Oyuncu adayları dikkat: İstihdam dolandırıcısı ‘cast’ ajansları çoğaldı!

İş dünyasındaki dolandırıcılık vakaları hızla artıyor. PwC’nin Küresel Ekonomik Suç ve Dolandırıcılık Araştırması 2022’ye göre, iş dünyasındaki dolandırıcılık vakaları 20 yılın en yüksek seviyesine ulaşırken, şirketlerin %51’i geçtiğimiz iki yıl içinde dolandırıldı. Süreç boyunca dolandırıcılık vakaları artarken diğer yandan da çeşitlenmeye yüz tuttu.

Son dönemde ortaya çıkan istihdam dolandırıcılığı, çalışan adaylarını da sirkülasyonun içine çekmeye başladı. İstihdam dolandırıcılığının pek çok sektörde görünmesine rağmen bu listenin ilk sıralarında oyuncu alımlarının yapıldığı ‘cast’ ajanslarının bulunduğunu söyleyen E-devlet onaylı ve üniversite sertifikalı sanat okulu Yetenek Evi Sanat Akademisi Kurucusu Yağmur Gökkaya ise dolandırıcı olan ajanslarının Türk dizi ve film sektörünün gelişmesini de baltaladığını aktararak bu girişimlerin tespit edilmesinin yollarını paylaştı.

Dijital platformların günlük hayatımızdaki nüfuzunun artması, şirketlerin kişilere / kişilerin şirketlere ulaşmasını kolaylaştırdı. Gerek sosyal medya ağları, gerekse e-posta ve telefon gibi kişisel verilere dair bilgileri elde ederek insanlarla iletişime geçmenin önü açıldı. Bu da vaka sayısı artan istihdam dolandırıcılığını yaygınlaştırdı. Cast ajansları ise bunun en kılçıksız şekilde gerçekleşebileceği popüler iş kollarının listesinde zirveye yerleşti. Kendini güvenilir bir kurum olarak tanıtan birçok dolandırıcı oyunculuk ajansı, sahte dizi, film ve reklam projeleri hazırlayarak oyuncu olmak isteyenlere umut vaat etmeye başladı.

Adaylara senet imzalatıp ödemezse mahkemeye veriyorlar
Sahte iş ilanları yayınlayan ya da platformlarına başvuran kişilere ulaşıp iş teklifinde bulunan dolandırıcı oyunculuk ajanslarının bu noktadaki kazancı adaylardan talep ettiği ücretlerden geliyor. Dolandırıcı cast ajansları, ilk adımda tasarladığı sahte iş ilanlarını adaylara bildiriyor, daha sonra ise bu işlerin seçmelerine katılabilmeleri için ücret talep ediyor. Hatta seçmelere kabul edildiklerini iddia ettiklerinde bile üst sıralara yükselmeleri için ek maliyet çıkarıyor.

Bu aşamada adaylara senet imzalatma teklifinde bulunulması halinde ise kişilerin bu belgeleri imzalamamasını öneriyoruz. Bu tedbir sürecin mahkemeye taşınmasına engel olacak ve kişiyi yasalar önünde haksız bir konuma sürüklemeyecektir.

Güvenilir bir kimlik yaratma gayesiyle tüm görüşmeleri otel, restoran gibi halka açık alanlarda yapan dolandırıcı cast ajanslarına aldanmamak için adayların detaylı bir şekilde araştırma yapması gerekiyor. Yasal olarak var olmasına rağmen istihdam yaratmayan dolandırıcıların bulunduğu kaotik düzende gerçek ile sahte olan ajansları birbirinden ayırmaları şart oluyor. Bunun için ise ilk adımda gerçek ajansların iş süreçlerini nasıl yönettiğini bilmeleri kritik bir önem taşıyor.

Peki gerçek ajansların iş süreçleri nasıl ilerliyor?
 
Dolandırıcı olmayan ajanslar;

-   Kendilerine başvuran adayların yeteneğini değerlendirir ve seviyesine göre oyunculuk dersi verir.

-   Yetiştirdikleri oyuncu adaylarına uygun projeleri sunarken, deneme çekimi gerçekleştirir.

-   Referanslarını internet sitelerinde açıkça beyan eder.

-   Sektöre kazandırdıkları isimleri ve imza attıkları projeleri kanıtıyla birlikte paylaşır.

 
Öyle ki tüm bu niteliklere rağmen doğru ve yanlışın ayırt edilmesinin zorlaştığı bu ortamda, ajansların internet sitelerini inceleyen kişilerin bu detaylara dikkat etmesi gerekiyor. Çünkü yine bu yöntemlerle kendilerini referanslarla kanıtlamaya çalışan dolandırıcı cast ajansları, içinde ünlü isimlerin de yer aldığı dizi, film afiş ve görselleri kullanıyor.
 
Dolandırıcı cast ajanslarının adayları kandırmak için kullandığı söylemler nelerdir?
 
-   “X dizisinde oyuncu olmak için başvurun”

-   “Y sinema filminde başrol olmak için”

-   “Z reklamında oynamak için başvurun”
 
Oyunculuk yapmak isteyenlerin becerilerini eğitimleriyle güçlendiren ve onları donanımlı hale getiren cast ajansları ve akademiler ise yalnızca kişileri hayal ettikleri mesleği icra etmelerini sağlamayı ve sektöre nitelikli isimler kazandırmayı misyon ediniyor. Bunun için de kandırmaca reklamlara ihtiyaç duymuyor. Zaten bir projenin yürütücülüğünü üstlenen yönetmenlerin muhatabanın cast ajansı değil, cast direktörü olması da sahte ve dolandırıcı ajansların ayırt edilmesinde belirleyici bir kriter olabiliyor.