Mısır'ın başkenti Kahire ve pek çok kentinde yapılan gösterilerde 100'ü aşkın kişi hayatını kaybetti.
Mısır sokaklarında gün boyunca silah sesleri yükselirken, polisle Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek karşıtları çatıştı. Bir yandan da yağma olayları yaşanıyor. Ülkeye tam bir kaos hakim. Herkes Mısır'da neler oluyor? sorusunu soruyor.
NTV canlı yayınında Banu Güven'in sorularını yanıtlayan uzmanlar Mısır'daki isyanı değerlendirdiler. Katılımcıların konuşmalarından satırbaşları şöyle:
Ekmeleddin İhsanoğlu (İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri)
Mısır, teşkilatımızın ve Ortadoğu’nun önemli ülkelerinden biri. Halk siyasi, ekonomik reform istiyor. 80 milyon nüfusu olan Mısır’da halkın yüzde 50’si 30 yaşın altında. Bunların arasında yüksek işsizlik var. Mısır ekonomisi gelişmiş fakat artan ekonomi halka, aşağılara doğru inmemiştir.
Halkın 4 talebi var. Demokratik bir anayasa, iktidarın sivil ve barışcıl şekilde el değiştirmesi, yargının bağımsızlaştırılması, sivil bir parlamento seçilmesini istiyorlar.
Tunus’ta başlayan olaylar Ortadoğu'da yeni bir sayfa açıyor. Gençler siyasi gündemi belirliyorlar. Teşkilat olarak 2005’te yaptığımız zirvede demokrasinin geliştirilmesi için kararlar aldık. Bunun uygulanmaması nedeniyle bu sıkıntılar oluyor.
Kitlelerin kafasında Türkiye örneği var. Türkiye’nin demokrasisi örnek alınıyor. ‘Müslüman Türkiye sağladıysa biz neden sağlamayalım’ deniyor.
Cengiz Çandar (Radikal Gazetesi Yazarı)
Mübarek iktidarının düşmesini bekliyorum. Büyük bir toplumsal devrim manzarası var. Mısır halkının bütün kuşaklarının katıldığı. Diktatör karşısında korku eşiği aşılmışsa iş sona gelmiş demektir.
Türkiye’deki İslami hareketin karakterini çok iyi anlamayan, seküler yorumcularımız anlamadıkları Türkiye ile analoji yaparak Ortadoğu’daki hareketlere sıçramaya başlıyorlar. Müslüman Kardeşler’in ehlileşmediği ya da ehlileşmediği gibi yaklaşımlar Mısır’da durumu açıklayıcı şeyler değil. Müslüman Kardeşler çok geniş bir hareket, içinde birçok eğilim var. İçinde rejime karşı aşırı talepleri olan kökden dinci formları zorlayan kadrolar yerine realist, reel politikin kurallarıyla oyunu oynamak istemeye yatkın geniş bir kesim var. Ehlileşmeyi oradan algılıyoruz gibi bakılıyor.
Mısır’daki askeri rejim değil. Ordu payandalı iktidar görüntüsü vardır ama Mısır rejimini karakterize eden askeri rejimler tipi değil; Muhaberat, istihbarat rejimidir.
Soli Özel (HaberTürk Gazetesi Yazarı)
Bir kitabın tanıtımını okudum. Bir takım büyük değişiklikler nasıl oluyor? diye sorulduğunda, "Seçkinler o katiklerden utanmaya başladığı zaman" deniyor. Örnek olarak da; Çin’li kızların ayağının küçük kalsınlar diye bağlanması veriliyor. Dünyada herkes gülmeye başlayınca da Çin’li erkekler bu sevdadan vazgeçiyorlar.
Mısır halkı kendini dünyanın merkezinde görmeye alışmış bir halkken şimdi ikinci sınıflaşmış, pespayeleşmiş ve küçük görmeye dayanamıyor. Tunus’tan sonra kendi iradesini ortaya koymak istedi. Fakat bu bir siyasi harekete bağlı değil, bir lideri yok.
