Japonya'nın antik harabelerinden Arslantepe Höyüğü'ne: UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne bu yıl dahil edilen birbirinden eşsiz alanlar

Küresel ısınma ve insan faaliyetleri gezegenimizin geleceği tehdit etmekle kalmıyor, aynı zamanda geçmişimizi de tehdit ediyor. Bu nedenle Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı olarak faaliyet gösteren UNESCO, dünyanın kültürel ve doğal miraslarını korumak için bir liste oluşturuyor. Listeye son olarak Japonya'nın Hokkaido, Aomori, Iwate ve Akita eyaletlerinde bulunan arkeolojik bölgeler alındı.  UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne bu yıl eklenen diğer alanlar arasında Türkiye’deki yedi bin yıllık Arslantepe Höyüğü, antik bir Çin liman kenti, İspanya'dan ikonik bir bulvar, sekiz asırlık bir Hint tapınağı, Şili'deki dünyanın en yaşlı mumyaları, Avrupa'nın büyük su kentleri ve Peru’daki dünyanın en eski gözlemevinin yanı sıra pek çok alan bulunuyor. İşte UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne bu yıl dahil edilen birbirinden çarpıcı kültürel ve doğal sit alanları...

• 1

  1978'den beri UNESCO, "olağanüstü evrensel değerleri" nedeniyle bir dizi Dünya Mirası Alanı seçiyor.Böylelikle bu yerlerin, ihmal, küresel ısınma ve insan faaliyetlerine karşı korunması amaçlanıyor. 

  Bu kapsamda şimdiye kadar, Türkiye'den 19 alan dahil olmak üzere, tüm dünyadan hem doğal hem de kültürel binden fazla sit alanı listeye eklendi.

  Bu yıl ise listeye 1'i Türkiye'den olmak üzere birçok yer girdi.

• 2

  JAPONYA'NIN KUZEYİNDEKİ ARKEOLOJİK ARAZİLER UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİNDE

  Japonya'nın Hokkaido, Aomori, Iwate ve Akita eyaletlerinde bulunan arkeolojik bölgeler UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı.

• 3

  UNESCO, ülkenin kuzeyindeki Hokkaido ile kuzeydoğusundaki Aomori, Iwate ve Akita'ta yer alan 17 antik harabe kalıntısını listeye kabul etti.

• 4

  Kalıntılar arasında 15 bin yıl öncesine dayanan Jomon döneminde yaşadığı tahmin edilen avcı-toplayıcı halkın konakladığı antik bölgeler yer alıyor.

• 5

  Kamu yayıncısı NHK'ya göre Japonya hükümeti kalıntıların, o dönemin halkının yaşayışları ve inanç sistemlerine ışık tutacağını belirtiyor.

• 6

  DÜNYANIN EN ESKİ GÜNEŞ GÖZLEMEVİ - PERU

  Amerika kıtasındaki en eski Güneş gözlemevi, UNESCO Dünya Mirası statüsüne layık görüldü ve “insan yaratıcı dehasının başyapıtı” olarak adlandırıldı.  Kuzey Peru'da bir çöl vadisinde yer alan 2 bin 300 yıllık arkeolojik kalıntı Chankillo, kültürel anıtlar listesine eklenen 13 yeni küresel siteden biriydi.

  
  

  MÖ 250 ile 200 yılları arasına tarihlenen antik yerleşimin en bilinen özelliği ise bir sırt üzerinde sıralanan on üç kuleden oluşması… 

• 7

  Kuleler, yalnızca ekinoksları ve gündönümlerini işaretlemek için değil, aynı zamanda yıl dönümlerinin kesin zamanlarını tanımlamak için Güneş’in yükselen ve batan yaylarını kullanan bir takvim işlevi gördü. Site ayrıca Casma nehri vadisinin çorak arazisinde yer alan Müstahkem Tapınak olarak bilinen heybetli üç duvarlı bir tepe kompleksi içeriyor.

  
  

  Chankillo tarihi sit alanının program direktörü Iván Ghezzi, Birleşmiş Milletler (BM) ajansının Chankillo'yu listeye dahil edilmeye değer bulması karşısında şaşırmadığını söyledi. Bölgede yirmi yıldır çalışan bir arkeolog olan Ghezzi, “Bu, tam bir yıllık Güneş takvimine göre hareket ettiğini bildiğimiz antik dünyadaki tek gözlemevi. Kuleler, çok iyi tanımlanmış iki görüş noktasındanyıl boyunca Güneş’in hareketlerini tam olarak eşleştirecek şekilde konumlandırıldı. Bunun dünyada hiçbir yerde benzeri yok. Peru'nun eski uygarlıkları, zamanın en sofistike astronomisini uyguluyorlardı” diye konuştu.

• 8

  QUANZHOU LİMAN KENTİ-ÇİN

  Diğer kültürel alanlar arasında bir zamanlar "dünyanın ticaret merkezi" olarak bilinen bir Çin şehri yer alıyor.

  İpek Yolu üzerinde önemli bir durak olan Quanzhou, antik köprülere, Çin'deki en eski camilerden birine ve canlı bir 10. yüzyıl şehrinin işleyişinin diğer unsurlarını içeriyor. 

• 9

  RETİRO PARK-İSPANYA

  İspanya, yaklaşık otuz yıldır Madrid'deki Paseo del Prado ve Retiro Park'ın UNESCO tarAfından resmen tanınmasını sağlamaya çalıştı ve sonunda başarılı oldu. Büyük müzeler ve çeşmelerle dolu cadde ve park, en az 15. yüzyıldan beri eğlence amaçlı kullanılıyor. 

