Sürdürülebilirlikten sorumlu C sınıfı yöneticileri ifade eden CSO’larla ilgili Pricewaterhouse Coopers’ın (PwC) yayımladığı son raporhem CSO’ların şirketlerdeki yükselişini hem de bunun neden gerekli olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor.
Çok da uzak olmayan bir geçmişte bir şirket ile ilgili alınan tüm önemli kararlarda CEO, COO, CFO, bir süredir de CTO’ların ve CMO’ların görüşleri önem kazanır, sürdürülebilirlik konusu ise bu türden kararlarda çoğunlukla pek de dikkate alınmazdı. Sürdürülebilirlik, daha çok şirketlerin güvenlikleri veya itibar risklerinin yönetimi açısından değerlendirilirdi. Fakat o günler artık geride kaldı. Bugün tüm dünyada şirketler artık Çevre, Sürdürülebilirlik ve Yönetişim konularını odağına almış ve her geçen gün de daha fazla almaya devam ediyor durumda. Buna rağmen yapılan anketler gösteriyor ki geleneksel direktörler bu işe nereden başlayacağını çoğunlukla bilmiyor.
Bu da bir süredir şirketlerde yeni bir C level uzmanlık pozisyonunun ortaya çıkmasını sağladı. Bu boşluğu kapatanlar ise CSO’lar... Hatta CSO’lar sadece sürdürülebilirlik konusuna uyum konularında değil giderek İK, strateji ve hatta finans konularındaki kararlarda da daha değerli ve etkili hale geliyor.
CSO’SU OLAN ŞİRKETLER DAHA YÜKSEK ESG PERFORMANSI SERGİLİYOR
PwC’nin incelediği 1.640 şirketin yüzde 30’unda bugün resmi olarak bir CSO görev yapıyor. Bunların dışında yüzde 50’sinde ise sınırlı yetkiye sahip bir (C Level altı) sürdürülebilirlik yöneticisi var. Yani sınırlı yetkiyle veya resmi olarak bir CSO konumlandırmayan şirket oranı yüzde 20.
Şirketlerde 2016-2020 arasında görevlendirilen toplam CSO sayısından daha fazlası tek başına 2021 yılında görevlendirildi. PwC araştırmasında, 1.455 şirket için Refinitiv’in ESG puanlamaları incelendi. Bu puanlamadan A notu alan (en yüksek ESG skoru) şirketlerin neredeyse tamamında (Yüzde 98’inde) az ya da çok, sürdürülebilirlik sorumluluğuna sahip bir yönetici bulunuyor
PAYDAŞLARIN ARTAN ESG BASKISI
CSO’ların şirketlerde bu kadar hızlı yükselişin sebebi bu şirketlerinin paydaşlarından giderek artan talep. Kim bu paydaşlar?
Glasgow’da BM COP26 İklim Değişikli Konferansı, hükümetler açısından iklim değişikliğiyle mücadelede bir dönüm noktası oldu. Bu nedenle de şirketlerin ESG performansını raporlama, hatta bu raporları finansal raporlarıyla birleştirmesine yönelik yasalar çoktan yola çıktı.
Yatırımcılar artık daha sürdürülebilir şirketlere yatırım yapmak istiyor. Yani piyasa yine parayı takip ediyor. PwC’nin 2021 Küresel Yatırımcı Anketi’ne göre 325 yatırım uzmanının yüzde 80’i şirketlerin ESG stratejisinin olmamasını bir risk olarak görüyor ve yüzde 50’si ESG sorumluluğunu yerine getirmeyen şirketleri elinden çıkaracağını beyan ediyor.
2021’de, küresel olarak 2020'ye kıyasla CSO atamalarının sayısında üç kat artış gördü. Eğilim, iklim, ırk ve cinsiyet eşitliği gibi konuların yatırımcı ve CEO kararlarını etkilemeye başladığı 2018'de başlamıştı. Şirketler, işe alımlar ve şirket içi terfiler yoluyla sürdürülebilirlik uzmanlığı geliştirerek, işletmelerini yaklaşan ESG zorluklarına hazırlamaya başladı ve pandemi de bu eğilimi körükledi.
EN ÇOK RESMİ CSO TÜKETİM MALLARI SEKTÖRÜNDE
Sektörler bazında bakıldığında tüketim malları sektöründeki şirketler en yoğun resmi CSO’ya sahip olan sektör olarak öne çıkıyor. Bu sektördeki her iki şirketten biri resmi bir CSO’ya sahip. Kimya ile petrol ve gaz sektörlerindeki şirketler de resmi CSO rolleri açısında yüksek bir yüzdeye sahip. Mühendislik ve e-ticaret sektörleri ise resmi CSO barındırma açısından en düşük paya sahip sektörler.
