Z kuşağı işyerinde yönetilmek değil, koçluk istiyor

Küresel işgücü, yeni bir dönüşüm dalgasının eşiğinde. Y ve Z kuşakları her geçen yıl küresel ekonominin daha aktif oyuncularına dönüşürken, özellikle Z kuşağı, kendine has özellikleriyle önceki kuşaklardan ayrışıyor.

Bu durum, yönetim ve insan kaynakları stratejilerini de doğrudan etkiliyor. Zira küresel danışmanlık şirketi PwC’nin referans verdiği araştırmalar, Z ve Y kuşaklarının hâlihazırda küresel işgücünün %38’ini oluşturduğunu, bu rakamın 2030’a kadar %58’e kadar çıkabileceğini öngörüyor.

Salgın, savaş, küresel ekonomik daralma, artan yaşamsal maliyetler, iklim değişikliği gibi birbirini izleyen krizlerle büyüyen, interneti doğuştan itibaren öğrenmeye başlayan Z kuşağı, işverenlerden ne bekliyor? Uluslararası Koçluk Federasyonu tarafından Master Certified Coach olarak akredite edilen, Gelecek Bugün Başlar derneğini kuran ve aynı isimde bir kitaba da sahip olan MCC Fatih Elibol, konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaştı.  
 
AKILLI İŞVERENLER Z KUŞAĞINI NASIL ELDE TUTABİLECEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR 
 
Temelde 1997 ila 2012 yılları arasında doğan kuşağı tanımlayan Z kuşağı, dijitali önceki kuşaklardan daha iyi bilen, geleceğine ilişkin daha düşünceli, iklim krizi gibi toplumsal ve küresel konuları önemseyen, ters gittiğini düşündüğü trendleri tersini çevirmek için harekete geçen bir kuşak olarak tanımlanıyor. Durum böyle olunca, Z kuşağının işyerinden, iş hayatından, iş-yaşam dengesinden ve işverenlerinden beklentileri de önceki kuşaklardan farklılaşıyor. Pew Araştırma Merkezi'nin 32 bini aşkın Z kuşağı çalışanla gerçekleştirdiği bir araştırma, Z jenerasyonunun işverenlerinden beklentilerine ışık tutuyor.  
 
Z KUŞAĞI ÇEŞİTLİ VE KAPSAYICI BİR İŞYERİ İSTİYOR 
 
Küreselleşmeye bağlı olarak değişen göç algısı ve çok uluslu şirketlerin çeşitlilik odaklı işe alım politikaları, Z jenerasyonunun işyerinde bugüne dek görülen en çeşitli ve kapsayıcı işgücü grubu olduğunu gösteriyor. Bu noktada Z kuşağının liderlik ekibinde temsilinin sağlanması, önceki kuşaklara mensup işgücünün kapsayıcılık, çeşitlilik, eşitlik (DEI) gibi kavramlarla tanıştırılması, X kuşağının yeni kuşaklarla nasıl birlikte çalışabileceğini çözebilmesi için yönlendirilmesi gerekiyor.   
 
Z KUŞAĞI YAŞANABİLİR VE ADİL ÜCRETLER BEKLİYOR  

Küresel pandemiyi izleyen ekonomik daralma döneminde iş hayatına atılan ve artan yaşam maliyetlerinden doğrudan etkilenen, özellikle büyükşehirlerde yaşayan Z kuşağı, hak ettiği adil maaşlarla ve yan haklarla ücretlendirilmek istiyor. Araştırmaya göre Z kuşağı çalışanlarının %69’u adil ücret aldıklarını söylerken, bu rakamın diğer kuşaklardan 7 puan aşağıda olduğu görülüyor. Bu noktada nitelikli işgücünü şirketlerine çekmek ve tutmak isteyen işverenlerin Z kuşağının birey olarak yaşadığı zorlukları öngörmesi ve çalışanlarının maddi refahını ilk günden itibaren desteklemesi bekleniyor.  
 
Z KUŞAĞI KOÇLUK İSTİYOR  
 
Z kuşağı aynı zamanda diğer kuşaklardan, işyerinin psikolojik ve duygusal açıdan “sağlıklı” olduğunu hissetme isteğiyle ayrışıyor. Amerikan Psikoloji Derneği tarafından “en stresli nesil” olarak tanımlanan Z kuşağı, bir yanda dünyayı belirsizliğe sürükleyen siyasi istikrarsızlıklar, iklim değişikliği, bireysel silahlanma, savaş gibi krizlere karşı proaktif davranmaya çalışırken, diğer yandan gelişim yolculuğunu sürdürüyor. Tükenmişlik hissi yaşama olasılığı bu açıdan daha fazla olan Z kuşağı, talimatlarla, yıkıcı bir anlayışla, toksik olarak tabir edilebilecek bir hiyerarşiyle yönetilmektense, yöneticilerinden duygusal olarak destek görmek bekliyor. Bu noktada yönetici koçluğu, performans koçluğu gibi tekniklerin önemi de artıyor. 

KOÇLUK, Z KUŞAĞININ VERİMİNİ ARTIRABİLİR 
 
Doğru sorular sorarak bir içsel yolculuğa çıkmak, hayattaki, kariyerdeki, ilişkilerdeki anlamı bulmak açısından önem taşıyan koçluk disiplini, Z jenerasyonunun işyerinde ve dolayısıyla kişisel hayatında da doyum hissetmesinin ön koşullarından birine dönüşüyor. Kariyer adımlarına, gelecek planlarına, hayattaki amacına ilişkin doğru yanıtlar bulabilme konusunda Z kuşağına yol gösteren koçluk, gestalt, transaksiyonel analiz gibi metodolojileri kullanarak bireylerin iletişim becerilerini geliştirmesine, yaşamsal tatminini artırmasına, yöneticilik yetenekleri kazanmasına destek oluyor. Özellikle çok özel bir yöntem olarak öne çıkan gestalt ile tek seansta başarıya doğru ilerleyen binlerce danışan, yüzlerce şirket olduğu biliniyor. Bu alana yatırım yapan ve çalışanlarının profesyonel ve kişisel gelişim yolculuklarına ortak olan şirketler, Z kuşağına mensup çalışanlarından daha çok verim elde edebiliyor.  
 
Ayrıca Z kuşağı, koçluğu bir profesyonel bir meslek olarak seçebiliyor ve insanın öz benliğini keşfetmesini kolaylaştıran koçluk disiplinini kanıtlanmış metodolojilerle daha çok insana ulaştırabiliyor. Toplumun en küçük yapı taşının birey olduğu düşünüldüğünde, bir ortak harekete dönüşen koçluk, nitelikli karar alıcılar yetiştirdiği için, geniş perspektiften küresel ekonomiye ve toplumsal refaha da katkıda bulunma potansiyeli taşıyor.