MPV NEDİR?
Vücutta herhangi bir yaralanma söz konusu olduğunda trombositler, bir araya gelerek kanın pıhtılaşmasını ve bu sayede kanamanın durmasını sağlar. Bunun yanı sıra damar çeperindeki hasarların onarılmasında da trombositler önemli görevlere sahiptir. Kan dolaşımında 150-400 bin aralığında trombosit bulunur. Bunların hacimleri ise MPV (ortalama trombosit hacmi) adlı test ile hesaplanır.
Ortalama trombosit hacmi (MPV), kandaki trombosit sayısının ölçümünü de içeren kan sayımında trombositlerin ortalama boyutunu hesaplayarak gösteren bir kan testidir.
Rutin taramaların haricinde tekrarlayan burun kanaması, deride kırmızı renkli noktalar, ciltte açıklanamayan morluklar, kanamanın durdurulmasında güçlük çekme gibi şikayetleri bulunan hastalarda MPV incelemesi yapılabilir.
MPV testi sonucunda elde edilen veriler bireyde sağlık durumunun araştırılması, tedavi etkinliğinin veya iyileşmenin takibi gibi çeşitli amaçlarla kullanılabilir.
Bazı durumlarda bireyde var olan sağlık sorunları, bazı ilaçların kullanımı veya alınan belirli tedavilerin yan etkilerine bağlı olarak MPV değerinde farklılıklar meydana gelebilir.
Yapılan MPV testi sonucunda olması gereken değer aralığının altında veya üstünde olduğu tespit edilen trombosit hacimlerinin nedeni mutlaka araştırılmalı ve daha ileri tanı testlerine başvurulmalıdır.
MPV DEĞERİ KAÇ OLMALI?
Yetişkin bireyler için ortalama trombosit hacmini gösteren MPV değerinin referans aralığı 7,5-11,5 fl olarak belirtilebilir. Bu ortalama bir değer olmakla birlikte laboratuvardan laboratuvara referans değerlere ilişkin alt ve üst sınırlar az miktarda farklılık gösterebilir.
MPV değeri, kemik iliğindeki trombosit üretimine ilişkin fikir verir. Son dönemde üretilen trombositlerin hacimce daha büyük olması, MPV yüksekliğinin nedeni hakkında bilgi verebilir.
Oldukça kolay uygulanan bir kan testi olan MPV genellikle bir grup kan parametresini araştıran hemogram testinin bir parçası olarak uygulanır. Tek başına araştırıldığı durumlar oldukça nadirdir.
Birinci basamak sağlık kuruluşlarında uygulanabilen, düşük maliyetli ve hızlı bir test olması ve kanama bozuklukları başta olmak üzere birçok sağlık sorunu hakkında bilgi verebilmesi en önemli avantajlarıdır.
Herhangi bir hastalığa ilişkin şüphelerin varlığı halinde veya rutin sağlık taramaları esnasında bu test uygulanabilir.
Test için kan örneği alınırken sağlık profesyoneli tarafından kola turnike uygulanır ve damarların daha net görülmesi sağlanır. Ardından ince bir iğne yardımıyla ihtiyaç duyulan miktarda kan örneği alınır. Birkaç saniyede tamamlanan bu işlem genellikle herhangi bir komplikasyon riski taşımaz.
Nadir olarak kan alımına bağlı tansiyon düşmesi, kanın alındığı bölgede şişme, hafif ağrı, morarma gibi durumlar görülebilir. Uygulama sonrasında birkaç dakika oturarak dinlenmek ve sağlık profesyoneli tarafından verilecek olan steril pamuk yardımıyla uygulama bölgesine belirli bir süre baskı yapmak bu komplikasyonların önlenmesini sağlar.
Tam bir kan sayımı testi için genellikle tek tüp kan örneğinin alınması yeterlidir.
MPV DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?
Düşük sonuçlar, trombositlerin normal kabul edilenden daha küçük olduğunu gösterir.
Düşük MPV, kemik iliğinin yeterince yeni ve iri trombosit üretemediği anlamına gelebilir.
Trombosit sayısı ve diğer kan testi sonuçlarına bağlı olarak düşük MPV sonuçlarına neden olabilecek bazı sağlık sorunları arasında şunlar bulunur:
-Yüksek derecede kansızlık,
-Bağışıklık sisteminin kişinin kendi vücuduna saldırması sonucu ortaya çıkan bir hastalık olan Lupus hastalığı,
-Kemik iliğinin az gelişmesi olarak özetlenebilecek kemik iliği hipopilazisi,
-Trombosit yüksekliği,
-Wiskott Aldrich Sendromu.
MPV YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
MPV değerinin yüksek çıkması, yeni üretilen trombositlerin daha önce üretilmiş trombositlere oranla daha büyük hacimde olduğunu gösterir. Elde edilen bu sonucun anlam kazanabilmesi için başka kan değerlerine de bakılarak yükselişin neden olduğu anlaşılmaya çalışılır.
Yaşam tarzına bağlı olarak, yüksek veya düşük MPV sizin için tamamen normal olabilir. MPV yüksekliği tek başına herhangi bir hastalığınız olduğu anlamına gelmez.
Trombosit sayısı ve diğer kan testi sonuçlarına bağlı olarak yüksek MPV sonuçlarına neden olabilecek bazı sağlık sorunları arasında şunlar bulunur:
-Miyeloproliferatif adı verilen kemik iliği bozukluğu,
-Gebelik zehirlenmesi olarak da bilinen preeklampsi,
-B12, D vitamini veya folat eksikliği,
-Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla trombositlere saldırarak onları yok etmesi sonucu oluşan trombositopeni,
-Tiroid bezinin fazla çalışmasına bağlı olarak yaşanan ve kan dolaşımına çok fazla tiroid hormonu salgılanmasıyla gelişen hipertiroidi,
-Crohn Hastalığı,
-Makrotrombositopeni (dev trombosit bozuklukları).
-Kalp ve damar hastalıkları,
-Diyabet.
Diğer kan testlerinin sonuçlarına bağlı olarak yüksek MPV kanser açısından bir uyarı işareti olabilir. Yüksek MPV değeri nedeniyle trombositler, kanserin yayılmasına yol açabilir.
MPV YÜKSEKLİĞİ TEHLİKELİ Mİ?
MPV yüksekliğinde trombositlerin etkinliği ve toplam hacmi artabilir. Bu durumda kan olması gerekenden daha kolay pıhtılaşarak kanın damar içinde pıhtı oluşturması, emboli, felç, kalp damar sorunları gibi ciddi problemlere yol açabilir.