Etiyopya ile Somali arasında yaşanan siyasi kriz Ankara'da Türkiye'nin arabulucuğuyla sona erdi. Afrika boynuzunda yer alan iki ülke arasındaki krizin çözümü için Türkiye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla devreye girdi.
8 ay önce başlatılan çalışmalar kapsamında Türkiye'nin arabulucuğunda iki ülke arasında çok sayıda görüşme gerçekleştirildi. Çalışmaların olgunlaşması üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'i Ankara'ya davet etti.
ERDOĞAN, İKİ LİDERLE DE AYRI AYRI GÖRÜŞTÜ
Cumhurbaşkanı Erdoğan Beştepe'de önce her iki liderler ayrı ayrı görüşme gerçekleştirdi. Ardından ise heyetler arası görüşmeler gerçekleştirildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bizzat katıldığı 8 saatlik görüşmelerin ardından iki ülke arasında anlaşma sağlandı. Türkiye'nin arabuluculuğunda iki ülke arasında Ankara Bildirisi imzalandı.
Bildiride Somali ve Etiyopya Liderleri birbirlerinin egemenlik bağımsızlık ve toprak bütünlüklerini tanıyacaklarını teyit etti.
"SOMALİLAND" KRİZİ NEDİR?
Somali ile Etiyopya arasındaki kriz, Etiyopya’nın Somaliland bölgesiyle denize ulaşım için imzaladığı anlaşma ile başlamıştı.
Zira Somali, Yemen Denizi kıyılarında bulunan Somaliland’i kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor.
ERDOĞAN: YENİ BİR BAŞLANGICIN İLK ADIMINI ATTIK
Ankara Bildirisinin imza töreninde konuşan Somali ve Etiyopya liderleri Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye'ye teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan basın toplantısında yaptığı açıklamada, "Somali ile Etiyopya arasında işbirliğine dayalı yeni bir başlangıcın ilk adımını attık" dedi.
"Her ikisi de dostum olan Şeyh Mahmud'u ve Abiy Ahmed'i ülkemizde ağırlamaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Kendilerine ve değerli heyet üyelerine bir kez de sizlerin huzurunda hoş geldiniz diyorum.
Somali ve Etiyopya'nın ülkemize duydukları güven neticesinde bundan yaklaşık 8 ay önce bir süreç başlattık. Özellikle Ankara sürecinde önemli bir aşamaya geldik. Böylece bir takım kırgınlıkları ve yanlış anlamaları beraberce aşmak suretiyle, Somali ve Etiyopya arasında barış ve iş birliğine dayalı yeni bir başlangıcın ilk adımını atmış olduk.
Afrika'nın bu güzide köşesinde barış ve istikrarın sağlanması temel beklentimizdir. Dışişleri Bakanlarımız iki defa Ankara'da bir kerede Birleşmiş Milletler Genel Kurulu vesilesiyle Türk evinde bir araya geldiler.
Tüm bu süreç boyunca tarafların hassasiyetlerini, önceliklerini ve beklentilerini dikkatle dinledik. Her iki ülkenin değerli katkılarıyla da bugün mutabık kaldığımız ortak bildiri metnini ortaya çıkardık. Bu ortak bildiri geçmişe değil geleceğe odaklanmakta bizim için çok önem taşıyan bu iki dost ülkenin bundan sonra inşa edecekleri ilkeleri kayda geçirmektedir. Büyük özverilerle bu tarihi uzlaşıya vardıkları için değerli kardeşlerimi gönülden tebrik ediyorum.
Somali ve Etiyopya'nın bulunduğu bölge geçmişte birçok haksızlığa uğramasına ve ciddi çatışmalara sahne olmasına rağmen tarihte parlak dönemler yaşamış ve insanlığa önemli katkılar yapmış bir coğrafyadır.
Burada ilan ettiğimiz uzlaşı böylesi bir vizyonun ürünüdür. Bundan sonra atacağımız adımları birlikte kararlaştırıp, bölge insanının huzur ve refahını artıracak projeleri beraberce hayata geçireceğiz."
İKİ LİDER ERDOĞAN'A TEŞEKKÜR ETTİ
Somali Cumhurbaşkanı Mahmud, Somali ve Etiyopya arasındaki anlaşmazlığın çözülmesi konusunda sunduğu gayretlerden ötürü Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür etti.
Etiyopya Başbakanı Ahmed, Somali-Etiyopya anlaşmazlığının çözümündeki gayretleri nedeniyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a, hükümetine ve Türkiye'ye teşekkür ettiğini söyledi.
İletişim Başkanlığı konuya ilişkin bildiriyi yayımlandı.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Somali Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı Sayın Abiy Ahmed Ali'yi 11 Aralık 2024 tarihinde Ankara'da ağırlamıştır. Dostane bir ortamda gerçekleştirilen toplantı, açık ve yapıcı bir görüşmeye olanak sağlamıştır.
Somali ve Etiyopya Liderleri birbirlerinin egemenlik, birlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğünün yanı sıra uluslararası hukuk, Birleşmiş Milletler Şartı ve Afrika Birliği Kurucu Antlaşması'nda yer alan ilkelere saygı ve bağlılıklarını teyit etmişlerdir.
Taraflar, dostluk ve karşılıklı saygı ruhu içerisinde, görüş ayrılıkları ve tartışmalı meselelerden vazgeçip geride bırakma ve ortak refah doğrultusunda iş birliği içerisinde kararlılıkla ilerleme konusunda mutabık kalmışlardır.
Somali, Etiyopya askerlerinin Afrika Birliği Harekâtlarındaki kayıplarını tanır. Taraflar, Somali Federal Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğüne saygı gösterirken Etiyopya'nın denize ve denizden güvenli erişiminden sağlanabilecek çeşitli potansiyel yararları tasdik etmişlerdir.
Ayrıca, Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti'nin, Somali Federal Cumhuriyeti'nin egemen yetkisi altında, denize ve denizden güvenilir, emniyetli ve sürdürülebilir erişimden yararlanmasına olanak tanıyacak sözleşme, kiralama ve benzeri yöntemler de dahil olmak üzere ikili anlaşmalar yoluyla karşılıklı olarak avantajlı ticari düzenlemeleri sonuçlandırmak için yakın bir şekilde birlikte çalışma konusunda mutabık kalmışlardır.
Taraflar, bu amaçlar doğrultusunda ve Türkiye'nin kolaylaştırıcılığında en geç Şubat 2025 sonuna kadar iyi niyetle teknik müzakerelere başlamaya ve dört ay içinde sonuçlandırıp imzalamaya karar vermişlerdir.
Taraflar, bu taahhütlerin uygulanmasında Türkiye'nin desteğini memnuniyetle karşılamış ve söz konusu taahhütlerin yorumlanması ve uygulanmasına ilişkin her türlü görüş ayrılığını diyalog yoluyla ve gerektiğinde Türkiye'nin desteğiyle barışçıl bir şekilde çözme taahhüdünde bulunmuşlardır.
Taraflar, Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a bu girişim ve sürece yönelik devam eden bağlılığı için şükranlarını ifade etmişlerdir."