Tartışmalı DEHB testi:  6 soruda tanı koymak mümkün mü?

ASRS TESTİ NEDİR?

Yetişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Öz Bildirim Ölçeği (ASRS), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile Harvard Tıp Fakültesi uzmanları tarafından geliştirilen bir testtir. Test, katılımcıların dikkat süreleri, organizasyon becerileri ve huzursuzluk düzeyleri gibi DEHB'ye dair temel faktörleri ölçmeyi sağlar.

İki dakika gibi kısa bir sürede tamamlanabilen testin ilk altı sorusu, kişinin DEHB semptomları gösterip göstermediğini değerlendirmek için kullanılır.

DEHB NEDİR?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, nörogelişimsel bir rahatsızlık olarak, kişilerin davranışlarını ve günlük işlevselliklerini etkileyebilir. DEHB'li bireyler genellikle huzursuz olabilir, konsantrasyon zorluğu yaşayabilir ve odaklanmakta güçlük çekebilirler. DEHB, çoğunlukla çocukluk döneminde fark edilir ve bu nedenle pek çok vaka 12 yaşın altındaki çocuklarda teşhis edilir. Ancak bazı durumlarda, yetişkinlikte de DEHB tanısı konulabilir.

ASRS TESTİNİN İLK ALTI SORUSU

ASRS testinin ilk altı sorusu, DEHB'yi belirlemek amacıyla şu şekilde sıralanır:

1. Bir projenin zorlu kısımları tamamlandıktan sonra son detayları tamamlamakta ne sıklıkla sorun yaşıyorsunuz?

2. Organizasyon gerektiren bir görev yapmanız gerektiğinde, işleri sıraya koymakta ne sıklıkla zorluk çekiyorsunuz?

3. Randevularınızı veya sorumluluklarınızı hatırlamakta ne sıklıkla sorun yaşıyorsunuz?

4. Çok fazla düşünmeyi gerektiren bir göreviniz olduğunda, ne sıklıkla başlamaktan kaçınırsınız veya ertelersiniz?

5. Uzun süre oturmanız gerektiğinde ne sıklıkla ellerinizi veya ayaklarınızı kıpırdatıp kıvrandırıyorsunuz?

6. Kendinizi ne sıklıkla aşırı aktif ve bir şeyler yapmaya zorlanmış gibi hissediyorsunuz?

Bir katılımcı altı sorudan dördüne belirli bir şekilde cevap verirse, bu hastalığa sahip olup olmadığını belirlenir.

NEDEN TARTIŞILIYOR?

Uzmanlar, bu tür testlerin, özellikle yetişkinlerde DEHB tanısının çok daha yaygın hale gelmesi ve tanı kriterlerinin oldukça elastikleşmesi nedeniyle tartışmalı olduğunu belirtiyor. University College London'dan Profesör Joanna Moncrieff, "DEHB kriterleri oldukça özneldir. Hepimizde az ya da çok DEHB belirtileri olabilir. Bu da DEHB kavramının herkesin yaşamındaki zorlukları farklı şekilde değerlendirmesi anlamına gelir," diyor.

Profesör Moncrieff, bazı psikiyatristlerin bu hastalığı çok yaygın kabul ederken, diğerlerinin ise yalnızca çok az kişiye tanı koyduğunu belirtiyor. Sonuç olarak, DEHB'yi tanımlayan kriterlerin esnekliği ve kişisel yorumlar, bu testlerin geçerliliği konusunda soru işaretleri doğuruyor.