deniz.kilislioglu@ntv.com.tr
Türkiye ve AB ilişkileri 15 Temmuz’dan sonra gergin ve mesafeliydi. O mesafe, üst düzey görüşmelerin yapılmasının önünde de engel teşkil etti. 10 ayın ardından taraflar masaya oturdu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AB Komisyonu ve Konseyi Başkanlarıyla buluştu. Böyle görüşmelere ilişkin ilk merak edilen soru: Nasıl bir havada geçti?
NTV’ye konuşan Türkiye’nin AB nezdindeki Büyükelçisi Faruk Kaymakçı, “Soğukluğu gidermek için fırsattı, bir başlangıç oldu" dedi.
Kaymakçı şöyle devam etti: “15 Temmuz'dan sonra, 16 Nisan referandum süresince Türkiye ile AB liderleri arasındaki iletişim oldukça azalmıştı. Bu iletişim azlığı bazı yanlış anlamalara neden oldu. Brüksel'de 25 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen üçlü görüşme bu soğukluğu gidermek önemli bir fırsattı. İki taraf da karşılıklı olarak taahhütlerini ve beklentilerini hatırlattı. Bence ilişkiler rayına girme konusunda oldukça ilerledi. İki taraf da ilişkilerini tanımlamıştı. Türkiye AB ile üyelik müzakeresi yapan bir ülke. Bunun çerçevesi belli. Bir de 18 Mart'ta AB ile yapmış olduğumuz anlaşma var. Hem göç meselesini, hem terörle mücadeleyi, hem vize serbestisini, Gümrük Birliği’nin güncellenmesini, müzakere fasıllarının açılmasını öngören bir anlaşmaydı. Dolayısıyla bu anlaşma ile aslında hem AB hem Türkiye yapacaklarını sıralamıştı. 25 Mayıs’taki üçlü toplantı bunların ortaya konmasına, yeniden hatırlatmasına fırsat sağladı. İlişkilerin rayda ilerlemesi için başlangıç oldu. Bir güven tazelendi. Son dönemde Türkiye AB üyeliğiden vaz mı geçti, AB Türkiye ile ilişkilerini kesmek mi istiyor şeklinde sorular gündemdeydi. Cumhurbaşkanımız en üst düzeyde, Türkiye'nin hedefinin tam üyelik olduğunu ve üyelikten farklı bir ilişkinin tercih edilmediğini söyledi. Tabii ki AB'nin Türkiye'ye eşit, adil muamele göstermesi koşuluyla.”
12 AYLIK TAKVİMDE ÖNCE DİYALOG
25 Mayıs’taki üçlü görüşmeden sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “AB bize 12 aylık bir takvim sundu” demişti.
Büyükelçi Kaymakçı, 12 aylık takvimin gelecek bir yıl içinde sürecin nasıl işleyeceğini de anlattı.
“Türkiye'nin AB’den beklediklerinin nasıl yapılacağı ile ilgili bu 12 aylık takvimde, öncelikle diyaloğun artırılması söz konusu. Çeşitli kurumsal yapılar var. Ortaklık konseyi, bakanlar, komiserler düzeyinde siyasi diyalog toplantısı. Öncelikle bu toplantıların en kısa zamanda yapılması kararı çıktı 25 Mayıs'ta. Bu önemli bir şey çünkü birlikte konuşmamız lazım. Hassasiyetlerimizi aktarmamız lazım. İlk toplantı 13 Haziran’da yapılacak. İlk toplantı Türkiye'de müsteşar, müsteşar yardımcısı düzeyinde, AB tarafında da hem konsey, hem komisyon dış ilişkiler servisi birimindekilerden oluşan. 13 Haziran'daki toplantı, Türkiye-AB ilişkilerinin tüm boyutlarını ele alan bir toplantı olacak. Aynı zamanda bu toplantıda dış politika, güvenlik, insani yardımlar gibi konular da ele alınacak.“
VİZESİZ AVRUPA YENİDEN GÜNDEMDE
2016 yılı içinde Türk vatandaşlarının vizesiz Avrupa’ya seyahati konusunda önemli adımlar atılmıştı. Ancak 15 Temmuz darbe girişimi çabalara sekte vurmuştu. Büyükelçi Kaymakçı, Türkiye’nin bu konudaki çalışmasıyla ilgili belgeyi bir kaç hafta içinde AB tarafına ileteceğini açıkladı.