• 10

  HAYIRSEVERLİK KOLONİLERİ

  Diğer yeni kültürel siteler arasında şu anda Belçika ve Hollanda olan "Hayırseverlik Kolonileri" yer alıyor. Bu koloniler, Sanayi Devrimi sırasında, yoksul insanların bazen kendi istekleri dışında çiftçilik yapmaya zorlandığı yoksulluğa karşı bir tarımsal deney amacıyla oluşturuldu.

• 11

  HOLLANDA SU HATTI-HOLLANDA

  17. yüzyılda sellere karşı Amsterdam'da oluşturulan Hollanda Su Hattı da Dünya Mirası statüsüne yükseltildi.

• 12

  RAMAPPA TAPINAĞI-HİNDİSTAN

  Hindistan'ın Telangana eyaletinde yer alan Ramappa Tapınağı da UNESCO Dünya Mirası listesine dahil edildi. Tapınağın geçmişi 13. yüzyıla kadar uzanıyor ve tamamlanmasının 40 yıl sürdüğü düşünülüyor. 

• 13

  TRANS İRAN DEMİRYOLU-İRAN

  1929'da yapımına başlayan ve Basra Körfezi ile Hazar Denizi'ni birbirine bağlayan Trans-İran Demiryolu da UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi.

• 14

  HİMA KÜLTÜR ALANI-SUUDİ ARABİSTAN

  Suudi Arabistan'daki antik Ḥima Kültür Alanı, 7 bin  yıl öncesinden oldukça yakın zamana kadar insanlar tarafından çizilmiş kaya sanatı, çiçek ve hayvan resimlerini içeriyor. 

• 15

  Alan,  kuyuların hala tatlı su içerdiği eski bir kervan yolu üzerinde yer alan, Müsned kentinde yer alıyor. Bölgede, Aramice-Nabatean, Güney-Arapça, Semudik, Yunanca ve Arapça dahil olmak üzere birçok dilde yazıtlar bulunuyor.

• 16

  DÜNYANIN EN YAŞLI MUMYALARI-ŞİLİ

  Şili'de bulunan D"ünyanın en yaşlı mumyaları" UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı.  Uzmanlar, Mısır'dan binlerce yıl önce mumyalama tekniği geliştiren Çinçorroların, antik toplumların yaşamının sadece hayatta kalmaktan ibaret olmadığını gösterdiğini söyledi.

• 17

  Şili Kültür Bakanı Consuelo Valdes, antik Chinçorro toplumunun Mumyalama tekniğinin Antik Mısır'dan binlerce yıl önce geliştirdiğine vurgu yaptı.

• 18

  Şili'de Atacama Çölü'ne M.Ö. 7000 civarında yerleşen Chinchorro halkının  Mısırlılardan yaklaşık 2 bin yıl önce, yani M.Ö. 5.000 yıllarında mumyalanma tekniği geliştirdikleri tespit edilmişti.

• 19

  Mumyaların şimdilik sadece yüzde 10'ü kamuya açık şekilde sergileniyor.
  
  Geçtiğimiz yıllarda Şili mumyalarının halka gösterilemesine yönelik girişimler, ölülere saygısızlık olarak yorumlanmış ve tepki çekmişti.

• 20

  PADOVA'NIN 14. YÜZYIL FRESK DÖNGÜLERİ

  İtalya'nın kuzeydoğu kesimindeki Padova kendinte yer alan sit alanı ,1302 ve 1397 yılları arasında farklı sanatçılar tarafından yapılan çeşitli fresk döngülerine ev sahipliği yapıyor. 

  Alan, çeşitli işlevlere sahip binalarda sekiz dini ve seküler  bina kompleksinden oluşuyor.  Bununla birlikte, freskler ortak bir stil ve içerik birliğine sahip.  Bunlar, duvar resmi tarihinde devrim niteliğinde bir gelişmenin başlangıcı olarak kabul edilen Giotto'nun Scrovegni Şapeli fresklerini ve farklı sanatçıların diğer fresklerini içeriyor.

  Freskleri bulunan sanatçılar arasında,  Guariento di Arpo, Giusto de' Menabuoi, Altichiero da Zevio, Jacopo, Avanzi, Jacopo da Verona yer alıyor. 

• 21

  ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ

  Malatya'daki Arslantepe Höyüğü, 44. Dünya Miras Komitesi toplantısında alınan kararla UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydedildi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Malatya'daki Arslantepe Höyüğü'nün 44. Dünya Miras Komitesi toplantısında alınan kararla UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alındığını duyurdu.

• 22

  Arslantepe Höyüğü 2014 yılında UNESCO tarafından Dünya Miras Geçici Listesine almıştı.

  Arslantepe Höyüğü'ne ilişkin geçen yıl açıklanması beklenen UNESCO kararı, yeni tip corona virüs (Covid-19) salgını nedeniyle gerekli toplantı ve çalışmaların yapılamaması gerekçesiyle açıklanamamıştı. Geç Kalkolitik dönemden Demir Çağı'na kadar geçen tarihsel sürecin buluntularına rastlanan Arslantepe, Hititler'den Roma ve Bizans'a kadar pek çok medeniyetin izlerini de bünyesinde barındırıyor.

• 23

  KOLŞİK YAĞMUR ORMANLARI-GÜRCİSTAN

  Bu yılki doğal alanlar arasında Kore Gelgit Düzlükleri, Tayland'daki dağlık Kaeng Krachan Ormanı (fil kaçak avcılığının süregelen bir sorun olduğu yer) ve batı Gürcistan'da Karadeniz boyunca uzanan Kolşik Yağmur Ormanları yer alıyor. 

• 24

  KAENG KRACHAN ORMAN KOMPLEKSİ-TAYLAND

• 25

  GELGİT DÜZLÜKLERİ-KORE