ABD Çin'i köşeye sıkıştırıyor

Çin'in kur politikasından duyduğu rahatsızlığı yıllardır dile getiren ABD sonunda harekete geçmeye hazırlanıyor.

ABD Temsilciler Meclisi, yerel para birimini düşük tutan ülkelere ticari yaptırım uygulamanın yolunu açan bir tasarı onayladı.

ABD tasarıyla, bu ülkeleri ihracatlarını yasadışı olarak sübvanse etmekle suçlayabilecek. Tasarı yasalaşırsa, ABD Çin'e ticari yaptırım uygulayabilecek.

Tasarının yasalaşması için önce Senato tarafından onaylanması, ardından Başkan Barack Obama tarafından imzalanması gerekiyor. Ancak Senato'nun tasarıyı onaylayıp onaylamayacağı henüz netlik kazanmadı.

ÇİN: YASA DTÖ KURALLARINA AYKIRI
ABD Temsilciler Meclisi'nden tasarının geçmesi Çin'in tepkisini çekti. Çin Ticaret Bakanlığı sözcüsü Yao Cien, ABD'nin kur gerekçesiyle anti sübvansiyon araştırması yapmasının Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) kurallarıyla bağdaşmadığını savundu. Sözcü, Çin'in hiçbir zaman para birimi yuanın kurunu düşük tutmak suretiyle rekabette üstünlük kazanmaya çalışmadığını ileri sürdü.

Yao, ABD'nin, satılması uygun olan daha fazla ürünün Çin'e ihraç edilmesi için, uygulanan ihracat kısıtlamalarını kaldırmak gibi olumlu önlemler alması gerektiğini ifade etti.

Çin'in DTÖ'deki temsilcisi Sun Cenyü de, ABD'nin uyguladığı ticari korumacılık önlemleri ile izlediği yayılmacı para politikasını yakından takip ettiklerini söyleyerek, bu ülkeden DTÖ'nün bir üyesi olarak yükümlülüklerini yerine getirmesini istediklerini kaydetti.

Çin Merkez Bankası ise Temsilciler Meclisi'ndeki oylama öncesi yaptığı açıklamada, yuanın esnekliğinin arttırılacağını belirtmişti.

OBAMA DEVREYE GİRMİŞTİ
ABD Başkanı Obama ile Çin Başbakanı Wen Jıabao, geçen haftaki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantılarında bir araya gelmişti. Obama, genel kurula hitaben yaptığı konuşmada iki ülke arasındaki işbirliğinin önemini vurgulamıştı.

Obama ve Wen, genel kurulda yuandan bahsetmedi. Ancak Beyaz Saray kaynakları, konunun ikili görüşmelerde gündeme geldiğini bildirdi. Kaynaklar, Obama'nın, Çin’den yuan konusundaki anlaşmazlığın çözümü için daha fazla çaba göstermesini istediği belirtti. Çin Başbakanı ise kur reformu konusundaki çalışmalarını sürdüreceklerini ifade etti.

ABD NE İSTİYOR?
ABD'nin yuan konusundaki rahatsızlığı Çin'in kur politikasından kaynaklanıyor. ABD, Çin'in, ihracatını desteklemek için yuanın değerini yapay olarak düşük tuttuğunu savunuyor. ABD bu yüzden yuanın değerlenmesi gerektiğini savunuyor. Çünkü düşük değerli yuan Çin'e uluslararası pazarlarda 'ucuz mal' avantajı sağlıyor. Bu da Çin'in ihracatının yükselmesine neden oluyor.

TİCARET AÇIĞI 3'E KATLANDI
ABD'nin Çin'le olan ticaret açığı 2008'de 268 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. 2000 yılında 83.8 milyar dolar olan ticaret açığı 2008'e kadar olan dönemde 3 kattan fazla artış gösterdi. Geçen yıl Çin'le olan ticaret açığı 123.5 milyar dolara geriledi. Ancak bu düşüşte kriz nedeniyle tüketimin ve dolayısıyla ithalatın azalması etkili oldu.