Hizbullah lideri Hasan Nasrallah İsrail saldırısında öldü

Ortadoğu'da gerilim zirveye çıktı.

İsrail'in Lübnan'a saldırılarının beşinci gününde önceki gün, Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta art arda patlamalar yaşandı. 

Saldırılarda 33 kişinin yaşamını yitirdiği, 195 kişinin yaralandığı bildirildi.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, Hizbullah'ın merkez karargahlarının hedef alındığı belirtilmişti. Lübnan'a yönelik saldırılarda Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldüğü iddia edilmiş ancak doğrulanamamıştı.

İsrail medyası, saldırılardaki ana hedefin Hizbullah lideri Hasan Nasrallah olduğunu açıklamıştı. 

İsrail ordusu dün  yaptığı açıklamada ise Nasrallah'ın öldürüldüğünü resmen duyurdu. Ordu ayrıca Hizbullah'ın güney cephesi komutanı Ali Karaki ve istihbarat şefi Hasan Yasin'in de Beyrut saldırısında öldürüldüğünü açıkladı.

İran basını, İsrail saldırılarında Devrim Muhafızları'nın Lübnan'daki Kudüs Gücü komutanı Abbas Nilforuşan'ın da ölenler arasında olduğunu yazdı.

HİZBULLAH DOĞRULADI

İsrail ordu sözcülüğünden yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Beyrut'un güneyindeki Hizbullah'ın kalesi niteliğindeki Dahiye bölgesine cuma akşamında düzenlenen saldırıda Hizbullah'ın kurucu liderlerinden ve mevcut Genel Sekreteri Nasrallah'ın yanı sıra grubun Güney Komutanı Ali Karaki ve diğer liderlik kadrosunu öldürdük." 

Hizbullah da ilerleyen saatlerde yaptığı açıklamada Nasrallah'ın ölümünü doğruladı.  

Örgütten yapılan açıklamada, "Savaşa devam edeceğiz" denildi.

Saldırıyı korkakça bir terör eylemi olarak nitelendiren Filistinli örgüt Hamas da açıklamasında, "Nasrallah'ın ölümü yalnızca direnişi güçlendirir" ifadesini kullandı.

Irak'ın Şii lideri Mukteda Es-Sadr, Nasrallah'ın ölümüyle ilgili taziyelerini iletti. Irak'ta üç günlük yas ilan edildi.

UZUN SÜREDİR PLANLIYORLARDI

İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, Nasrallah'ın öldürüldüğünün açıklanmasının ardından, İsrail vatandaşlarını tehdit eden herkese ulaşacaklarını söyledi.

Halevi, “Bu bizim alet çantamızın sonu değil. Mesaj basit, İsrail vatandaşlarını tehdit eden kim olursa olsun onlara nasıl ulaşacağımızı biliriz” dedi.

Nasrallah'ı öldüren saldırının uzun süredir hazırlandığını belirten Halevi, "Doğru zamanda büyük bir hassasiyetle gerçekleştirildi, şimdi sonraki adımlar için dikkatli bir hazırlıkla ilerliyoruz” ifadelerini kullandı.

Halevi, tüm cephelerde tam hazırlıklı olduklarını söyleyerek, "Diğer örgütlerle koordinasyon da dahil olmak üzere tüm güçler çok iyi bir senkronizasyon ve hazırlık sağlamalıdır" diye ekledi. 

"YERALTI KARARGAHINDA VURULDU"

İsrail askeri sözcüsü Daniel Hagari de Nasrallah'ın on yıllar boyunca İsrail'i terörize ettiğini ve "dünyanın en etkili teröristlerinden biri" olduğunı öne sürdü.

Hagari, Nasrallah'ın Hı̇zbullah'ın yeraltı karargahında öldürüldüğünü açıkladı. Anadolu Ajansı'nın bildirdiğine göre Nasrallah, Beyrut'un güney banliyösündeki karargahta 80 ton bombanın atıldığı saldırıda öldü. 

