Kıbrıs’ta defter henüz kapanmadı

Rumların aşırı talepleri ve uzlaşmaz tavrı nedeniyle sonuçsuz kalan İsviçre zirvesinin yankıları sürüyor. Soruna yön veren tarafların açıklamaları, zirvedeki başarısızlığa rağmen bir buçuk yıldır süren müzakere sürecinin, tüm aşamalarıyla tamamlanması gerektiğini vurguluyor.

İsviçre’nin Mont Pelerin kasabasında yapılan kamp tipi görüşmeler, 18 ayda bugüne kadar görülmemiş ilerleme kaydedilen müzakerelerin sonuç alıcı aşamasına geçilmesi için düzenlenmişti.

Zirvede, tüm müzakere sürecinin sonuca giden köprüsü olan beşli konferansın tarihinin belirlenmesi ve toprak kriterlerinin karara bağlanması hedefleniyordu. Ancak Rumların aşırı talepleri ve müzakere tanımı dışına çıkan tavırları yüzünden sonuç alınamadı, yol kazası meydana geldi.

Bu yol kazası sadece adada değil, garantör Türkiye başta olmak üzere soruna yön veren tüm tarafların gündeminde ilk sıralara yerleşti.

Kıbrıs sorununa yön veren ülkeler yaptıkları açıklamalarla, meselenin sadece Rumların insiyatifine bırakılamayacağını ve çabaların henüz sona ermediğini vurguluyorlar.

TÜRKİYE DIŞİŞLERİ: BEŞLİ KONFERANS TARİHİ HEMEN BELİRLENMELİ 

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Hüseyin Müftüoğlu, İsviçre'deki görüşmelerden Kıbrıs Türk tarafının tüm iyi niyetli çabalarına rağmen sonuç alınamamış olmasını sürecin kritik aşamasında kaçırılan çok değerli bir fırsat olarak niteledi.

Kıbrıs Türk tarafıyla ayrıntılı bir durum değerlendirmesi yapılacağını kaydeden Büyükelçi Müftüoğlu, garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin katılımıyla gerçekleştirilecek 5'li Konferans tarihinin gecikmeksizin belirlenmesi ve müzakerelerin devam etmesi gerektiğini söyledi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Müftüoğlu “Türkiye'nin Kıbrıs meselesine yaşayabilir bir çözüm bulunması yönündeki kararlılığı sürmektedir” dedi.

İNGİLTERE: SÜREÇ TAMAMEN ÇÖKMEDİ 

Garantör İngiltere’nin Avrupa ve Amerika’dan Sorumlu Devlet Bakanı Alan Duncan da, İsviçre’deki Kıbrıs müzakerelerinin sonuçsuz kalmasının sürecin tamamen çökmüş olduğu anlamına gelmediğini söyledi.

İngiliz parlamentosunda özel bir oturumda milletvekillerinin Kıbrıs müzakere süreciyle ilgili sorularını yanıtlayan Alan Duncan "Kıbrıs müzakereleri şimdilik durdu ancak sürecin tamamen çöktüğünü söylemek abartı olur. Müzakerelerin adanın yeniden birleşmesiyle sonuçlanması için her türlü desteği veriyoruz" diye konuştu.

BM GENEL SEKRETERİ: LİDERLER SORUNLARIN ÜSTESİNDEN GELMELİ 

Kıbrıs müzakerelerini yürüten Birleşmiş Milletler, liderlere çağrı yaparak İsviçre’de meydana gelen krizin aşılması tavsiyesinde bulundu.

BM Genel Sekreterinin Sözcüsü Stephane Dujarric, İsviçre’deki Kıbrıs görüşmelerinde arzulanan başarıya ulaşılamamasına rağmen Genel Sekreter Ban Ki-Mun’un çözüm konusunda umutlu olduğunu söyledi.

Sorununun 2016 yılı sonuna kadar çözümünün tüm ada halklarının yararına olacağını belirten sözcü, “Genel Sekreter liderlere sorunların üstesinden gelmeleri çağrısı yapıyor” dedi.

Dujarric, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin sorunların aşılacağı konusunda umutlu olduğunu ve çözüm çabalarını desteklemeye devam edeceğini söyledi.

