Bilim insanlarından uyarı: Ozon tabakasındaki rekor boyuttaki delik her geçen gün daha da büyüyor

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Antarktika üzerinde giderek büyüyen bir ozon tabakası deliği konusunda uyarıda bulundu ve bunun "kayıtlardaki en büyük" deliklerden biri olduğunu açıkladı. 

BREZİLYA'NIN 3 KATI BÜYÜKLÜĞÜNDE

ESA tarafından yapılan açıklamada, "Copernicus Sentinel-5P uydusundan" alınan ölçümlerin, 16 Eylül itibariyle "ozon tabakasının inceldiği alanın" 26 milyon kilometrekareye ulaştığını gösterdiği, yani kabaca "Brezilya'nın üç katı büyüklüğünde" olduğu belirtildi. 

AĞUSTOS'TAN BU YANA BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR

Copernicus Atmosfer İzleme Servisi'nde kıdemli bir bilim insanı olan Antje Inness, "Operasyonel ozon izleme ve tahmin hizmetimiz, 2023 yılında ozon deliğinin erken bir başlangıç yaptığını ve Ağustos ortasından bu yana hızla büyüdüğünü gösteriyor." dedi.

ESA, bu yılki olağandışı ozon modellerinin Ocak 2022'de Güney Pasifik'teki Hunga Tonga yanardağının patlamasıyla ilişkili olabileceğini söyledi. Inness, "Patlama stratosfere çok miktarda su buharı enjekte etti ve bu buhar, güney kutup bölgelerine ulaştı." dedi.

Diğer taraftan, araştırmacılar ozon tabakasındaki deliğinin boyutunın  düzenli olarak değiştiğini söyledi. 

Buna göre, her Ağustos ayında, Antarktika İlkbaharı'nın başlangıcında delik  büyümeye başlıyor ve Ekim ayı civarında zirveye ulaşıyor. Ardından delik kapanmaya başlıyor. Bunun nedenini ise Antarktika'nın yaz mevsimine girmesi ve stratosferdeki sıcaklıkların yükselmeye başlaması oluşturuyor.

Ancak, Inness ozon deliğinin son üç yılda normalden daha geç kapandığını belirterek, “Bunun nedeni kısmen Avustralya'da 2019-20 yıllarında yaşanan ve ozon tabakasını tahrip eden büyük miktarda duman salan Kara Yaz orman yangınlarıydı. Ayrıca bu yıl birkaç hafta erken, Ağustos ayının hemen başında açıldı ve ne zaman kapanacağı kesin olarak belli değil.” diye konuştu. 

Diğer taraftan, donmuş kıta üzerindeki ozon tabakasının incelmesi ilk kez 1985 yılında tespit edildi ve son 35 yılda deliği küçültmek için çeşitli önlemler alındı.

MONTREAL PROTOKOLÜ'NE DARBE

Uzmanlar 1987 yılında yürürlüğe giren Montreal Protokolü'nün deliğin iyileşmesine yardımcı olduğundan eminler, ancak Avrupa'nın Copernicus Sentinel-5P uydusunun bu yılki ölçümleri bu çabalara darbe vurdu.

OZON TABAKASI NEDİR? OZON TABAKASININ ÖNEMİ NEDİR?

Ozon tabakası, Dünya'nın atmosferinin üst katmanlarında bulunan bir bölgeyi ifade eder ve bu bölge ozon gazının yoğun olduğu bir atmosferik tabakadır. Ozon molekülleri (O3), atmosferin bu bölgesinde daha yoğun bir şekilde bulunur. Bu tabaka, genellikle "ozon tabakası" veya "ozon katmanı" olarak adlandırılır.

Ozon tabakasının en önemli özelliği, Güneş'ten gelen zararlı ultraviyole (UV) radyasyonun büyük bir kısmını emmesidir. Bu, yeryüzüne ulaşan UV ışınlarının büyük bir kısmını filtreleyerek canlı organizmaların, özellikle insanların ve diğer yaşam formlarının UV radyasyonunun zararlı etkilerinden korunmasına yardımcı olur.

