97 milyon nüfuslu ülkede Covid-19’dan ölen yok

ŞU ANA KADAR SADECE 328 VAKA BİLDİRİLDİ

CNN’in haberine göre,  dünyada corona virüs salgını ile başarılı mücadele eden Asya ülkelerine bakıldığında, Güney Kore, Tayvan ve Hong Kong dikkat çekiyor. Ancak gözden kaçan bir başarı hikayesi var: Vietnam.  97 milyonluk bir nüfusa sahip ülkede Covid-19 nedeniyle resmi açıklamalara göre şu ana kadar Covid-19’dan hiç ölüm gerçekleşmedi ve pandeminin başlangıcından bu yana sadece  328 onaylanmış vaka bildirildi.

HER 10 BİN KİŞİYE 8 DOKTOR DÜŞÜYOR

Vietnam, bölgede diğerlerine göre çok daha az gelişmiş bir sağlık sistemine, sahip düşük- orta gelirli bir ülke olduğu için bu durum çok daha dikkat çekici hale geliyor. Dünya Bankası'na göre, ülkede her 10 bin kişiye sadece 8 doktor düşüyor.

Üç hafta süren ülke çapındaki karantinanın ardından Vietnam, Nisan ayı sonlarında sosyal mesafe kurallarını kaldırdı. 40 günden fazla süredir herhangi bir Covid-19 vakası bildirmedi. İşletmeler ve okullar yeniden açıldı ve ülkede hayat yavaş yavaş normale dönüyor.

Vietnam'ın resmi rakamları gerçek olamayacak kadar iyi görünebilir. Ancak, Vietnam hükümeti tarafından Covid-19 hastalarını tedavi etmek için belirlenen ana hastanelerden birinde çalışan bulaşıcı hastalık doktoru olan Guy Thwaites, sayıların gerçeklerle örtüştüğünü aktardı.

Ho Chi Minh Şehrindeki Oxford Üniversitesi Klinik Araştırma Birimi'ni de yöneten Thwaites, "Her gün koğuşlara gidiyorum, vakaları biliyorum, ölüm olmadığını gözlerimle gördüm. Eğer bildirilmemiş bir vaka veya kontrolsüz topluluk bulaşması bunu çok rahat anlayablirdik. Ancak bu hiç olmadı” ifadelerini kullandı.

Öyleyse Vietnam küresel eğilimi nasıl yakaladı ve corona virüs salgınından büyük ölçüde kaçmayı nasıl başardı? Halk sağlığı uzmanlarına göre cevap, hükümetin erkenden katı önlemler alması, titiz temas takibi ve karantinaya alma ile etkili kamu iletişiminden kaynaklanıyor.

TEDBİRLER İLK VAKANIN ORTAYA ÇIKMASINDAN ÖNCE ALINDI

Vietnam, ülkede ilk Covid-19 vakasının tespit edildiği 23 Ocak’tan haftalar önce  corona virüs salgını için hazırlanmaya başladı.

O zamanlar, Çin makamları ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), virüsün nsandan insana bulaştığına dair "açık bir kanıt" bulunmadığını ileri sürmüşlerdi. Ancak Vietnam bunun doğru olmadığını anladı.

SADECE DSÖ'DEN AÇIKLAMA BEKLEMEDİLER, KENDİ ARAŞTIRMALARINI YAPTILAR

Vietnam Ulusal Enfeksiyon Kontrol Departmanı Başkan Yardımcısı Pham Quang Thai, "Sadece DSÖ'nün açıklamasını beklemiyorduk. Dışarıdan ve içeriden topladığımız verileri inceleyerek  erken harekete geçmeye karar verdik" dedi.

Ocak ayının başlarında, Hanoi Uluslararası Havaalanında Wuhan'dan gelen yolcular için sıcaklık taraması yapıldı. Ülkenin ulusal yayıncısı, o sırada ateşi bulunan gezginlerin izole edildiğini ve yakından izlendiğini bildirdi.

İLK VAKANIN HEMEN ARDINDAN WUHAN UÇUŞLARI DURDURULDU

Ocak ayı ortasına kadar Başbakan Yardımcısı Vu Duc Dam, devlet kurumlarına, hastalığın Vietnam'a yayılmasını önlemek için sınır kapılarında, havaalanlarında ve limanlarda tıbbi karantinayı güçlendirmeye yönelik  "sert önlemler" almalarını emretti.