Hagari, Hı̇zbullah'ın İsraı̇l toplumuna sızma, İsraı̇l vatandaşlarını öldürme ve kaçırma planı olduğunu iddia etti.

Nasrallah'ın dı̇ğer üst düzey komutanlarla bı̇rlı̇kte olduğunu, saldırının üst düzey komuta kademesı̇ İsrail'e karşı faalı̇yet yürütürken gerçekleştirildiğini ifade etti.

Sözcü, sı̇vı̇l kayıplardan emı̇n olmadıklarını sözlerine ekledi.

NASRALLAH'IN HALEFİNİN YAŞADIĞI DÜŞÜNÜLÜYOR

Hagari, kara operasyonları hakkında sorulan soruya ise şu yanıtı verdi: "Elı̇mı̇zde çok sayıda araç var ve bunları kullanmaya hazırız. Her saldırıdan önce hukuk ekı̇bı̇yle görüşülür ve zayı̇at göz önünde bulundurulur."

Hagari, Nasrallah'ın ölümünün arkasındakı̇ ı̇stı̇hbaratı açıklamayı reddettı̇ ancak bilginin doğrulandığını söyledı̇.

Bu olayın Hı̇zbullah'ın eylemlerı̇nı̇ değı̇ştı̇receğı̇nı̇ umduklarını belirten Hagari, "Stratejı̇k noktalara atılabı̇lecek güdümlü füzeler de dahı̇l olmak üzere terör saldırısı tehdı̇tlerı̇nı̇ ortadan kaldırmaya odaklanıyoruz" diye konuştu.

İsrail ordu radyosundan yapılan açıklamada da ordunun, Nasrallah'ın halefi olarak gösterilen Haşim Seyfettin'in dünkü saldırıda öldürülmediğini düşündüğü belirtildi.

HAMANEY GÜVENLİ BÖLGEYE GÖTÜRÜLDÜ

İsraı̇l ordu sözcüsü Hagari, ı̇ç cephe sı̇vı̇l hazırlık talı̇matlarında değı̇şı̇klı̇k olmadığını, talı̇matların zaten bı̇rçok bölgede yüksek alarm çağrısı yaptığını ifade etti.

Hagari, açıklamasının devamında şunları söyledi: "Hı̇zbullah'a karşı eylemlerı̇mı̇z daha genı̇ş bı̇r saldırıyı önledı̇. Geçtı̇ğı̇mı̇z haftakı̇ operasyonlarımızın Hı̇zbullah'ın yapabı̇leceklerı̇ üzerı̇ndekı̇ etkı̇sı̇nı̇ gördük. Hâlâ gı̇dı̇lecek yol var, Hı̇zbullah'ın İsraı̇l'e ateş açma kapası̇tesı̇ hâlâ var."

Öte yandan Reuters haber ajansının bildirdiğine göre İran, Nasrallah'ın öldürülmesı̇nı̇n ardından “bı̇r sonrakı̇ adımı" belı̇rlemek ı̇çı̇n Hı̇zbullah ve dı̇ğer bölgesel müttefı̇klerı̇yle süreklı̇ temas halı̇nde.

Tahran'dan bilgi alan iki bölgesel yetkili, İran'ın dini lideri Ali Hamaney'in ülke içinde yüksek güvenlik önlemlerinin alındığı bir yere nakledildiğini aktardı.

İran meclisi ulusal güvenlik komisyonu ise acil olarak toplandı.

HAMANEY iRAN'DA BEŞ GÜNLÜK YAS İLAN ETTİ

İran’ın dini lideri Hamaney, güvenli bölgeye götürülmesinin ardından açıklama yaptı.