Ozon tabakasının incelmesi, özellikle kloroflorokarbonlar (CFC'ler) ve benzeri kimyasal maddelerin kullanımının yaygınlaşmasıyla ilişkilendirilen bir sorundur. Bu kimyasallar, ozon moleküllerini parçalayarak ozon tabakasının incelmesine yol açarlar. 1987 Montreal Protokolü gibi uluslararası anlaşmalar, bu tür kimyasal maddelerin üretimini ve kullanımını azaltmayı amaçlayarak ozon tabakasının korunmasına yönelik önlemler almıştır.

Sonuç olarak, ozon tabakası, gezegenimizde yaşamı koruyan önemli bir atmosferik katmandır ve çevresel koruma çabalarıyla korunmaktadır.

YASAL RSS UYARISI
NTV içerikleri RSS hizmeti, (Ntv.com.tr, Ntvspor.net, NTV televizyonu) markayla bağlantılı haber siteleri, yazılımlar da dahil olmak üzere sitenin bütün içeriğine ilişkin her türlü telif hakkı, markalar, tasarım hakları, patentler ve (tescil ettirilmiş olsun, olmasın) diğer fikri mülkiyet hakları NTV ya da (başka kullanıcılar da dahil olmak üzere) kendisine ruhsat verenlere (anlaşmalı olduğu haber ajansları, anlaşmalı fotoğraf ajansları, anlaşmalı yapım şirketleri, yazarları, telifli yazarları, işbirliği yaptığı şirketlere) veya kendisine aittir.. NTV’nin RSS ve her türlü içeriklerinin, ticari amaçlı olmayan kişisel kullanımın dışında herhangi bir amaçla kopyalanması, çoğaltılması, yeniden yayımlanması, parçalara ayrılması, tersine mühendisliğe tabi tutmanız, indirilmesi, içeriklerin üzerinde değiştirmeler yapılması, abonelik veya başka türlü şekilde okuyuculara satılması, kaynağın gizlenmesi, başka kaynak eklenmesi, NTV sitelerindeki orijinal hali dışında farklı içeriklere dönüştürülmesi, bir haber sitesinde olduğu gibi kullanılması, radyo ve televizyon gibi yöntemlerle yayımlanması yasaktır. NTV, RSS içeriklerinin, ticari amaçlı olmayan kişisel kullanımın dışında herhangi bir amaçla uyarlamayı, değiştirmeyi ya da bu içerikten yola çıkarak başka bir yapıt üretmeyi kabul etmemektedir. NTV içerikleri üzerine reklam ve mecra tanıtımlar eklemek, başka mecralarla birlikte ortaklık görüntüsü vermek, suçtur. Aykırı hareket eden mecra ve kuruluşlar, bu ilkelerin ve kısıtlamaların tümüne aykırı hareket etmektedir. NTV’nin ticari olmayan kişisel kullanıma açık, yani okuyucularına içerik iletmek için geliştirdiği, kendisine ait internet sitesi, mobil uygulamalar, cep telefonu ve tablet için geliştirdiği özel yazılımlar, uygulamalar ile okuyucusuna haber iletmek için kullandığı RSS haber akışını, ticari gelir için kullanmak FSEK ve ticari yasalara göre suçtur. RSS Haber Akışı NTV’nin tüm içeriğine, güncellenen son haliyle bireysel kullanıcıların ulaşmasını sağlayan iletişim teknolojisidir. NTV, haber kategorilerinde RSS bağlantılarını okuyucuları için açık olarak belirtmekte, okuyucular da bir RSS okuyucu ile istedikleri haberleri takip edebilmektedir. Söz konusu uyarılara aykırı hareket edenler, özel yazılım geliştirenler, bilinçli olarak suç işliyor kabul edilecektir.