Bir CSO'nın yönetim kurulunda yer alması veya doğrudan CEO'ya ya da başka bir yönetim kurulu üyesine rapor vermesi, yönetim ekibinin gelişen ESG konularında eğitilmesine ve becerilerinin artırılmasına yardımcı oluyor. Aynı zamanda, CSO'ların strateji ve operasyonları işletmeye ve topluma gerçek değer katacak şekilde etkileme yetkisini de aşılıyor.
Çok da uzak olmayan bir geçmişte bir şirket ile ilgili alınan tüm önemli kararlarda CEO, COO, CFO, bir süredir de CTO’ların ve CMO’ların görüşleri önem kazanır, sürdürülebilirlik konusu ise bu türden kararlarda çoğunlukla pek de dikkate alınmazdı. Sürdürülebilirlik, daha çok şirketlerin güvenlikleri veya itibar risklerinin yönetimi açısından değerlendirilirdi. Fakat o günler artık geride kaldı. Bugün tüm dünyada şirketler artık Çevre, Sürdürülebilirlik ve Yönetişim konularını odağına almış ve her geçen gün de daha fazla almaya devam ediyor durumda. Buna rağmen yapılan anketler gösteriyor ki geleneksel direktörler bu işe nereden başlayacağını çoğunlukla bilmiyor.
Bu da bir süredir şirketlerde yeni bir C level uzmanlık pozisyonunun ortaya çıkmasını sağladı. Bu boşluğu kapatanlar ise CSO’lar... Hatta CSO’lar sadece sürdürülebilirlik konusuna uyum konularında değil giderek İK, strateji ve hatta finans konularındaki kararlarda da daha değerli ve etkili hale geliyor.
CSO’SU OLAN ŞİRKETLER DAHA YÜKSEK ESG PERFORMANSI SERGİLİYOR
PwC’nin incelediği 1.640 şirketin yüzde 30’unda bugün resmi olarak bir CSO görev yapıyor. Bunların dışında yüzde 50’sinde ise sınırlı yetkiye sahip bir (C Level altı) sürdürülebilirlik yöneticisi var. Yani sınırlı yetkiyle veya resmi olarak bir CSO konumlandırmayan şirket oranı yüzde 20.
Şirketlerde 2016-2020 arasında görevlendirilen toplam CSO sayısından daha fazlası tek başına 2021 yılında görevlendirildi. PwC araştırmasında, 1.455 şirket için Refinitiv’in ESG puanlamaları incelendi. Bu puanlamadan A notu alan (en yüksek ESG skoru) şirketlerin neredeyse tamamında (Yüzde 98’inde) az ya da çok, sürdürülebilirlik sorumluluğuna sahip bir yönetici bulunuyor
PAYDAŞLARIN ARTAN ESG BASKISI
CSO’ların şirketlerde bu kadar hızlı yükselişin sebebi bu şirketlerinin paydaşlarından giderek artan talep. Kim bu paydaşlar?
Glasgow’da BM COP26 İklim Değişikli Konferansı, hükümetler açısından iklim değişikliğiyle mücadelede bir dönüm noktası oldu. Bu nedenle de şirketlerin ESG performansını raporlama, hatta bu raporları finansal raporlarıyla birleştirmesine yönelik yasalar çoktan yola çıktı.
Yatırımcılar artık daha sürdürülebilir şirketlere yatırım yapmak istiyor. Yani piyasa yine parayı takip ediyor. PwC’nin 2021 Küresel Yatırımcı Anketi’ne göre 325 yatırım uzmanının yüzde 80’i şirketlerin ESG stratejisinin olmamasını bir risk olarak görüyor ve yüzde 50’si ESG sorumluluğunu yerine getirmeyen şirketleri elinden çıkaracağını beyan ediyor.
2021’de, küresel olarak 2020'ye kıyasla CSO atamalarının sayısında üç kat artış gördü. Eğilim, iklim, ırk ve cinsiyet eşitliği gibi konuların yatırımcı ve CEO kararlarını etkilemeye başladığı 2018'de başlamıştı. Şirketler, işe alımlar ve şirket içi terfiler yoluyla sürdürülebilirlik uzmanlığı geliştirerek, işletmelerini yaklaşan ESG zorluklarına hazırlamaya başladı ve pandemi de bu eğilimi körükledi.