“Sı̇yonı̇st rejı̇mı̇n ı̇ktı̇dardakı̇ terör çetesı̇, Gazze'de bı̇r yıl boyunca sürdürdüklerı̇ canı̇ce savaştan ders almadı" diyen Hamaney, "Sı̇yonı̇st suçlular bı̇lsı̇nler kı̇ Hı̇zbullah'ın Lübnan'dakı̇ güçlü yapısına büyük bı̇r zarar veremeyecek kadar önemsı̇zler” diye konuştu.

Bölgedeki tüm direniş güçlerinin, Hizbullah’ın yanında ve destekçisi olduğunu söyleyen Hamaney, “Bu bölgenin kaderini başta Hizbullah olmak üzere direniş güçleri belirleyecek” ifadesini kullandı.

Hamaney, açıklamasının devamında şunları söyledi: 

“Allah'ın lütfuyla Lübnan işgalci kötü ve itibarsız düşmanı yaptıklarına pişman edecektir. Tüm Müslümanların görevi, ellerindeki tüm imkanlarla Lübnan halkının ve onurlu Hizbullah’ın yanında yer almak ve gaspçı, baskıcı ve zalim rejime karşı onlara yardımcı olmaktır.”

Hamaney,  Nasrallah'ın öldürülmesinin ardından beş günlük yas ilan etti. "Nasrallah'ın kanının yerde kalmayacağını" söyledi.

İSRAİL'DE TOPLANMALAR YASAKLANDI

İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari, yaptığı diğer açıklamada, Nasrallah'ın “İsrail'in gelmiş geçmiş en büyük düşmanlarından biri” olduğunu söyledi. 

Hagari, "İran'ın desteğiyle inşa edilen Hizbullah altyapılarına saldırı düzenliyoruz" dedi.

Sözcü ayrıca Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın talimatıyla, İsrail'de bin kişiden büyük kalabalıkların toplanmasının yasaklandığını duyurdu.

Hagari, Nasrallah ve diğer komutanların yanı sıra Hizbullah komuta merkezinin uluslararası hukuka göre meşru hedefler olduğu belirtti.

Savunma Bakanı Gallant ise "İsrail'in savaşı Lübnan halkıyla değil, Nasrallah bir tehditti" diye konuştu.   

"SALDIRI EMRİ NEW YORK'TAN VERİLDİ"

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Nasrallah'ı öldüren saldırıda Amerika'nın rolünün inkar edilmemesi gerektiğini ifade etti.

Pezeşkiyan: "Uluslararası toplum, bu terör saldırısının emrinin New York'tan verildiğini unutmayacaktır" dedi.

Bir diğer açıklama, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'den geldi. Sudani, İsrail'in Nasrallah'ı öldürerek "tüm kırmızı çizgileri aştığını" ifade etti. 

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da Lübnan ve Hizbullah'a başsağlığı dileğini iletti.

Lübnan, üç günlük yas ilan ettiğini duyurdu.

HASAN NASRALLAH KİMDİR?

Lübnan Hizbullahı Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, 31 Ağustos 1960'da Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta dünyaya geldi.

Lübnan'da iç savaşın başladığı 1975 yılında 15 yaşında olan Nasrallah, ailesiyle birlikte memleketi Sur kentine bağlı el-Bazuriye köyüne döndü ve orada Şiî Emel Hareketi'ne katıldı.

Irak ve İran'daki Şii merkezlerindeki "havza" diye adlandırılan okullarda dini eğitim alan Nasrallah, daha sonra Lübnan'a dönerek Emel Hareketi'nin lideri Abbas Musevi'nin kurduğu okulda öğrenim gördü.

İsrail'in 1982'de Lübnan'ı işgal etmesinden sonra Hizbullah örgütüne katıldı. Abbas Musevi'nin 1992'de İsrail tarafından öldürülmesinden sonra 12 Şubat 1992'de Hizbullah'ın genel sekreteri seçildi.