Orduyu çok seviyorlar. Bu ülke zaten ordunun ülkesi. Mübarek ayrı bir şeyi temsil ediyor, ordu ayrı birşeyi temsil ediyor değil. O askeri rejim içinde ABD’den para alıyor. Orduya bu kadar güvenen bir halk hareketi varsa ordudan, kendine ait rejimden evi toparlamasını istediğini düşündürüyor.
Bu orta sınıfın hareketi olarak çıkıyor. Seküler temelleri olan yolsuzluğa, gelir dağılımındaki bozukluğa, işsizliğe karşı. “Din elden gidiyor” ya da “dini değerler tesis edilsin” diye harekete geçilmiş değil. Müslüman Kardeşler biraz geride kaldılar ama cuma namazından sonra daha fazla katılmaya başladılar. Ama kendilerini çok da görünür kılmamaya çalıştılar.
Yaşar Yakış (Eski Dışişleri Bakanı-AK Parti Milletvekili)
Tunus’ta olaylar başlamamış olsaydı Mısır’da olaylar beklemiyordum. Seçim zamanı olabilir diye tahmin ediyordum. Tunus bir domino etkisi yarattı.
Baradey’le çok yakından tanışırız. Liderlik karizması olmamakla birlikte şu andaki rejim rakip yaratmadığı için ‘icabında aday olurum’ diye ortaya çıktı.
Askerle göstericilerin elele tutuşmasının yadırganacak bir şey yok. Askerde taşradan, köylerden gelmiş. Üst düzey askerlerden katılanlar halk hareketine katılan varsa bir anlamı vardır.
Sefer Turan (TRT Arapça Koordinatörü)
Sokakta isyan sadece bir tek siyasal hareketin isyanı değil. Çok geniş bir katılım var. Entelektüeller de, Müslüman Kardeşler de var. Bir siyasal hareketin sloganı atılmıyor.
Mısır’da Müslüman Kardeşler’in maruz kaldığı baskıyı hiçbiri görmedi. Ona rağmen ülkenin en güçlü siyasi hareketi. Eğer Müslüman kardeşler bugün sokağa çıkmasaydı bu kadar kalabalıkları göremezsiniz.
Mısır sokaklarında gün boyunca silah sesleri yükselirken, polisle Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek karşıtları çatıştı. Bir yandan da yağma olayları yaşanıyor. Ülkeye tam bir kaos hakim. Herkes Mısır'da neler oluyor? sorusunu soruyor.
NTV canlı yayınında Banu Güven'in sorularını yanıtlayan uzmanlar Mısır'daki isyanı değerlendirdiler. Katılımcıların konuşmalarından satırbaşları şöyle:
Ekmeleddin İhsanoğlu (İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri)
Mısır, teşkilatımızın ve Ortadoğu’nun önemli ülkelerinden biri. Halk siyasi, ekonomik reform istiyor. 80 milyon nüfusu olan Mısır’da halkın yüzde 50’si 30 yaşın altında. Bunların arasında yüksek işsizlik var. Mısır ekonomisi gelişmiş fakat artan ekonomi halka, aşağılara doğru inmemiştir.
Halkın 4 talebi var. Demokratik bir anayasa, iktidarın sivil ve barışcıl şekilde el değiştirmesi, yargının bağımsızlaştırılması, sivil bir parlamento seçilmesini istiyorlar.
Tunus’ta başlayan olaylar Ortadoğu'da yeni bir sayfa açıyor. Gençler siyasi gündemi belirliyorlar. Teşkilat olarak 2005’te yaptığımız zirvede demokrasinin geliştirilmesi için kararlar aldık. Bunun uygulanmaması nedeniyle bu sıkıntılar oluyor.
Kitlelerin kafasında Türkiye örneği var. Türkiye’nin demokrasisi örnek alınıyor. ‘Müslüman Türkiye sağladıysa biz neden sağlamayalım’ deniyor.
Cengiz Çandar (Radikal Gazetesi Yazarı)
Mübarek iktidarının düşmesini bekliyorum. Büyük bir toplumsal devrim manzarası var. Mısır halkının bütün kuşaklarının katıldığı. Diktatör karşısında korku eşiği aşılmışsa iş sona gelmiş demektir.
