İlişkili Haberler
Ahmet Bal / ntv.com.tr
Dünyanın iki büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan ve Rusya’nın petrol üretimi atışmasında Riyad yönetiminden yeni bir adım geldi.
Suudi Arabistan’ın petrol şirketi Aramco’dan yapılan açıklamada günlük üretimin 13 milyon varile çıkarılacağı aktarıldı.
Aramco’nun CEO’su Amin Nasser tarafından yapılan yazılı açıklamada kapasite artırma talebinin Suudi Arabistan Enerji Bakanlığı’ndan geldiği belirtildi.
Bugün yapılan üretim artırımı açıklamasının ardından bir varil petrol fiyatı yüzde üç değer kaybetti. Brent petrolün varil fiyatı 36 dolar seviyesinde seyrediyor.
Arabistanlı petrol şirketi hafta başında petrol üretimini 12 milyon varile çıkaracağını duyurmuştu. Bu rakam Suudi Arabistan’ın mevcut üretimini yüzde 26 artıracağı anlamına geliyor. Aramco’nun Ocak ayında günlük üretimi ortalama 9,8 milyon varil civarındaydı.
Aramco’dan yapılan açıklamanın ardından Pazartesi günü petrol fiyatları adeta çakılmıştı. Bir günde yüzde 30’a yakın değer kaybının ardından fiyatlar 32 doların altına düşmüştü.
FİYATLAR DAHA DA DÜŞEBİLİR
Rusya ve Suudi Arabsitan’ın üretim hedefinde anlaşamaması fiyatların düşmesine neden oldu. Suudi Arabistan’ın üretimi artırma açıklamasına Rusya da aynı ifadelerle karşılık verdi.
Ülkenin petrol şirketi Rosneft’ten yapılan açıklamada Moskova’nın istediği zaman günlük petrol üretimini 500 bin varil artırabileceği vurgulandı. Moskova yönetimi Rus ekonomisinin düşük fiyatlara 10 yıl dayanabileceğini iddia etti. Petrol ve petrol ürünlerinden gelen para Rus ekonomisinin bel kemiğini oluşturuyor.
ÜRETİM KESİNTİSİNİN SEBEPLERİ
Petrol üretim kapasitesinin azaltılması fiyatların yüksek tutulmasını sağlamak amacıyla uzun yıllardır uygulanan bir yöntem. Hatta Suudi Arabistan Enerji Bakanı, Moskova ve Riyad’ın bu konudaki ortaklığının “Ölüm ayırana dek süreceğini” söylüyordu.
Üretimin OPEC ve Rusya gibi dış aktörlerin tekelinde olduğu dönemlerde bu anlaşma fiyatların düşmesini engelliyordu. Hatta 2016 yılından sonra Rusya kademeli olarak petrol üretimini üç kez azalttı. Ancak anlaşmaya taraf olmayan ABD’deki kaya petrolü gelişmeleri hesapların bozulmasına neden oldu. Rusya ve Suudi Arabistan’ın fiyatları artırmak için bıraktığı arzı ABD’li kaya petrolü üreticileri doldurmaya başladı.
KESİNTİYE İTİRAZLAR
Bu nedenle son yıllarda özellikle Rusya’da üretim kesintisine itirazlar yükseliyordu. İtiraz edenlerin başında ise Putin’in yakın çevresinden olan Rosneft Başkanı İgor Sechin bulunuyor. Kaya petrolü (Shale oil) üretmek Rusya ve Suudi Arabistan’ın kullandığı geleneksel yöntemlere göre daha masraflı. Sechin’e göre üretim artınca fiyatları artacak bu da yüksek maliyetle üretim yapan ABD’li şirketlerin zarara uğramasına neden olacak.
Kaya petrolündeki gelişmeler dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olan ABD’nin petrol ihracatı yapan ülkeler sınıfına girmesini sağlamıştı.
1991 PETROL KRİZİ
Petrol piyasaları Ocak 1991’deki Körfez Savaşı’nın ardından en kötü gününü yaşadı. Ocak 1991’de Cenevre’deki toplantılardan sonuç çıkmayınca 17 Ocak 1991 tarihinde fiyatlar bir günde 30 dolardan 20 doların altına düşmüştü. Belirsizlik nedeniyle Haziran 1991’e kadar fiyatlar kademeli olarak 15 dolara kadar gerilemişti.