Corona virüsü salgınının çalışanlara etkisi nasıl oldu?

Arife Selin Gürer/ntv.com.tr

Corona virüs salgını küresel ekonomi üzerinde adeta kara bulut oldu. Salgın; sağlık, toplum ve ekonomi üzerinde derin etkilere neden olurken, çalışanlara sunulan sağlık sigortaları ve yan haklar da bundan payını almış görünüyor.

Birçok insan bu süreçte kaygı hissediyor, korkuyor. Çalışanlar da salgın nedeniyle hayatlarının önemli ölçüde değiştiğini söylüyor. 

İnsan kaynakları yönetim danışmanlığı firması Mercer Marsh Benefits'in 59 ülkede 239 sigorta şirketinin katılımıyla düzenlenen MMB Sağlık Trendleri: 2020 Sigorta Şirketleri Araştırması'nın sonuçlarına göre, artan sağlık hizmetlerine ulaşmada yaşanan aksaklıklar ve çalışma modellerindeki kalıcı değişiklikler sebebiyle, işveren tarafından sağlanan sağlık sigortası ve buna bağlı yan hakların maliyeti ve teminat kapsamları da büyük ölçüde etkilenecek. Sigorta şirketlerinin yüzde 68'i corona virüse bağlı teşhis, bakım ve tedaviler nedeniyle sağlık sigortaları kapsamında ödenen tazminatlarda artış olmasını öngörürken, bu çerçevedeki maliyetlerin kontrol altına alınması kritik önem taşıyor.

YAN HAKLAR GÖZDEN GEÇİRİLMELİ

Corona virüs krizi ile birlikte yaygınlaşan uzaktan çalışmanın getirdiği yeni zorlukların üstesinden gelmek ve artan maliyetlerle başa çıkmak için, şirketlerin, çalışanlarına sundukları yan hakları ve bunları sunma yöntemlerini yeniden gözden geçirmeleri gerekiyor.

Sigorta şirketleri de işverenlerin çalışanlarına ruhsal sağlık, önleyici bakım, dijital ve online hizmetler gibi artan çeşitlilikte yan haklar sunma talebiyle birlikte hizmet çeşitliliğini artırmaya çalışıyor.

Rapor, online sağlık hizmetleri sunan sigorta şirketlerinin sayısında da bir artış olduğunu ortaya koydu.

PANDEMİDE RUH SAĞLIĞININ DESTEKLENMESİNE YÖNELİK AKSİYONLAR ALINMADI

Araştırma; pandemi sırasında sağlık hizmetlerinde talep artışına rağmen, ruhsal sağlığın desteklenmesine yönelik aksiyonların alınmadığını da gözler önüne serdi. Çalışanlara yönelik online psikolojik destek hizmetleri halen yaygın şekilde uygulanmıyor. Sigorta şirketlerinin sadece üçte biri bu hizmeti küresel ölçekte sunarken, yüzde 32’sinde bu hizmet kapsam dışı kalıyor.

Salgın nedeniyle değişen yaşam şeklinin, çalışanların psikolojisini derinden etkilediğinin altını çizen Psikiyatrist Prof. Dr. Tamer Aker, ntv.com.tr'nin sorularını yanıtladı.

Prof. Dr. Aker'e göre, gerek evden gerek normal şartlarda çalışan insanlarda bu süreçte, belirsizlik, beklentilerin işyerinde farklılaşması, işyerindeki arkadaşlarından uzak kalma, sorumluluk duygusu, öfke, uyku, dikkat sorunları gibi sebepler yüzünden korku ve kaygı seviyesi yükseldi. Bu nedenle şirketlerin bu konuda çalışanlarına verdikleri destek çok önemli. Ancak pandemiyle sistem çok çabuk değişti ve şirketler hazırlıksız yakalandı. Önümüzdeki 3 aylık süreçte de insanları yine zorlu koşullar bekliyor. 

"PAZAR 'PAZAR' OLMAKTAN ÇIKTI, PAZARTESİ SENDROMU ORTADAN KALKTI"

Prof. Dr. Tamer Aker, "Herkes çok zorlanmıştır diyemem ancak evi iş mekanına çevirememek mesai dışı yapılan toplantılar pazarın 'pazar' olmaktan çıkması, 'pazartesi sendromu'nun ortadan kalkması gibi durumlarla karşılaştık. Pandeminin yarattığı sorumluluk çalışanların yükünü arttırdı. Bazı çalışanlar hem çalışıp hem sağlıklarını korumak durumunda kaldılar bu da çok zor oldu" dedi. 

"ÇALIŞAN KADINLAR PANDEMİDE TÜKENİYOR"

Tükenmişliğin kadın çalışanlarda daha baskın olduğunu belirten Prof. Dr. Aker şöyle devam etti

"Çalışanlar ekmek parası kazanmakla salgın arasında seçim yapmak zorunda kaldılar ve bu durumdan cinsiyetler de etkilendi. 

Özellikle evden çalışan kadınlar mevcut mesleklerinin yanında ev içi iş yükü (ev işleri/çocuk/yaşlı/hasta bakımı) ile de baş etmek zorunda kaldı. Örneğin, yardımcı kadın eve gelmez oldu, çalışan kadın tamamen evine döndü ev işleri, çocuk bakımı ona kaldı. Tam toplantıdayken kapıdan çocuk sesleri gelmeye başladı."

Tüm bunlar olurken sosyal ilişkiler ağımızın da bozulduğunu söyleyen Prof. Dr. Tamer Aker'e göre, sektör olarak bakıldığında en çok eğitim ve medya sektörü bu konuda zor bir süreç yaşıyor. Hem kamuda hem özel sektörde çalışan öğretmenler, salgının psikolojik etkileri açısından çok desteksiz. Bunun yanında medya sektörü ve sahada çalışmak zorunda olan haberciler de sıkıntıda. 

"KAPANMA DÖNEMİNDE ŞİRKETLERDEN TALEP ARTTI"

Şirketlerin çalışanlarına sadece bu süreçte değil pandemi öncesinde de sağladığı öz-bakım, iletişim becerileri, uyku ve dikkat sorunlarıyla baş etme, çocuklarla iletişim, cinsiyet etkenleri konularındaki eğitim ve desteklerin kapanma döneminde daha da artarak ciddi önem kazandığını ifade eden Prof. Dr. Tamer Aker, bu desteklerin online bireysel hizmet ya da online grup çalışmaları ve yöneticilerle önlemler hakkında yapılan toplantılar şeklinde olabileceğini belirtti.

2020 Mercer Küresel Yetenek Trendleri araştırması verilerine göre çalışanların yüzde 61'i işverenlerinin zihinsel ve fiziksel sağlık konusuna öncelik verdiğini düşünürken, üst yönetimin yüzde 48'i bu konuyu çalışanların en büyük endişesi olarak görüyor. Buna rağmen şirketlerin sadece yüzde 29'unun sağlık ve refah stratejisi bulunuyor.

selin.gurer@ntv.com.tr

VİDEO: CORONA VİRÜS SALGINININ İŞ HAYATINA ETKİLERİ-ARŞİV