Türkiye’deki İslami hareketin karakterini çok iyi anlamayan, seküler yorumcularımız anlamadıkları Türkiye ile analoji yaparak Ortadoğu’daki hareketlere sıçramaya başlıyorlar. Müslüman Kardeşler’in ehlileşmediği ya da ehlileşmediği gibi yaklaşımlar Mısır’da durumu açıklayıcı şeyler değil. Müslüman Kardeşler çok geniş bir hareket, içinde birçok eğilim var. İçinde rejime karşı aşırı talepleri olan kökden dinci formları zorlayan kadrolar yerine realist, reel politikin kurallarıyla oyunu oynamak istemeye yatkın geniş bir kesim var. Ehlileşmeyi oradan algılıyoruz gibi bakılıyor.
Mısır’daki askeri rejim değil. Ordu payandalı iktidar görüntüsü vardır ama Mısır rejimini karakterize eden askeri rejimler tipi değil; Muhaberat, istihbarat rejimidir.
Soli Özel (HaberTürk Gazetesi Yazarı)
Bir kitabın tanıtımını okudum. Bir takım büyük değişiklikler nasıl oluyor? diye sorulduğunda, "Seçkinler o katiklerden utanmaya başladığı zaman" deniyor. Örnek olarak da; Çin’li kızların ayağının küçük kalsınlar diye bağlanması veriliyor. Dünyada herkes gülmeye başlayınca da Çin’li erkekler bu sevdadan vazgeçiyorlar.
Mısır halkı kendini dünyanın merkezinde görmeye alışmış bir halkken şimdi ikinci sınıflaşmış, pespayeleşmiş ve küçük görmeye dayanamıyor. Tunus’tan sonra kendi iradesini ortaya koymak istedi. Fakat bu bir siyasi harekete bağlı değil, bir lideri yok.
Orduyu çok seviyorlar. Bu ülke zaten ordunun ülkesi. Mübarek ayrı bir şeyi temsil ediyor, ordu ayrı birşeyi temsil ediyor değil. O askeri rejim içinde ABD’den para alıyor. Orduya bu kadar güvenen bir halk hareketi varsa ordudan, kendine ait rejimden evi toparlamasını istediğini düşündürüyor.
Bu orta sınıfın hareketi olarak çıkıyor. Seküler temelleri olan yolsuzluğa, gelir dağılımındaki bozukluğa, işsizliğe karşı. “Din elden gidiyor” ya da “dini değerler tesis edilsin” diye harekete geçilmiş değil. Müslüman Kardeşler biraz geride kaldılar ama cuma namazından sonra daha fazla katılmaya başladılar. Ama kendilerini çok da görünür kılmamaya çalıştılar.
Yaşar Yakış (Eski Dışişleri Bakanı-AK Parti Milletvekili)
Tunus’ta olaylar başlamamış olsaydı Mısır’da olaylar beklemiyordum. Seçim zamanı olabilir diye tahmin ediyordum. Tunus bir domino etkisi yarattı.
Baradey’le çok yakından tanışırız. Liderlik karizması olmamakla birlikte şu andaki rejim rakip yaratmadığı için ‘icabında aday olurum’ diye ortaya çıktı.
Askerle göstericilerin elele tutuşmasının yadırganacak bir şey yok. Askerde taşradan, köylerden gelmiş. Üst düzey askerlerden katılanlar halk hareketine katılan varsa bir anlamı vardır.
Sefer Turan (TRT Arapça Koordinatörü)
Sokakta isyan sadece bir tek siyasal hareketin isyanı değil. Çok geniş bir katılım var. Entelektüeller de, Müslüman Kardeşler de var. Bir siyasal hareketin sloganı atılmıyor.
Mısır’da Müslüman Kardeşler’in maruz kaldığı baskıyı hiçbiri görmedi. Ona rağmen ülkenin en güçlü siyasi hareketi. Eğer Müslüman kardeşler bugün sokağa çıkmasaydı bu kadar kalabalıkları göremezsiniz.