Geçmişten günümüze kraliyet düğünleri

1

Geçmişten günümüze kraliyet düğünleri

Hükümdarın kutsal sayıldığı eski çağlarda da, sembol sayıldığı modern zamanlarda da kraliyet düğünü, önemli bir ritüel. 17. yüzyılda Pascal, “Eğlencesiz bir kral sefil bir adamdır” demiş. 19. yüzyılda Walter Bagehot ise meşruti monarşinin “mistik gücünün” tahttaki ailenin törenleriyle pekiştiğini söylüyor. 29 Nisan’da İngiliz prensi William'ın düğünü yine dev bir eğlence olacak. Seçtiğimiz örnekler, bu peri masalı havasının her kültürde çok sevildiğini gösteriyor.

Kraliçe Yasta
Kocasının yasını tutan Kraliçe Victoria, oğlu (VII.) Edward’ın Danimarka Prensesi Alexandra ile düğününün (1863) gösterişli olmamasını istiyordu ama dinletemedi. Kraliçe töreni matem kıyafetiyle locadan seyretti (sağ üstte.)

2

Kraliçe kan ter içinde, yaşasın kral!

14. Louis ve Marie Thérèse, 9 Haziran 1660, Saint-Jean de Luz, Fransa

Fransa Kralı XIV. Louis, 1659’da henüz “Güneş Kral” değildi. 21 yaşındaydı. 5 yaşından beri annesi Kraliçe Anne d’Autriche ve bakanı Kardinal de Mazarin’in kurduğu rejimin göstermelik bir parçasıydı. Genç krala karşı ayaklanan aristokratlar yenilmiş, İspanya ile savaş sona yaklaşmıştı. Barış zamanı da gelmişti, kralın evlilik çağı da. Ancak XIV. Louis, henüz aşkın her şeyi yeneceğine inanacak kadar gençti. Mazarin’in yeğenlerinden Marie Mancini’ye âşıktı ve onunla evlenmeyi planlıyordu. Yeğeninin kraliçe olması ihtimali, bir başka türedi bakanı baştan çıkarabilirdi; ama Kardinal Kralı bu saçma fikrinden vazgeçirdi. Ayrılırken Marie Mancini’nin Louis’ye “Siz kralsınız ve ben gidiyorum, öyle mi!” dediği iddia edilir. Yıllar sonra Racine, Bérénice adlı piyesinde (1670) bu repliği kullanacaktı.

Bir 17. yüzyıl gravüründe XIV. Louis’nin düğünü.

3

Lale Devri’nin ihtişamı

Fatma Sultan ve Silahdar Ali Paşa, 13 Mayıs 1709, İstanbul

Osmanlı padişah kızlarına özgü düğün alayı. Gelin cibinlikle örtülü atın üzerinde. Önünde nahıl ve Kur’an taşınıyor.

4

16. Louis ve Marie Antoinette

16. Louis ve Marie Antoinette, 16 Mayıs 1770, Versailles Sarayı, Fransa

Aradan 25 yıl geçmeden kafalarının kesileceğini bildiğimizden, bu iki gencin evliliği için harcanan çabalar insana hem acıklı, hem komik geliyor. Ancak 1 Mayıs 1756’da Fransa ile Avusturya arasında imzalanan Versailles Antlaşması’ndan sonra, henüz bebek olan Louis ile Marie Antoinette’in kaderi çizilmişti.

5

16. Louis ve Marie Antoinette

Marie Antoinette’in düğünündeki havai fişek gösterisi.

6

Victoria ve Albert

Victoria ve Albert, 10 Şubat 1840, St. James Sarayı şapeli, Londra

İngiltere Kraliçesi Victoria, 16 Ekim 1839’da dayısı Belçika Kralı Leopold’a şunları yazdı: “Kararımı verdim, Albert’e de bu sabah söyledim... Albert, bir kusursuzluk abidesi; beni büyük bir mutluluğun beklediğini sanıyorum.” Bu satırların yazarı, 20 yaşında bir kızdı ama Büyük Britanya hükümdarıydı. Kuzeni Albert ise, beş parasız bir Alman prensiydi. Kraliçe, Albert hakkında İngiltere’de herkesin kendisiyle aynı fikirde olmadığını şaşkınlıkla öğrendi. Prensin “yabancılığı” hiç sempatik değildi. Ama asıl sorun, kraliçedeydi.