EN ÇOK RESMİ CSO TÜKETİM MALLARI SEKTÖRÜNDE
Sektörler bazında bakıldığında tüketim malları sektöründeki şirketler en yoğun resmi CSO’ya sahip olan sektör olarak öne çıkıyor. Bu sektördeki her iki şirketten biri resmi bir CSO’ya sahip. Kimya ile petrol ve gaz sektörlerindeki şirketler de resmi CSO rolleri açısında yüksek bir yüzdeye sahip. Mühendislik ve e-ticaret sektörleri ise resmi CSO barındırma açısından en düşük paya sahip sektörler.
Bir CSO'nın yönetim kurulunda yer alması veya doğrudan CEO'ya ya da başka bir yönetim kurulu üyesine rapor vermesi, yönetim ekibinin gelişen ESG konularında eğitilmesine ve becerilerinin artırılmasına yardımcı oluyor. Aynı zamanda, CSO'ların strateji ve operasyonları işletmeye ve topluma gerçek değer katacak şekilde etkileme yetkisini de aşılıyor.
C-LEVEL CSO’LARIN ORANI ÜÇ KATTAN FAZLA ARTTI
Araştırma, çok az sayıda CSO'nun yönetim kuruluna yeterli erişimi olduğunu, çünkü tüm CSO'ların kabaca yarısının C-level’ın iki veya daha fazla kademe altında pozisyona olduğunu gösteriyor. Yine de durum düzeliyor: 2016'da, CSO atamalarının yalnızca yüzde 9'u ‘Üst Düzey’de yer alıyordu. Bu pay 2021'de üç kattan fazla artarak yüzde 28'e yükseldi.
CFO’LARI ZORLAYACAK SÜREÇ
Bir de tabii ki her işin başı para. ESG konularını nasıl ele aldıklarını şeffaf şekilde açıklayamayan şirketler, hükümetlerin yasalara dönüştürdüğü sürdürülebilirlik taahhütlerini detaylandırıp yerine getirirken finansmana erişimde, sigortalama (tedarik zinciri ve itibar riskleri nedeniyle) ve “işletme ruhsatlarını” korumada daha zor şartlarla karşılaşacaklar. Yani CSO’lar yakın gelecekte, finansmana erişimde de kilit rol oynayacak bir pozisyonu işgal edecek. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) tarafından yeni kurulan Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu, bilanço ve mali tablo gibi dönemlik ve yıllık raporlamalarda artık finansal durumla sürdürülebilirlik kriterlerinin tek bir ortak standart içerisinde açıklanacağını gösteriyor.
ÜLKELER BAZINDA ŞİRKETLERİN RESMİ CSO BULUNDURMA ORANLARI
Fransa: %57
ABD: %47
Hindistan: %44
Birleşik Krallık: %37
Almanya: %35
İsviçre: %27
Hollanda: %24
Japonya: %22
BAE: %20
S. Arabistan: %14
Çin: %3
Araştırma, çok az sayıda CSO'nun yönetim kuruluna yeterli erişimi olduğunu, çünkü tüm CSO'ların kabaca yarısının C-level’ın iki veya daha fazla kademe altında pozisyona olduğunu gösteriyor. Yine de durum düzeliyor: 2016'da, CSO atamalarının yalnızca yüzde 9'u ‘Üst Düzey’de yer alıyordu. Bu pay 2021'de üç kattan fazla artarak yüzde 28'e yükseldi.
CFO’LARI ZORLAYACAK SÜREÇ
Bir de tabii ki her işin başı para. ESG konularını nasıl ele aldıklarını şeffaf şekilde açıklayamayan şirketler, hükümetlerin yasalara dönüştürdüğü sürdürülebilirlik taahhütlerini detaylandırıp yerine getirirken finansmana erişimde, sigortalama (tedarik zinciri ve itibar riskleri nedeniyle) ve “işletme ruhsatlarını” korumada daha zor şartlarla karşılaşacaklar. Yani CSO’lar yakın gelecekte, finansmana erişimde de kilit rol oynayacak bir pozisyonu işgal edecek. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) tarafından yeni kurulan Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu, bilanço ve mali tablo gibi dönemlik ve yıllık raporlamalarda artık finansal durumla sürdürülebilirlik kriterlerinin tek bir ortak standart içerisinde açıklanacağını gösteriyor.
ÜLKELER BAZINDA ŞİRKETLERİN RESMİ CSO BULUNDURMA ORANLARI
Fransa: %57
ABD: %47
Hindistan: %44
Birleşik Krallık: %37
Almanya: %35
İsviçre: %27
Hollanda: %24
Japonya: %22
BAE: %20
S. Arabistan: %14
Çin: %3