevresel koşullarının değişmesiyle ilişkilendirilebilir. Ancak, apandis gibi organlar hala insan vücudunun önemli bir parçası olarak kabul edilir ve sağlık durumunda ciddi sorunlara neden olabilir.

DARWİN TÜMSEĞİ

İnsanlarda kulak çıkıntısı veya "Darwin'in Tümseği" olarak da bilinen bu yapı, bilim insanlarına göre evrimsel süreçteki atalarımızın izlerini taşıyan  bir örnektir. Bu küçük çıkıntı, insanların kulaklarının üst kısmında, dış kulağın yakınında bulunur ve bazı insanlarda daha belirgin olabilirken diğerlerinde daha az belirgindir.

Darwin'in tümseği, insanların atalarında daha belirgin ve işlevsel bir yapıydı. Atalarımızın daha çok ormanlarda yaşadığı düşünüldüğünde, bu tümseğin, kulağın dışındaki sesleri ve çevresel uyaranları daha iyi toplamaya ve işitmeye yardımcı olduğu düşünülüyor.

Ancak, modern insanın yaşam tarzı ve çevresi değiştikçe, bu tür bir yapıya olan gereksinim azalmış olabilir. İnsanlar avcılık ve avlanma yaşam tarzından yerleşik tarım toplumlarına, daha sonra da endüstriyel ve şehirleşmiş yaşam tarzına geçtiğinde, avcılık ve hayatta kalma becerileri değişti. Bu nedenle, kulak çıkıntısının işlevi zamanla azalmış olabilir.

PLANTARİS KASI

Plantaris kası, insan anatomisinde bulunan ve gastrocnemius ve soleus kaslarının arasında yer alan bir kas lifidir. Ancak, evrimsel süreç boyunca bu kasın işlevi ve önemi azalmış gibi görünmektedir.

İnsanların atalarında, özellikle primatlarda, plantaris kasının daha belirgin ve işlevsel olduğu düşünülmektedir. Bu kas, ağaçlarda tırmanma ve sürünme gibi aktivitelerde veya avcılık sırasında hızlı koşu için destek sağlıyordu. Ancak, insanlar dik yürümeye ve daha yerleşik bir yaşam tarzına geçtikçe, plantaris kasının işlevi azaldı veya değişti.

KUYRUK SOKUMU

İnsanlarda kuyruk sokumu, omurganın sonunda bulunan küçük bir yapıdır ve insan anatomisinde kuyruğun geriye dönüşmüş bir kalıntısı olarak kabul edilir. Evrimsel süreçte, insanların atalarında kuyruk, dengede durma, hareket etme ve iletişim gibi çeşitli işlevler için kullanılan bir yapıydı.

İnsanın ataları olan primatlarda, kuyruk, ağaçlarda tırmanma, dengeyi sağlama, avlanma ve iletişim gibi aktivitelerde önemli bir rol oynuyordu. Ancak, insan türü evrimsel olarak dik yürümeye başladıkça ve ağaçlarda yaşam tarzı yerini karada yaşamaya bıraktıkça, kuyruk gereksiz hale geldi ve zamanla geriye dönüşmeye başladı.

Kuyruk sokumu, insan embriyosunun erken gelişim aşamalarında belirgin hâle gelir, ancak gelişimin ilerleyen aşamalarında geriye dönüşmeye başlar. Doğumdan sonra, kuyruk sokumu omurga kemiklerine kaynar ve genellikle erişkinlikte belirgin olmayacak şekilde kaybolur.

20 YAŞ DİŞLERİ

Evrimsel süreçte 20 yaş dişleri veya bilinen diğer adıyla "akıl dişleri", insanların atalarında önemli bir rol oynayan, yiyecekleri çiğneme ve işleme sürecinde yardımcı olan dişlerdi. Ancak, modern insanın beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzındaki değişikliklerle birlikte, 20 yaş dişlerinin işlevi zamanla azalmış ve hatta bazı durumlarda sorunlara neden olmuştur.

İnsanın atalarında, yiyeceklerin daha sert ve lifli olması ve beslenme alışkanlıklarının farklı olması nedeniyle, 20 yaş dişlerinin işlevi oldukça önemliydi. Dişlerin arkada yer alması ve genellikle sıkışık bir alanda büyümesi, yiyeceklerin çiğneme ve işlenmesinde yardımcı olurdu. Ayrıca, diğer dişlerin kaybedilmesi durumunda, 20 yaş dişleri yedek dişler olarak hizmet edebilirdi.

Bu nedenlerle, modern insanlarda 20 yaş dişleri genellikle gereksiz kabul edilir veya sorunlu bir yapı olarak görülür. Bazı insanlar hiç 20 yaş dişi geliştirmeyebilir veya gelişen dişlerin çekilmesi gerekebilir. Bu durum, insan vücudundaki evrimsel izlerin hatırlatıcısı olarak kabul edilebilir.