Winterhalter’in portresi: Kraliçe Victoria, gelinliğiyle.

7

Victoria ve Albert

Seyirlik Çeyiz
Kraliçe Victoria’nın torunu Prens (V.) George ile 1893’te evlenen Mary of Teck’in çeyizinden saten bir bohça. Çeyiz sergilendiğinde saatte 1000 kişi vitrinlerin önünden geçmişti. Bilet geliri Victoria Vakfı’na aktarıldı.

8

Victoria ve Albert

Albert’in Victoria’ya verdiği broş.

9

Franz Joseph ve Elisabeth "Sisi"

Franz Joseph ve Elisabeth "Sisi", 24 Nisan 1854, Augustinerkirche, Viyana

Avusturya imparatorluğunu neredeyse parçalayan 1848 devrimi bir tsunami gibi geçip gittikten sonra Habsburg tahtına 18 yaşındaki Franz Joseph geçti. Altı yıl sonra teyzesinin kızı 16 yaşındaki güzel Bavyera Prensesi Elisabeth “Sisi” ile yaptığı evlilik, devrim ve ardından gelen büyük baskıyla sarsılmış ülkede bir romans havası estirdi. 1854 baharında çiftin minik porselen bebekleri yok satıyor, Viyana kahvelerinde başka konu konuşulmuyordu.

Elisabeth’in nişan fotoğrafı

10

Franz Joseph ve Elisabeth "Sisi"

1854’te gazetelerde yayımlanan bir resim: Elisabeth, İmparator Franz Joseph’leevlenmek için ailesiyle birlikte Tuna üzerinden gemiyle Viyana’ya geliyor.

11

Illustration’a kapak olan gelin

Fatma Sultan ve Ali Galib Paşa, 7-14 Ağustos 1854, İstanbul

Kırım Savaşı başlamıştı. Tam düğün vaktiydi: Halka moral verilecekti. Gelin, Abdülmecid’in 14 yaşındaki kızı Fatma Sultan, damat Sadrazam Mustafa Reşit Paşa’nın oğlu Ali Galib Paşa’ydı. Düğün masrafı için, sadrazam Baltalimanı’ndaki yalısını hazineye 250 bin liraya sattı; padişah da yalıyı gelinle damada tahsis etti! Gelin Sultanın resmiyle birlikte düğün, Fransız L’Illustration dergisinde (2 Eylül 1854) birinci sayfadaydı.

12

2. Elizabeth ve Philip

2. Elizabeth ve Philip, 20 Kasım 1947, Westminster Katedrali Londra

Damadın Nazi ablaları törene çağrılmadı

İngiltere Veliahtı Prenses Elizabeth’in yersiz yurtsuz Yunan prensi Philip’le evleneceği 10 Temmuz 1947’de açıklandığında, ülke 2. Dünya Savaşı’ndan muzaffer fakat yarı ölü çıkmıştı. Birkaç hafta sonra bağımsızlığına kavuşacak Hindistan’da ayaklanmalar vardı; petrol, tütün ve kağıt ithalatına sınır konulmuş, karneye bağlı gıda maddelerinde yeni kısıtlamalara gidilmişti. Elizabeth’in babası Kral VI. George, şaşkınlık içinde ülkenin savaştan daha kötü bir durumda olduğunu söylüyordu. Düğün, “kraliyetin mistik gücünü” harekete geçirdi. Britanyalılar hazırlıkları iyi habere aç insanların iştahıyla izlediler.
Prensesin gelinliğini diken terzi Norman Hartnell, bilgi vermediği için gazetecilerin saldırısına uğruyor, basın sekreteri Richard Colville, kraliçeye gönderdiği mektupta, kadın gazetecilerin, “Prenses hangi kozmetikleri kullanacak? Damat nedimeleri öpecek mi?” gibi “inanılmaz” sorular sorduğunu anlatıyordu.

13

2. Elizabeth ve Philip

Prenses Elizabeth’in duvağını başına tutturduğu “tiara” denilen taç, büyükannesi Kraliçe Mary’ye Victoria tarafından hediye edilen bir kolyenin pırlantalarıyla süslüydü.

