ABD'de Temsilciler Meclisi başkanlık seçimi krizi büyüyor

ABD Kongresinin alt kanadı Temsilciler Meclisinde yapılan 11. tur oylamasında da meclis başkanı seçilemedi.

8 Kasım 2022'deki ara seçimlerin ardından 3 Ocak'ta yeni yasama dönemine başlaması beklenen, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisinde başkan seçimleri yine sonuçsuz kaldı.

Oylamanın üçüncü gününde akşam saatlerine kadar yapılan 11. turda Cumhuriyetçilerin çoğunluk lideri Kevin McCarthy, başkan seçilmek için yeterli desteğe ulaşamadı.

McCarthy 200 oyda kalırken, kendisine destek vermemekte ısrarcı olan 12 Cumhuriyetçi vekil, oylarını vekil Byron Donalds'tan yana kullandı. 7 Cumhuriyetçi milletvekili ise Kevin Hern'e oy verdi. 212 Demokrat üyenin tamamı parti liderleri Hakeem Jeffries için oy kullanmaya devam etti.

"TRUMP'A OY VERİYORUM"

Cumhuriyetçi Matt Gaetz, "Donald Trump'a oy veriyorum çünkü Amerika'yı yeniden büyük yapmalıyız" diyerek, 11. tur oylamada da hakkını, milletvekili olmamasına rağmen eski ABD Başkanı Donald J. Trump'tan yana kullandı. Bir milletvekili ise hiçbir adaya oy vermedi.

Temsilciler Meclisi milletvekilleri yerel saatle akşam 20.00 gibi oylamaya ara verdi ve 12. turun yarın yapılması için ayrı bir oylamaya gitti. 213'e karşın 219 oy ile 12. oylamanın 6 Ocak Cuma günü öğlen saatlerine ertelenmesi kararı alındı.

ABD'DE YASAMA "DONDU"

Temsilciler Meclisi başkanının seçilememesi nedeniyle üyeler yemin edemediği için Kongrenin bir kanadı hala faaliyete başlayamadı. Bu nedenle ABD'de yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç ana organdan oluşan federal devletin yasama organı durma noktasına geldi.

Mevcut durumda milletvekilleri acil bir durumda veya kriz anında yasama faaliyetlerini yerine getiremeyecek halde. Bu da ABD kamuoyunda "demokrasinin sınanması", "kişisel siyasi ihtirasların milletin çıkarlarının önüne geçmesi" şeklinde yorumlanıyor. Bu durumun "ülke için iyi olmadığına" dikkati çeken çok sayıda milletvekili, bir an önce başkanın seçilmesi için çağrıda bulunuyor.

Milletvekilleri bilhassa Temsilciler Meclisinde dış ilişkiler ve güvenlikle ilgili komiteler işleyemediği için ülkede yönetimsel aksaklıkların olabileceğine vurgu yapıyor.

CNN televizyonuna konuşan Cumhuriyetçi milletvekili Mike Gallagher, İstihbarat Komitesinde yer almasına rağmen, Temsilciler Meclisi güvenlik görevlilerinin kendisini "henüz izni olmadığı" gerekçesiyle Genelkurmay Başkanı'nın da olduğu bir toplantıya girmesine izin vermediğini söyledi.

Öte yandan, çok sayıda Cumhuriyetçi milletvekili, meclis başkanı seçilemediği için göreve başlayamadıklarından "Biden yönetiminin denetimsiz kaldığını" savunuyor.

CUMHURİYETÇİLER GİDEREK DAHA DA BÖLÜNÜYOR

ABD Temsilciler Meclisinde son 100 yıldır ilk kez, üç gündür yapılan 11 oylamada da yeterli çoğunluğa ulaşılamadığı için meclis başkanı seçilemiyor.

Eski ABD Başkanı Trump'ın "McCarthy'e oy verin" çağrılarına rağmen kendisinin sıkı destekçisi olan bir grup Cumhuriyetçi üye, aksi yönde oy kullanmaya devam ediyor.

20 kadar Muhafazakar Cumhuriyetçi, McCarthy'i "müesses nizamın adamı" olmakla itham ederek, bütçe, vergiler, sınırların korunması ve Kongre'deki vekillerin görev süresi gibi hususlarda kendisine güvenmiyor.

Salı günü yapılan ilk oylamada Cumhuriyetçilerin 203'ü MacCarthy, 10'u Andy Biggs'e oy vermişti. Daha sonraki oylamalarda Byron Donalds'a oy veren Cumhuriyetçilerin birkaçı son üç oylamada haklarını Kevin Hern'den yana kullanıyor.

BAŞKAN SEÇİLENE KADAR OYLAMALAR SÜRECEK

ABD'de Temsilciler Meclisi Başkanı, devlet başkanı ve başkan yardımcısından sonra protokolde üçüncü sırada yer alması bakımından önem arz ediyor.

Temsilciler Meclisi, başkanını seçmeden işlemeye başlayamıyor. Milletvekillerinin yeni başkanın seçilmesi için gereken çoğunluğu elde edene kadar oylamaya devam etmesi bekleniyor.

BAŞKAN NASIL SEÇİLİYOR?

435 üyeli Temsilciler Meclisinde halihazırda Cumhuriyetçiler 222, Demokratlar 213 koltuğa sahip. Ancak Demokratlardan 1 sandalye, Virginia'dan seçilen Demokrat siyasetçi Donald McEachin'in 28 Kasım 2022'de vefat etmesi üzerine boş kalmıştı. McCarthy'nin başkan seçilebilmesi için Meclis üyelerinin yarısı olan 218 üyenin oyunu alması gerekiyor.

Ancak bu baraj her bir milletvekilinin bir üyeyi oylaması halinde geçerli. Örneğin 6 milletvekili oylamada çekimser kalırsa, mevcut milletvekili sayısı 434 olan mecliste çoğunluk için gereken oyun 218 değil, 214 olması gerekiyor.