Yeni Zelanda'dan sigarayla mücadelede dünyada bir ilk

Yeni Zeleanda’da 2008'den sonra doğanlar, artık hayatları boyunca sigara ve tütün ürünü alamayacak.

Yeni yasanın gelecek yıl uygulanması bekleniyor.

Yasa yürürlüğe girdiğinde, henüz 14 yaşında olmayan herkes hayatlarının geri kalanında Yeni Zelanda'da sigara ve diğer tütün ürünlerini satın alamayacak. 

Yeni Zelanda’nın tüberküloz uzmanı olan Sağlık Bakanı Yardımcısı Dr. Ayesha Verrall, “İlerleyen yıllarda artık gelecek nesiller asla yasal olarak tütün ürünlerini satın alamayacaklar. Gerçek şu ki, sigaraya başlamanın güvenli bir yaşı yok" açıklamasını yaptı.

DÜKKAN SAYISI VE NİKOTİN ORANI DÜŞECEK

Bununla birlikte, tütünsüz neslin en yaşlısının 18 yaşına bastığı 2026 yılına kadar hiçbir yetişkin tütün mağazalarından geri çevrilmeyecek. Ancak 2024'ten itibaren tütün ürünleri satmasına izin verilen dükkan sayısı 8 binden 500'e düşürülecek. Aynı zamanda, 2025'ten itibaren sadece nikotin oranı çok düşük olan tütün ürünlerinin satışının yapılmasına izin verilecek. Mevzuata göre elektronik sigara yeni yasalardan etkilenmeyecek.

Diğer taraftan, halihazırda, Yeni Zelandalıların yüzde 11,6'sı günlük olarak sigara içiyor. Bu oran, hükümetin 2025'e kadar Dumansız Yeni Zelanda hedefini açıkladığı 2011'deki yüzde 17'den oldukça düşük ve uygulanan politikaların başarısını gösteriyor. Ancak, bazı demografik gruplar bu hedefi karşılama yolunda ilerlerken, sigara içme oranları ülkenin yerli halklarından olan Maoriler arasında yükselmeye devam ediyor. 

Verrall, "Sigara içme oranlarını düşürmede doğru yönde ilerlerken, hedefimize ulaşmak için daha fazlasını, daha hızlı yapmamız gerekiyor. Māori kadınları arasında sigara içme oranları yüzde 32’ye çıktı. Hiçbir şey değişmezse, Maoriler arasında sigara içme oranlarının yüzde 5'in altına düşmesi on yıllar alacak ve bu hükümet kimseyi geride bırakmak istemiyor" dedi.

BİR PAKET SİGARANIN FİYATI ORTALAMA 50 DOLAR

Öte yandan, Dumansız Yeni Zelanda planı kapsamında tütün ürünlerinden alınan vergiler arttı. Paket başına yaklaşık 50 Yeni Zelanda  doları (yaklaşık 500 lira) olan sigaralar artık Yeni Zelanda'da Avustralya dışındaki tüm ülkelerden daha pahalı bir hale geldi.

Verrall, “ÖTV artışlarının tam etkisini zaten gördük. Daha ileri gitmek, insanların sigaraya bırakmalarına  yardımcı olmayacak. Bu durum, yalnızca alışkanlığı bırakmak için mücadele eden sigara tiryakileri daha da cezalandıracak” açıklamasını yaptı.

Tütün ürünlerinin fiyatlarını keskin bir şekilde yükselten birçok ülke gibi, Yeni Zelanda da ülkede  satılan sigaraların yaklaşık yüzde 10'unu oluşturan bir karaborsanın geliştiğini gördü. Eylem planında hükümet, yeni politikanın kaçakçılığı ve karaborsa satışlarını daha da artırabileceğini kabul etti.