TÜYLERİN ÜRPERMESİ

Evrimsel süreçte, tüylerin ürpermesi, insanların atalarında ve diğer memelilerde savunma, sıcaklık düzenleme ve iletişim gibi çeşitli işlevler için kullanılan bir mekanizmadır. İnsanların ataları olan primatlar ve diğer memeliler, tüylerin ürpermesiyle vücutlarının yüzeyindeki tüyleri dikleştirirler ve böylece çevredeki tehlikelere karşı savunma mekanizmasını harekete geçirirler.

Tüylerin ürpermesi, soğuk havalarda vücut sıcaklığını korumak için de kullanılır. Ürperme mekanizması, tüylerin dikleşmesiyle vücutta bir hava yastığı oluşturur ve bu sayede vücut ısısının korunmasına yardımcı olur. Bu özellik, soğuk iklimlerde yaşayan hayvanlar için hayati öneme sahiptir ve vücut ısısının düşmesini engeller.

Ayrıca, tüylerin ürpermesi, bazı sosyal ve duygusal durumların bir ifadesi olarak da kullanılabilir. Örneğin, korku, heyecan veya stres gibi duygusal durumlar, tüylerin ürpermesine neden olabilir. Bu durum, diğer bireylere tehlikenin veya heyecanın varlığını göstermek veya iletişim kurmak için kullanılabilir.

JACOPSON ORGANI

Jacobson organı, diğer adıyla vomeronazal organ veya VNO (vomeronasal organ), bazı omurgalı hayvanlarda bulunan özel bir duyu organıdır. Bu organ, birçok memeli hayvanın duyusal bilgiyi algılamak ve iletmek için kullandığı bir yapıdır. Ancak, insanlarda bu organın işlevi ve önemi tartışmalıdır ve evrimsel süreçte işlevi değişmiş veya azalmış olabilir.

Jacobson organı, genellikle hayvanların sosyal iletişiminde ve kimyasal algılama yeteneklerinde önemli bir rol oynar. Özellikle koku moleküllerini algılayarak diğer bireylerin cinsiyetini, üreme durumunu, kimliklerini ve sosyal sıralamalarını belirlemeye yardımcı olabilir. Örneğin, birçok memeli, karşı cinsteki bireylerin feromonlarını algılayarak üreme davranışlarını ve çiftleşme zamanlarını belirler.

Ancak, insanlarda Jacobson organının işlevi ve önemi belirsizdir. İnsanlarda bu organın varlığı bilinmekle birlikte, burun boşluğunun üst kısmında bulunan bu yapı, diğer omurgalı hayvanlardakine benzer bir şekilde işlev görmemektedir. Jacobson organının işlevinin evrimsel süreç içinde değiştiği ve insanlarda önemli bir rol oynamadığı düşünülmektedir.

HURDA DNA

Evrimsel süreçte, "hurda DNA" terimi genellikle, organizmanın genomunda bulunan ancak işlevsiz veya az işlevli olan genetik materyali ifade eder. Bu genler, evrimsel tarih boyunca değişen çevresel koşullar ve yaşam tarzları nedeniyle işlevlerini kaybetmiş veya değiştirmiş olabilirler.

Hurda DNA, genomun bir parçası olarak korunur, ancak genellikle proteine kodlama yeteneğini kaybetmiş veya önemli bir işlevi olmayan genlerden oluşur. Bunlar, organizmanın geçmişindeki evrimsel izlerdir ve bazı durumlarda atalarımızın yaşam tarzlarının bir yansıması olabilir.

Örneğin, insan genomunda bulunan at nalı benzeri birçok gen, genellikle hurda DNA örnekleri olarak kabul edilir. Bu genler, atalarımızın geçmişte parmaklarında bulunan tırnak benzeri yapılarla ilgiliydi, ancak insanlar evrimsel süreç boyunca bu yapıları kaybetti. Bununla birlikte, at nalı benzeri genler hala insan genomunda korunmuş durumdadır, ancak işlevlerini kaybetmişlerdir.

EKSTRA KULAK KASLARI

Evrimsel süreçte, ekstra kulak kasları olarak bilinen kaslar, insanlarda bazı bireylerde bulunabilen nadir bir özelliktir. Bu kaslar, genellikle insanlarda bulunan diğer kaslar gibi gelişmemiş veya küçük olabilir, ancak bazı durumlarda daha belirgin olabilirler.

Ekstra kulak kasları, insanların atalarında daha belirgin ve işlevsel olabilecek olan bir özelliktir. Bazı memeli hayvanlarda, özellikle kulakları hareket ettirmede ve sesleri yönlendirmede önemli bir rol oynayan kaslar bulunur. İnsanların ataları da avcı ve avlanan hayvanlardı, bu yüzden kulakların hareket ettirilmesi ve seslerin algılanması önemliydi. Ancak, insanların evrimsel süreci boyunca dik yürüme ve karmaşık sosyal yapılar gibi değişiklikler, bu kasların işlevselliğini azaltmış olabilir.