14

2. Elizabeth ve Philip

Elizabeth ve Philip’in düğün arabası kasvetli Londra’yı şenlendiriyor. Halk, çifti uzaktan seyredebiliyor. Sonraki düğünlerde halkla kraliyet arasındaki bu mesafe azaldı.

15

Şah’ın dillere destan düğünleri

Şah ve Süreyya, 21 Aralık 1959, Tahran

Muhammed Rıza Pehlevi 1950'de, bir kız doğurmuş ilk karısından boşanarak, yeni bir eş aramaya başladı. Şah’ın gömlekleri Paris’te, takım elbiseleri İtalya’da dikiliyor, İsviçre’de bir dişçiye gidiyordu. Bu yaşama uygun bir gelin gerekiyordu. Sonunda annesi Alman olan Süreyya İsfendiyari bulundu. Süreyya 16 yaşındaydı ama 18 yaşında olduğu açıklandı. Türedi hanedanların törenlerinin, ne kadar para dökerlerse döksünler, eski hanedanların törenlerine kıyasla yapaylığı, bu düğünde de görüldü. Yanlışlıkla fazla davetiye gönderildiği için sarayda izdiham yaşandı. Gelin tifodan yeni kalktığından bitkindi. Üstelik Christian Dior’un yaptığı, üzerinde 600 elmas olan 15 kilo ağırlığında bir gelinlik giymişti.

16

Şah’ın dillere destan düğünleri

M. Rıza Şah ve Ferah, 12 Şubat 1951, Tahran

Ancak, Şah böyle bir tantanayla evlendiği Süreyya’dan 7 yıl sonra boşandı. Üçüncü eşi Farah Diba idi. Paris'te mimarlık okuyan yeni gelin 20 yaşındaydı. Tantanaya bayılan Şah 100 kere evlense 100 kere düğün yapmaya hazırdı. İngiliz hanedanının hiçbir düğününde İngiliz olmayan bir terzi, kuaför veya mücevherci çalışmazken İran'da tam tersi söz konusuydu. Gelinliği Yves Saint Laurent, tacı Harry Winston tasarladı. Neyse ki gelinlik "Pers motifleri" ile işlenmiş ve gelin de kapıdan çıkarken annesinin tuttuğu Kur’an’ın altından geçmişti.

17

Prens Rainier ve Grace Kelly

Prens Rainier ve Grace Kelly, 19 Nisan 1956, St. Nicholas Kilisesi

Peri masalı denilecekse, bu düğün için denilmeli: Zaten amaç da buydu. 25 yaşında Oscar ödülü kazanan Hollywood Prensesi Grace Kelly, gerçek bir prensle evlendi. Son filmlerinden The Swan’da (1956), bir prensesi canlandırması anlamlı bir tesadüftü. Her şey 1955’te Grace Kelly Cannes Film Festivali için Fransa’nın güneyine gitmesiyle başladı. O sırada Monte Carlo bir kumarhane cennetiydi ama Monaco prensliğini elinde bulunduran Grimaldi ailesinin maddi durumu pek iyi değildi. Festival sırasında, Paris Match dergisinin editörü Pierre Galante, çifti beraber resim çekmek için ikna etti. Bir yıl sonra evlenmeye karar verdiler. Kelly her starın gizli korkusu olan unutulma riskini bu sayede aşacak, Rainier ise ülkesini bütün dünyaya tanıtacaktı.

Rainier ve Grace, kilisede nikah anında.

18

Prens Charles ve Diana Spencer

Prens Charles ve Diana Spencer, 29 Temmuz 1981, St. Paul Katedrali, Londra

Birkaç hafta önce, John Walsh’un Independent gazetesinde bir yazısı yayınlandı: “Temmuz 1981’de yetişkin olan bizler, sadece o günkü gösteriler nedeniyle değil, bir gece önceki şaşırtıcı sahneler nedeniyle de düğünü hiç unutmayacağız. Diğer yarım milyon insan gibi ben de arkadaşlarımla Hyde Park’a havai fişek gösterilerini seyretmeye gittim. Kalabalık eğleniyordu. O güne kadar ne bir rock konserinde, ne bir futbol maçında, ne bir siyasi mitingde insanların yüzünde böyle bir heyecan görmüştüm...

19

Prens Charles ve Diana Spencer

Kiliseye giden Diana’yı müthiş bir kalabalık selamlıyor.

20