Kulak çınlaması (tinnitus) çoğunlukla uğultu, ıslık, su ve rüzgar gürültüsünü andıran sesler duymak şeklinde tarif edilebilen hafif ve yüksek şiddetli gelişebilen bir şikayettir.
Kulak çınlamasının kişiye doğrudan bir zararı olmasa da, kulak çınlamasının altında yatan sebep zarar verici olabilmektedir. Bu bağlamda her çınlama hastası araştırılarak sebep ortaya konmaya çalışılmalıdır. Şayet araştırma sonucunda kulak çınlamasına yol açan herhangi bir neden bulunamazsa; çınlamanın sağlığa bir tehdit oluşturmadığı söylenebilir. Sonuç olarak hastanın endişesi ortadan kaldırılırsa hasta bir süre sonra çınlamayı algılamamaya başlayabilir.
Bazı kişilerde ise kulak çınlaması, çok ciddi psikolojik etkilere yol açabilir. Bunların arasında depresyon, anksiyete, dikkat bozukluğu, uyku problemleri sayılabilir. Bu hastalarda tedavi şart olduğu gibi psikiyatrik destek de gerekmektedir.
KULAK ÇINLAMASININ NEDENLERİ NELERDİR?
Kulak çınlaması çok fazla nedene bağlı olarak gelişebilir. İşitme kaybına neden olabilecek her türlü rahatsızlık temel olarak kulak çınlamasına sebep olabileceği gibi, kulakta işitme kaybına neden olmayan sistemik rahatsızlıklar da çınlamanın nedeni olabilir.
Kan eksiklerine bağlı gelişen anemi ve demir eksikliği de kulakta çınlamaya neden olabilir. Yine B12 vitamini eksikliğine veya şeker hastalığına bağlı çınlamalarda görülebilir. Kulak çınlaması kulağa ait sebeplerden dolayı meydana gelebileceği gibi vücutta gelişen diğer rahatsızlıklar sonucunda da kulak çınlamaları yaşanabilir.
Özellikle erişkin dönemde yaşın da artmasıyla birlikte kulakta çınlamaları daha sıklıkla görülebilir ve bu durum her on senede bir artarak devam eder. Mesleği gereği gürültüye veya basınç değişikliklerine maruz kalmak da (asker, pilot veya dalgıç gibi) kulak çınlamasının artmasına neden olabilir.
Bunların yanı sıra, aşağıdaki gibi durumlar da kulak çınlamasının nedenleri arasında sayılmaktadır:
-Kulak iltihapları
-Tıkaçlar
-Kulak zarının delinmesi
-Mesleki deformasyon
-Şeker
-Yüksek tansiyon
-Tıkaç kullanma
-Beyin bölgesinde tümörler
-Stres
-Kulak kemiğindeki değişimler
-Hormonal değişimler
-Meniere hastalığı
-Kalp ve damar hastalıkları
-Kansızlık
-Travma
KULAK ÇINLAMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kulak çınlaması, ıslık sesi, tıslama sesi, uğultulu, yüksek tonlu ve zonklama şeklinde kendini belli edebilir Çınlama esnasındaki bu sesler bazen sinir bozucu bir hale vararak kişinin psikolojik durumunu da etkileyebilir. Bazı durumlarda, çınlama esnasındaki ses o kadar yüksek olabilir ki, harici sesi konsantre olma zorlaşabilir. Durumdan şikâyetçi olan hastadan başkası bu sesi duymaz.
Öte yandan nadir durumlarda, kulak çınlaması (tinnitus) genellikle kalp atışıyla aynı zamanda ritmik şekilde bir nabız veya boğmaca sesi olarak belirebilir. Bu duruma pulsatil tinnitus denir. Doktor muayene sırasında bu tür kulak çınlamasını duyabilir.
KULAK ÇINLAMASININ KİŞİYE ETKİLERİ NELERDİR?
Kulak çınlaması bazı kişilerde şu etkilere neden olabilir.