AKINCI: MÜZAKERE ETMEYE DEĞİL HARİTA EMPOZE ETMEYE GELDİLER

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, adaya dönüşünde Ercan Havalimanı’nda basın toplantısı düzenledi İsviçre’deki görüşmelerin Rumların uzlaşmaya yanaşmayan tavırları yüzünden sonuçsuz kaldığını kaydetti.

İsviçre’deki zirveden sonuç alınamasına rağmen Kıbrıslı Türklerin haklarının alınacağı bir çözümden vazgeçilmediğini vurgulayan Mustafa Akıncı, halkına “moralinizi bozmayın” diye seslendi.

Cumhurbaşkanı Akıncı, Rumların müzakere yapmak için değil, kafalarındaki haritayı kabul ettirmek üzere masaya oturduklarını anlattı.

Akıncı “Olayı müzakere etmeden en başında bitirme felsefesiyle geldiler bu bir iyi niyet felsefesi değildi, toprak meselesini tamamen kendi arzuları çerçevesinde bitirmeyi planladılar” diye konuştu.

AKINCI: SİYASİ EŞİTLİĞİMİZİ KABUL ETMEDİLER 

Kıbrıs Rum tarafının 2004’de referanduma sunulan Annan Planı’ndan tercih ettiği unsurları “cımbızla aldığını” belirten Akıncı, planda bulunan güvenlik-garantiler ve dönüşümlü başkanlık unsurlarının alınmasına ise yanaşmadığını söyledi.

Akıncı, “Rum tarafı daha dönüşümlü başkanlık ve yönetimde kararlara etkin katılım gibi Kıbrıs Türklerinin siyasi eşitliğini tam olarak kabul etmeden, garantiler dâhil tüm konular arasında bir biri ile bağlantılı olarak son bir müzakere yapılacağı gerçeğini göz ardı ederek, toprak ayarlaması konusunda görmek istediği sonucu daha ilk toplantıda bir son öneri olarak ortaya atmış ve bu yanlışta ısrar ederek bu tıkanıklığı yaratmıştır” dedi.

MARJİNAL ÇEVRELERİN SUÇLAMALARINA AKINCI'DAN YANIT 

Kıbrıs’taki marjinal çevreler, Rumların masada harita empoze etmeye kadar varan tutumu yüzünden başarısız olan zirvenin sorumluluğunu Akıncı’ya yüklemeye çalışıyor. Akıncı masada oluşan tavrın kabul edilemez bir müzakere tarzı oluşturduğuna dikkat çekiyor.

Akıncı bu eleştirilere “İsviçre’ye müzakere etmeye gittik ama Kıbrıs Türk halkının haklarını teslim etmeye gitmedik. Çözümün ancak eşitlik, özgürlük ve güvenlik çerçevesinde bulunabileceğini savunduk. Onların haklarına saygı gösterdik ama kendi haklarımıza da saygı bekledik” diye yanıt veriyor.

ERDOĞAN-ÇİPRAS BULUŞMASI HEYECANLA BEKLENİYOR

Şimdi gözler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Yunanistan Başbakanı Çipras arasında Aralık ayı başında yapılması beklenen görüşmeye çevrilmiş durumda. Görüşmenin gerçekleşmesi halinde sonuçsuz kalan İsviçre zirvesi sonrasında belirsizliğe sürüklenen müzakere sürecinin, sonuç alıcı aşama olan beşli konferansla devam etmesi beklentisi var.

Bu noktada güvenlik ve garantilerin kaldırılması yönündeki önşartlarıyla İsviçre’deki ilk krize neden olan Aleksis Çipras’tan, Türkiye’nin çözüm yönünde gösterdiği siyasi iradeye yanıt oluşturacak bir tavır değişikliği bekleniyor.

Diplomatik gözlemcilere göre, Erdoğan-Çipras görüşmesi gerçekleşir ve burada Yunanistan makul bir çizgiye gelirse, son aşama olan beşli konferansın Aralık ayının 20’sinden önce gerçekleşmesi mümkün.

Böylece 2016 yılı sonuna kadar çözüm çerçevesinin ortaya çıkarılmasını hedefleyen takvim, İsviçre’deki yol kazasına rağmen sonuçlandırılabilir.