Bilim insanlarından önemli uyarı: Zombi yangınların sayısı artacak

Bilim insanları Kuzey Kutup Dairesi'nde devam eden “zombi yangınları” üzerinde çalışıyor. Yeni bir çalışma, zombi yangınlarının Kuzey Kutup Dairesi'ndekii toplam yanık alanının üçte birini oluşturduğunu ortaya koydu. Kış mevsiminde çıkan yangınlar olarak da bilinen zombi yangınları, sıklıkla Kanada, Alaska ve Rusya gibi ülkelerde meydana geliyor.

Haziran ve Temmuz 2019'da, dünyanın dört bir yanındaki sıcaklıklar rekor düzeyde arttı ve Kuzey Kutup dairesinde 100'den fazla orman yangını ortaya çıktı. Bu yangınlar, Sibirya, Alaska, Grönland ve Kanada'da milyonlarca hektarlık ormanı yok etti ve atmosfere 244 megatonkarbondioksit yaydı.

Çalışmayı gerçekleştiren bilim insanları, artan küresel sıcaklıklar nedeniyle gelecekte zombi yangınlarının sayısını artabileceğinden endişe ediyor.

ZOMBİ YANGIN NEDİR?

Zombi yangınları orman yangınlarının bir sonucu olarak meydana geliyor. Yangınlar söndükten sonra ortaya çıktığı için bunlara zombi yangınları deniyor.

Yüzeyde bir orman yangını söndürüldükten sonra, bazıları hala gizlice yer altında, turba ve metanla beslenerek yanmaya devam ederi  Bu yangınlar bir kar tabakasının altında saklanarak tüm kış boyunca yanmaya devam edebilir ve ilkbaharda sıcaklık yükseldikçe, kar eridiğinde ve toprak kurudukça, orman yangınları yeniden alev alıp bir kez daha yayılabilir.

Çalışmanın başyazarı olan  Hollanda'daki Vrije Universiteit Amsterdam'dan Rebecca C. Scholten, "Kar altındaki oksijen seviyelerinin düşük olması nedeniyle, kışı geçiren yangınlar yavaşça yanmaya devam eder, ancak ilkbaharda kar eridiğinde ve kuru koşullar geldiğinde yeniden alevlenir" ifadelerini kullandı.

ARAŞTIRMACILAR NE KEŞFETTİ?

Çalışma kapsamında bilim insanları, 2002 ile 2018 yılları arasında toplanan Kuzey Kutbu'na likin uydu verilerine baktı. Çalışma süresi boyunca toplam yanan alanın yaklaşık yüzde 1'inden zombi yangınlarının sorumlu olduğunu buldular, ancak bunun yıllar içinde arttığını ve 2019’a gelindiğinde bir yılda yüzde 38'e kadar yükseldiğini ortaya koydular.

Scholten, "Daha önce kışı geçiren yangınlar, nadir görülen bir garip fenomen olarak rapor edilmişti. Ancak, çok sayıda büyük ve şiddetli yangının yaşandığı sıcak yazlardan sonra daha fazla kışlayan yangınlar var. Örneğin, bu zombi yangınlar, 2010 yılında Alaska'daki yanmış alanın yüzde  22'sine neden oldu" dedi.