İSRAİL’E KARŞI EN BÜYÜK ZAFERİ KAZANDI

Nasrallah'ın liderliğindeki Hizbullah, İsrail'e karşı önemli bir direniş cephesi oluşturdu. Hizbullah daha sonra Suriye'deki savaşa katılarak, güç dengesinin Devlet Başkanı Beşar Esad lehine değişmesinde rol oynadı.

Usta bir stratejist olarak görülen Nasrallah, Hizbullah'ı İsrail'in "baş düşmanı" olarak niteledi ve İran'daki Şii dini liderlerle ve Hamas gibi Filistinli gruplarla ittifaklar kurdu.

Nasrallah’ın en büyük zaferi, İsrail güçlerine karşı yürüttüğü savaşın sonucunda, İsrail’in 2000 yılında güney Lübnan'dan çekilmek zorunda kalmasıyla geldi.Bu savaşta büyük oğlu Hadi, İsrail birlikleriyle girdiği çatışmada öldürüldü.

İsrail güçlerinin çekilmesinin ardından Nasrallah, Hizbullah'ın İsrail'e karşı ilk Arap zaferini kazandığını ilan etti.

Lübnanlı ve Arap esirler ile İsrail tarafından alıkonulan direnişçilerin cenazelerinin iade edilmesi için takas anlaşması yapılmasında da önemli bir rol oynadı.

BOMABALARDAN YARA ALMADAN KURTULDU

Bu dönemden sonra 2006'ya kadar nispeten sakin bir dönem yaşandı. Ancak daha sonra Hizbullah savaşçılarının sekiz İsrail askerini öldürmesi ve ikisini kaçırmasıyla büyük bir çatışma tetiklendi.

2006'daki çatışmalarda İsrail savaş uçakları Hizbullah'ın güneydeki kalelerini ve Beyrut'un güney banliyölerini bombalarken, Hizbullah da İsrail'e yaklaşık 4 bin roket fırlattı. 34 gün süren çatışmalarda çoğu sivil bin 125'ten fazla Lübnanlı ile 119 İsrail askeri ve 45 sivil hayatını kaybetti.
Nasrallah'ın evi ve ofisleri İsrail savaş uçakları tarafından hedef alındı, ancak kendisi yara almadan kurtuldu.

Güney Lübnan'ın 22 yıl süren İsrail işgalinden kurtarılmasında ve ardından Temmuz 2006 savaşında İsrail'e karşı oynadığı rol, Nasrallah'a büyük prestij kazandırdı.

Sert konuşmaları ve güçlü kişiliği, İsrail’e karşı direnişte öne çıkmasını sağladı. Konuşmaları geniş yankı buldu.

2009 yılında Nasrallah, Hizbullah'ın siyasi vizyonunu vurgulamayı amaçlayan yeni bir siyasi manifesto yayımladı. Bu manifestoda İsrail ve ABD'ye karşı sert tutum sürdürülürken, Birleşmiş Milletler'in güney Lübnan'da silah bulundurulmasını yasaklayan kararı reddedilip, Hizbullah'ın silah bulundurmaya devam etmesi gerektiği yinelendi.

7 EKİM VE SONRASI

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugaylarının, İsrail'e 7 Ekim 2023'te düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu’nun ardından Nasrallah'ın adı tekrar gündeme geldi.

Nasrallah, Filistin direnişini desteklemek için Lübnan'ın güneyinde İsrail'e karşı bir cephe açıldığını duyurdu ve bu cephenin Gazze'deki savaş bitene kadar sakinleşmeyeceğini birçok konuşmasında söyledi.

Nasrallah Lübnan'daki cihaz patlamaları sonrası 19 Eylül’de televizyonlardan canlı yayınlanan son konuşmasında İsrail'in “tüm kırmızı çizgileri aştığını” ifade etti. Grubun “eşi benzeri görülmemiş bir darbe” aldığını kabul etti.

Nasrallah, "Bu, toplu katliamdan başka bir şey değildir” diyerek, saldırıların bir savaş ilanı olduğunu söyledi.