NYT'den Türkiye ekonomisi analizi (Fuat Tosyalı: Çok krizler gördüm, bu ekonomik türbülans da geçici)

Dünyanın en etkili gazetelerinden New York Times, Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı ile geniş bir söyleşi gerçekleştirdi. Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelere yer verilen söyleşide, Fuat Tosyalı Türkiye ekonomisine güven mesajları verirken, şirket olarak yatırım yapmaya devam edeceklerinin altını çizdi. New York Times’da Jack Ewing imzasıyla yayımlanan röportajda şu ifadeler dikkat çekti:

ŞİRKET OLARAK GÜCÜMÜZÜN FARKINDAYIZ

“Fuat Bey’in yoksulluktan zenginliğe uzanan yolu aynı zamanda Türkiye’nin parçalanmış bir imparatorluktan nasıl Akdeniz’de Çin’e rakip olabilecek kadar önemli büyüme oranlarına sahip bir güç merkezi haline geldiğine de ışık tutuyor. En azından, geçen yaz ekonomi dik dalışa geçene dek bu böyleydi. Bej rengi derilerle kaplanmış görkemli koltuklar ve çift kişilik yatak büyüklüğünde parlak siyah renkteki kahve masasıyla dekore edilmiş ofisinde gerçekleştirdiğimiz görüşmede, Tosyalı Amerika Birleşik Devletleri’nin Türkiye’den ithal edilen çeliğe karşı uyguladığı ceza niteliğindeki vergilerin yarattığı gerilemeye rağmen, sektöre güvendiklerini belirtiyor. Daha okula bile başlamadan babasının dükkânında çalışmaya başlayan 55 yaşındaki Tosyalı ‘İş hayatındaki 51. yılım. Daha önce de pek çok kriz gördüm’ diyor. Daha sonra telefonda yaptığımız görüşmede ‘Ekonomik türbülans geçici’ diyor ve ekliyor ‘Şirket olarak gücümüzün farkındayız. Ülkemizin ekonomik gücünü de biliyoruz.’”

"PARAYI SAKLAMAK İÇİN YURTDIŞINA ÇIKARMAK AFFEDİLEMEZ”

“Liranın değer kaybetmesi karşısında diğer Türk iş adamlarıyla birlikte bu durumla başa çıkmaya zorlanması, tüketici talebinin sert bir şekilde düşmesi ve Başkan Trump’ın çelik ithalatında Avrupa ve Amerikanın diğer müttefiklerine uygulanan gümrük vergisinin iki katını Türkiye’ye dayatması gibi geçen yılın önemli olayları göz önüne alındığında, Fuat Tosyalı’nın cesareti kulağa tuhaf gelebilir. Detay vermeyi reddetse de çelik üretimine yönelik büyük çaplı yeni bir yatırım yapmayı planladığını söylüyor. Türkiye’de kazandığınız parayı saklamak için yurtdışına çıkarmak affedilemez’ diyor.”

AİLE ŞİRKETİNDEN ÇELİK İMPARATORLUĞU’NA

“Tosyalı Holding olarak bilinen şirket Suriye sınırının yanında bir Akdeniz liman şehri olan İskenderun’da kuruldu. Lüks apartmanların süslediği tepelere bakan İstanbul’un dışındaki şirketinde, Fuat Tosyalı ailesine ait demir dükkânının şu anki ofisinin sadece bir köşesini kaplayacak kadar küçük olduğunun altını çiziyor. Fuat Bey babası Şerif Tosyalı’nın okuma yazma bilmediğini, fakat babasının rakamları iyi bildiğini ve sadece dokunarak bile çelik parçasının kalınlığını milimetrik şekilde hesaplayabildiğini ekliyor. Babasının eğitim alması için ısrar ettiği Fuat Tosyalı, okulda olmadığı zamanlarda erkek kardeşleri Ayhan ve Fatih’le birlikte, atık teneke kutuları işleyerek imalata yardım etmiş. Sonraları, aile gittikçe daha fazla Türk’ün satın alabildiği çamaşır kazanları ve su kovaları üreterek, modern ısıtma sistemine geçen evler için de emaye soba ve borular üretmeye başlamış. 1994’te Tosyalı ailesi İskenderun’da bir fabrika kurarak inşaatta kullanılan demir üretimine geçmiş. Bu yatırım onları, sürdürülebilir bir üretim patlamasına taşıyarak bugün Cezayir, Karadağ ve Türkiye’de 18 fabrikası bulunan bir çelik imparatorluğu haline getirdiği gibi aile şirketini de Türkiye’nin en büyük çelik boru üreticisi konumuna taşımış. Fuat Tosyalı başarılarını çok çalışmaya borçlu olduklarını belirtiyor. Cumartesi sabahı kabul ettiği bir gazeteciye hafta sonunun kalanını fabrikaları ziyaret ederek geçireceğini söylüyor. ‘7 gün 24 saat durmaksızın çalışıyoruz’ diyor. ‘Sadece ben değil, tüm ailem.’”

BU SÜREÇ GİRİŞİMCİLER İÇİN FIRSAT

Diğer pek çok Türk iş adamı gibi, Fuat Tosyalı da siyasi tartışmalardan kaçınıyor. Tosyalı, ‘Amerika Birleşik Devletleri’ne tamamen saygı duyuyoruz. Elbette orada bulunmak isteriz. Ancak mallarımızı almak istemiyorlarsa buna saygı duyarız’’ diyor. Öte yandan Tosyalı Holding’in muhtemelen Amerika’daki müşterilerine ürün satamayacak olsa bile Amerikalı şirketlerden alım yaptıklarını belirtiyor. Şirket 2017’de Pensilvanya’daki Harsco Corporation ile birlikte Türkiye’deki fabrikalardan atık metallerin ve diğer atıkların geri dönüşümü için ortak girişim başlattı. Fuat Tosyalı’ya göre, Türkiye’nin karşılaştığı bu zorlu süreç girişimcilerin dayanıklılıklarını sergilemeleri için fırsatlar barındırıyor. Tosyalı Holding’in büyümek için daha düşük üretim maliyetlerini bir avantaja dönüştüreceğini ve kendilerini kriz bittiğinde pazar payını arttıracak şekilde konumlandırdıklarını belirtiyor.