Her 10 vakadan sadece 1'i tespit edilebiliyor

MUSTAFA KARAKUŞ/ntv.com.tr

Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıktıktan sonra tüm dünyaya yayılan corona virüs (Covid-19) hastalığı herkeste farklı semptomlarda seyredebilir. Corona virüse yakalananlardan bazıları hastalığı hafif atlatırken, bazıları yaşamlarını yitirebiliyor. Bazı kişiler ise corona virüsüne yakalanmalarına rağmen semptomları göstermeyebilirler.

Almanya'da corona virüsle ilgili verileri yayınlayan Robert Koch Enstitüsü dün itibariyle Almanya'da 7 binden fazla vaka olduğunu ama gerçekte virüsün bulaştığı insan sayısının 35 bin ile 70 bin arasında olduğunu tahmin ediyor.

Amerikan Columbia Üniversitesi'nden Jeffrey Shaman ve ekibi Çin'deki corona virüs vakalarıyla ilgili bir simülasyon programı yürüttü. Bilim insanları corona virüsün Çin'de ilk ortaya çıkmaya başladığı ve hızla yayılmaya başladığı 10-23 Ocak tarihlerini mercek altına aldı. Bu tarihlerden sonra Çin hükümeti olağanüstü önlemler almaya va bazı kentleri karantina altına almaya başladı.

Çin testleri yapmaya başladığı ilk günlerde, vakaların sadece yüzde 14'ünü tespit edebiliyordu, corona virüsüne yakalananların yüzde 86'sı ise testlerde negatif çıkıyordu. Bilim dergisi Science göre, corona virüsü (Covid-19) taşıyan her 8 kişiden sadece biri pozitif çıkıyordu. Diğer 7 kişinin ise testleri negatif çıkıyordu.

Amerikan Washington Üniversitesi'nde görevli bilim insanı Elizabeth Halloran, corona virüsle savaşta en önemlisi tedbirin mümkün olduğunca fazla "test" olduğunu söyledi. Halloran, "Bu testler, corona virüs taşıyan ancak test yapılmadığı için toplum içinde günlük hayatına devam eden ve virüs taşıyanları tespitte hayati önemde" dedi.

Jeffrey Sharman ve ekibinin araştırması, Çin'de seyahat özgürlüğünün kısıtlanmaya başlamasının ardından vaka sayısının düşmeye başladığını da gösteriyor. Sharman'a göre, alınan tedbirler sonrası tespit edilemeyen vaka sayısının yüzde 86'dan yüzde 40'lara düştü. Başka bir deyişle, vakaların yüzde 60'ı tespit edilmeye başlandı ve tespit edilemeyen her vakanın bulaştırma oranı hızla geriledi.

Ancak söz konusu testleri yapmak için yeterli sağlık görevlisi, test materyali, koruyucu elbise gerekiyor. Corona virüsle mücadelede en önemli adım, virüsün bulaşma hızını düşürmek. Bu sağlık sisteminin ağır vakalara daha fazla zaman ve tedavi sunması anlamına geliyor.

Bu durum corona virüsü vakalarının kamusal alanda hızla yayılmasına neden oluyordu çünkü en az bir kişiye bulaştırıyordu. Corona virüsü (Covid-19) taşıyıcısı olmasına rağmen bazıları hafif öksürük ve nadiren hapşırıyordu.

Araştırmayla ilgili konuşan Jeffrey Shaman, "Çin'de corona virüsü bulaştıran kişilerin büyük bir kısmı, semptom göstermeyen ya da hafif semptom gösterenlerden oluşuyordu. Böyle olmasının nedeni ise çok basit. Hastalığa yakalananlar evlerinde karantina altında kalırken, semptom göstermeyenler ve hafif nezle olanlar kamusal alanda dolaşıyordu. Günlük yaşamda birçok insanla iletişim halinde oldukları için virüs yayılıyordu. Virüsün önlenmeye başlanması ise kentlerin karantina altına alınması ve herkesin evlerinde kalması sonucu mümkün oldu" şeklinde konuştu.

Bilim insanı Shaman'a göre, tespit edilemeyen vaka sayıları ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. Shaman, "Bazı ülkelerde her tespit edilen vakaya karşı 10 tespit edilemeyen vaka olurken, bazı ülkelerde bu 5'e kadar düşebiliyor. Bundan dolayı ortaya tahmini farklı vakalar çıkabilir" dedi.

Çin'in Hubey eyaletine bağlı Wuhan kentinde ortaya çıkan ve birçok ülkeye yayılan yeni tip corona virüsün (Covid-19) dünya genelinde bulaştığı kişi sayısı 198 bini aştı. Covid-19 görülen ülkelerdeki yeni vakalara ilişkin güncel verilerin derlendiği "Worldometer" internet sitesi, dünya genelinde yeni tip corona virüs vaka sayısını 198 bin 741 olarak belirtti. Siteye göre, Covid-19 nedeniyle toplam 7 bin 989 kişi öldü, 82 bin 779 kişi de iyileşti.