-Aşırı sıkıntı
-Depresyon
-Sık sık ruh hali değişimleri, anksiyete atakları
-Gerginlik, sinirlilik veya hayal kırıklığı
-Zayıf konsantrasyon
-Uyku problemleri
KULAK ÇINLAMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Kulak çınlamasında tanı nedene bağlı olarak değişiklikler gösterir. Doktor öncelikle hastanın öyküsünü alarak şikayetlerini dinler. Eğer kulağa bağlı sebeplerden kaynaklandığı düşünülüyorsa, odyometrik muayene ile öncelikle dış kulak yolunda tıkanmaya sebep olabilecek kir veya kalıntı, kulak zarında veya orta kulakta bir çınlamaya neden olabilecek bir sorun aranır.
Hastada işitme kaybı varsa ve özellikle yüksek frekanslardaysa o zaman bilgisayarlı tomografi ya da MR gibi görüntüleme yöntemlerinden faydalanılabilir. Görüntüleme yöntemlerinde de herhangi bir semptoma rastlanılmazsa B12 vitamini, demir, şeker, kan şekeri, kolesterol ve çinko eksikliği araştırılır.
KULAK ÇINLAMASINA NE İYİ GELİR?
Çoğu kulak çınlaması vakasında evde tedaviye başlamadan önce kulak çınlamasının tedavi edilebilir veya başka bir sorundan kaynaklanmadığından emin olmak için bir kulak, burun ve boğaz doktoru tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bitkisel ev ilaçları (ginkgo biloba, melatonin) ve çinko vitamini , Amerikan Kulak Burun Boğaz Akademisi tarafından önerilmemektedir.
Ayrıca Lipo-flavonoid de kulak çınlamasını hafifletmenin bir yolu olarak pazarlanan bir takviyedir; ancak lipo-flavonoidin kulak çınlaması vakaları için etkili olduğuna dair mevcut bir bilimsel kanıt yoktur; söz konusu takviye Meniere hastalığının semptomları için faydalı olabilir. Kulak çınlamasına odaklanmamaya çalışılmalıdır. Zira kulak çınlamasına odaklanılması durumu daha da kötüleştirebilir. Hobiler ve aktiviteler kulak çınlaması şikayeti olan kişinin zihninin zihninizi ondan uzaklaşmasına yardımcı olabilir.
KULAK ÇINLAMASI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kulak çınlaması özellikle aniden, işitme kaybıyla birlikte ortaya çıktığında tedirgin edicidir. Böyle bir durumda acilen Kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurulmalıdır. İşitme kaybının olmadığı bir durumda ise önce sakin olunmalı ve dinlenilmelidir; iyi bir uyku çekmek önemlidir. Durumun birkaç saati aşkın devam etmesi durumunda acele olarak KBB uzmanına başvurulmalıdır. Aniden oluşan ve ağır seyreden çınlama hastalarının yüzde 70’i erken ve acil tedaviyle tamamen iyileşmektedir. Ancak uzun zamandır çınlaması olan hastalarda tedavi daha zor olmaktadır.
Altta yatan sağlık sorunları ortadan kaldırılarak kulak çınlaması tedavi edilebilmektedir; ancak her çınlamayı tümüyle iyileştirmek mümkün olmayabilir. Hastalara; ‘alışman lazım, bu ses ömrün boyunca seninle olacak, yapabilecek bir şey yok’ gibi ifadeler kullanmak, zaten tedirginlik ve korku içinde olan hastayı daha da endişeye sürükleyebilir. Nedene yönelik tedavi, çeşitli ilaçlar ve psikiyatrik destek medikal tedavinin temelini teşkil eder. Buna rağmen çınlamayı tamamen kesmek mümkün olmayabilir. Ancak hastaları daha iyi duruma getirecek ve çınlama ile baş etmelerini sağlayacak tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
-Çınlaması olan hastalar sessiz ortamda kalmaktan kaçınmalıdır. Özellikle geceleri sessiz ortamda açılan hafif bir müzik çoğu hastanın çınlamasını baskılayacak ve rahatsızlık verici olmasını engelleyecektir.
-Çınlama etkisizleştirme terapisi isimli bir teknik ile hastaya bilinçaltında çınlamanın sağlığına tehlike oluşturmadığı öğretilebilir ve çınlamaya karşı hasta kendini yeniden şartlandırabilir. Böylece, hastanın çınlama sesi ile baş etmesi ve bir süre sonra sesin daha düşük olarak algılanması sağlanır.
-Çınlama maskeleyici cihazlar.
-Soft lazer uygulamaları.