Hatalı hareketlerin omurganın maruz kaldığı yükün eşit olarak dağılmasını sağlayan disk çekirdeğinin yırtılmasına yol açtığını belirten Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Yunus Aydın, “Çekirdek içinde yırtılma sonucu oluşan parçalar onu çevreleyen ve zayıflamış kasnağın dışarı doğru esnemesiyle yer değiştiriyor ve bu tabloya da bel fıtığı deniyor” diyor.
Bel ağrısı ve fıtığına neden olan hatalı alışkanlıklara dikkat çeken Dr. Aydın, bu davranışları ve yapılması gerekenleri şöyle anlatıyor:
Ayakkabıyı bele yüklenerek giymek
Ayakkabınızı dizlerinizi kırmadan, belinize yüklenerek giymeye ve yine aynı şekilde bağlamaya çalışmanız belinizdeki eklem kaslarına ağırlık binmesine, bunun sonucunda da disk içindeki basıncın yükselmesine neden oluyor. Dr. Aydın’a göre, bu hatalı alışkanlığınıza sık sık devam ettiğinizde bir süre sonra bel ağrısının kaçınılmaz hale geldiğine dikkat çekiyor. Eğilirken diziniz yerine devamlı belinizi kullanmak da bir süre sonra belde fıtık oluşumuna neden olabiliyor.
Doğrusu: Bir ayağınızı öne doğru yüksek bir basamağa koyun, ardından dizlerinizi öne doğru kırarak eğilin. Bu hareket bel kaslarınıza binen yükü azaltmaya ve belinizin zedelenmesini önlemeye yardımcı olacaktır.
Yatağa hatalı şekilde uzanmak
Yatağa sürekli hatalı şekilde uzanmak, belin içindeki eklem kıkırdaklarına yük bindirerek eskimelerine neden oluyor. Eskiyen eklem kıkırdakları da çok çabuk deformasyona uğruyor. Bu durumun devamlı hale gelmesi sonucunda disk çekirdeği parçalanıyor ve fıtık oluşuyor.
Doğrusu: Bel sağlığınız için önce yatağa oturun, ardından sırasıyla avuç, dirsek, omuz ve boynunuzu yatağa yerleştirin. En son bacaklarınızı da yatağa alıp, sırt üstü yatar pozisyona geçin. Yataktan kalkarken de aynı şekilde yan dönüp önce ayaklarınızı aşağıya indirin, ardından el ve dirseklerinizden destek alarak oturur pozisyonuna gelin. Bu şekilde yatma ve kalkma pozisyonu aldığınız zaman belinizdeki kasları kademeli olarak devreye sokmuş olursunuz.
Yerden bir şey alırken aniden eğilmek
Yere düşen bir eşyayı hızlıca almak her ne kadar kolay gelse de, ani ve hatalı yapılan hareketler bele zarar veriyor. Aniden ve belinizi kırarak yerden nesne almaya çalışmanız belinizdeki kaslara yüklenmenize yol açıyor. Kaslara yüklenen hatalı hareket de kası zedeliyor ve beliniz size ağrıyla sinyal veriyor. Bu hareketi sıkça tekrarladığınızda belinizde travma oluşuyor, bunun sonucunda ağrı kronik hale dönüştüğü gibi bel fıtığı da gelişebiliyor.
Doğrusu: Düşen bir eşyayı belinize yüklenmeden, dizlerinizi kırıp, ardından eğilerek kademeli bir şekilde alın.
Çok yüksek topuklu ayakkabılar tercih etmek
Günlük ofis ve parti şıklığının bir numaralı aksesuarlardan biri olan topuklu ayakkabılar bel ve kalçalarınızda ciddi problemler oluşturabiliyor. Topuk yüksekliği az olan ayakkabılar tolere edilebiliyor. Ancak yükseklik belirli bir düzeyin üzerinde olunca ve yüksek topuklu ayakkabı giyilmesi alışkanlık haline gelince bel bölgesinin doğal girintisi azalıyor, zamanla bu girinti düzleşiyor. Belde yapısal bozulmalarla birlikte ağrı zamanla kronikleşiyor. Yüksek topuklarla ağır nesneler kaldırmak ise belde fıtık oluşumuna neden olabiliyor.
Doğrusu: Çok yüksek ve devamlı olacak şekilde topuklu ayakkabı giymemeye özen gösterin. Bunun yerine daha alçak topuklu, örneğin 3 santim yüksekliğinde ayakkabılar bel sağlığınız açısından daha doğru bir tercih olacaktır.
Televizyonu sırtı yaslamadan izlemek
Eğri veya sırtınızı yaslamadan tabure oturuşu yaptığınızda sırttaki kaslar sizi ayakta tutmak için kasılıyor. Bu kasılmalar da damarları daraltarak kan dolaşımını azaltıyor. Bu şekilde enerji kaybı yaşadığınızda beliniz ağrımaya başlayarak size yorulduğuna dair bir mesaj veriyor. Belinizde oluşan ağrıları dikkate almazsanız beraberinde daha şiddetli ağrılar gelişebiliyor. Disk çekirdeğinin dayanabileceği bir güç var. Devamlı kötü pozisyon ve güce maruz kalarak durmak, disk çekirdeğinin birbiriyle olan bağlantılarında kopmalara neden oluyor. Bunun soncunda çekirdekte ve etrafındaki kasnakta yırtılmalar ortaya çıkıyor ve fıtık oluşuyor.
Doğrusu: Doğru pozisyon, sırtınızı koltuğa dik yasladığınız pozisyondur. Koltuğun sırtınızı takip etmesi önemli. Bel boşluğunuzu dolduran bir destek olduğundan emin olun.
Eşyaları hatalı kaldırmak
Ağırlık gövdeye ne kadar uzak kaldırılırsa bele o kadar fazla etki ediyor. Örneğin 3 kiloluk bir ağırlığı vücudunuza yapışık olarak kaldırdığınızda o ağırlığı tam 3 kilo hissedersiniz. Onu elinizle bir metre uzaktan kaldırdığınız zaman ise aynı eşya 9 kilo ağırlığına ulaşıyor. Ağırlıkların eklem üzerine tekrar tekrar yüklenmesi eklemin kalınlaşmasına, bunun sonucunda da hacminin büyümesine neden oluyor. Büyüyen hacmin yaptığı baskı disk çekirdeğinin yırtılmasına ve bunun sonucunda da fıtık oluşumuna yol açıyor.
Doğrusu: Çok ağır eşya kaldırmayın. Eşyayı gövdenize en yakın şekilde tutarak kaldırmaya da dikkat edin.