23 Ocak'ta Vietnam ilk iki koronavirüs vakasını doğruladı. Vietnam'da yaşayan bir Çinli ve babası, Wuhan'dan gelen akrabaları tarafından ziyaret edilmişti. Vakaların ertesi günü, Vietnam'ın havacılık yetkilileri Wuhan'a  tüm gidiş-dönüş uçuşlarını iptal etti.

"SALGINLA MÜCADELE ETMEK, DÜŞMANA KARŞI SAVAŞMAK GİBİ"

Ülkede  Ay Yeni Yılı bayramı kutlanırken, Başbakan Nguyen Xuan Phuc corona virüse karşı savaş ilan etti.  27 Ocak'ta yapılan acil bir Komünist Parti toplantısında "Bu salgınla mücadele etmek düşmana karşı savaşmak gibi” açıklamasını yaptı.

1 Şubat'ta Vietnam, ülke çapında kaydedilmiş altı vaka nedeniyle ulusal acil durum ilan etti. Vietnam ve Çin arasındaki tüm uçuşlar durduruldu, ardından ertesi gün Çin vatandaşlarına verilen  vize askıya alındı.

Şubat ayı boyunca , seyahat kısıtlamaları, varış karantinaları ve vize süspansiyonları, coron avirüs Çin'in ötesindeki  Güney Kore, İran ve İtalya gibi ülkelere yayıldıkça genişledi. Vietnam sonunda üleye tüm yabancıların girişini Mart ayı sonunda askıya aldı.

TİTİZ TEMAS TAKİBİ

Belirleyici erken eylemler, Vietnam’da toplu virüs iletimini etkili bir şekilde durdurdu ve Vietnam'ın teyit ettiği Covid-19 rakamlarının 13 Şubat'a kadar sadece 16’da kalmasını sağladı. Üç hafta boyunca, Mart ayında Vietnam'ın yurt dışından dönen vatandaşları nedeniyle yaşanan ikinci dalgaya kadar yeni enfeksiyon görülmedi.

Ardından yetkililer Covid-19 hastalarının temaslarını titizlikle takip ettiler ve onları zorunlu iki haftalık karantinaya aldılar.

Ulusal Hijyen ve Epidemiyoloji Enstitü’nde  doktor Pham, "Çok güçlü bir sistemimiz var: 63 ildeki hastalık kontrol merkezlerimiz ve 700'den fazla bölgede 11 binden fazla komün sağlık merkezimiz var.  Hepsi temasları izleyerek birbirine bildiriyor” dedi.

KAMU İLETİŞİMİ VE PROPOGANDA

Vietnam hükümeti başından beri salgın hakkında halkla açık bir iletişim kurdu.

Salgına yönelik tıbbi tavsiyelerin sürekli güncellediği özel web siteleri, telefon hatları ve mobil uygulamalar yapıldı. Sağlık bakanlığı da düzenli olarak vatandaşlara SMS mesajları ile hatırlatmalar gönderdi. Pham, yoğun bir günde,  telefon hatlarının  ülkenin her yerinden 20 bin çağrı alabileceğini söyledi.

BAKANLIK VİDEOSU SOSYAL MEDYADA VİRAL OLDU

Bununla birlikte, hoparlörler, sokak afişleri, basın ve sosyal medya aracılığıyla salgın hakkında farkındalık yaratıldı. Şubat ayı sonlarında ülkede sağlık bakanlığı, insanlara salgın sırasında ellerini nasıl yıkacağını  ve diğer hijyen önlemlerini nasıl düzgün bir şekilde uygulayacağını öğretmek için çekici bir müzik videosu yayınladı. "El yıkama şarkısı" olarak bilinen film hemen viral oldu ve şu ana kadar Youtube'da 48 milyondan fazla izlendi.

DAHA ÖNCEKİ SALGIN DENEYİMLERİ

Thwaites, Vietnam'ın 2002-2003 yılları arasındaki SARS salgını ve onu  takip eden kuş gribi gibi bulaşıcı hastalık salgınlarıyla başa çıkma konusundaki zengin deneyiminin hükümetin ve halkın Covid-19 salgını için daha iyi hazırlanmasına yardımcı olduğunu söyledi.

"Nüfus, bulaşıcı hastalıklara karşı belki de daha varlıklı birçok ülkeden; bulaşıcı hastalık görmeyen Avrupa, İngiltere ve ABD'den çok daha temkinli” dedi.