“Aslında biz vizesiz Avrupa’yı 2016 yılının sonunda hedeflemiştik. Ancak 15 Temmuz başarısız darbe girişimi Türkiye-AB ilişkilerini bir çok anlamda etkilemiş oldu. Vize serbestisi sürecinde Türkiye'nin çalışmalarını sekteye uğrattı. Burada Türkiye'nin üzerine düşen bazı sorumluluklar var. Türkiye burada üzerine düşen sorumlulukları yerine getirebilecek bir ülke. Öümüzdeki dönemde biz bu çalışmalarımızı tamamlayacağız ve AB tarafına ileteceğiz. Bu aşamadan sonra AB üyesi ülkelerin buna olumlu yaklaşması lazım. Türkiye'deki çalışmalar büyük ölçüde tamamlandı. Önümüzdeki haftalarda ben AB tarafına Türkiye'nin son kriterleri nasıl yerine getirdiğine dair bir belgeyi sunabileceğini düşünüyorum. Bu belge sunulduktan sonra, son 5-6 aydır Türkiye-AB ilişkilerinde bir soğukluk, bir gerginlik var; bunun biraz sakinleştirilmesi lazım. Türkiye-AB arasında iletişimin artırılması lazım. Bunlar sağlandıktan sonra vize serbestisinin de gelebileceğine inanıyorum. Ben inanıyorum ki önümüzdeki aylar içerisinde, Türkiye-AB arasında gelişecek iletişim ilerledikçe bu vize konusunun da gerçekleşeceğini düşünüyorum.”
“FASILLARIN AÇILMASI İLİŞKİLERİN BELKEMİĞİ”
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından, “Türk tarafı, AB ile önümüzdeki dönemde geliştireceği ilişkilerde hangi konular öncelikli olarak ele alınacak bunların bir çalışmasını yapacaktır. Ama esas mesele fasılların açılmasıdır” demişti. Büyükelçi Kaymakçı da “Türkiye AB ilişkilerinin belkemiğinin katılım müzakereleri” olduğunun altını çizdi. 35 fasıldan 16’sını açtıklarını, önlerinde 19 faslın olduğunu hatırlattı. Kaymakçı, “Bazı fasıllar, siyasi gerekçelerle, ulusal çıkarlar doğrultusunda bazı ülkeler tarafından bloke etmiş durumda. Bir de tabi 15 Temmuz sonrası yaşanan bazı belli bir travma ve olağanüstü durum var. Bizim AB muhataplarıyla yaptığımız görüşmelerden edindiğimiz izlenim şu, Türkiye 15 Temmuz travmasını atlattıktan sonra ve normalleşme konusunda ilerledikçe fasılların açılması söz konusu olabilecek. Zaten müzakerelerle ilgili teknik koşullar var, bu teknik koşulları yerine getirebilecek durumda. Yapacağımız toplantılarla bu siyasi engellemelerin de peyder peyder kaldırılması mümkün olabilecek” dedi.
NTV’ye konuşan Türkiye’nin AB nezdindeki Büyükelçisi Faruk Kaymakçı, “Soğukluğu gidermek için fırsattı, bir başlangıç oldu" dedi.
Kaymakçı şöyle devam etti: “15 Temmuz'dan sonra, 16 Nisan referandum süresince Türkiye ile AB liderleri arasındaki iletişim oldukça azalmıştı. Bu iletişim azlığı bazı yanlış anlamalara neden oldu. Brüksel'de 25 Mayıs tarihinde gerçekleştirilen üçlü görüşme bu soğukluğu gidermek önemli bir fırsattı. İki taraf da karşılıklı olarak taahhütlerini ve beklentilerini hatırlattı. Bence ilişkiler rayına girme konusunda oldukça ilerledi. İki taraf da ilişkilerini tanımlamıştı. Türkiye AB ile üyelik müzakeresi yapan bir ülke. Bunun çerçevesi belli. Bir de 18 Mart'ta AB ile yapmış olduğumuz anlaşma var. Hem göç meselesini, hem terörle mücadeleyi, hem vize serbestisini, Gümrük Birliği’nin güncellenmesini, müzakere fasıllarının açılmasını öngören bir anlaşmaydı. Dolayısıyla bu anlaşma ile aslında hem AB hem Türkiye yapacaklarını sıralamıştı. 25 Mayıs’taki üçlü toplantı bunların ortaya konmasına, yeniden hatırlatmasına fırsat sağladı. İlişkilerin rayda ilerlemesi için başlangıç oldu. Bir güven tazelendi. Son dönemde Türkiye AB üyeliğiden vaz mı geçti, AB Türkiye ile ilişkilerini kesmek mi istiyor şeklinde sorular gündemdeydi. Cumhurbaşkanımız en üst düzeyde, Türkiye'nin hedefinin tam üyelik olduğunu ve üyelikten farklı bir ilişkinin tercih edilmediğini söyledi. Tabii ki AB'nin Türkiye'ye eşit, adil muamele göstermesi koşuluyla.”
12 AYLIK TAKVİMDE ÖNCE DİYALOG
25 Mayıs’taki üçlü görüşmeden sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “AB bize 12 aylık bir takvim sundu” demişti.
Büyükelçi Kaymakçı, 12 aylık takvimin gelecek bir yıl içinde sürecin nasıl işleyeceğini de anlattı.
“Türkiye'nin AB’den beklediklerinin nasıl yapılacağı ile ilgili bu 12 aylık takvimde, öncelikle diyaloğun artırılması söz konusu. Çeşitli kurumsal yapılar var. Ortaklık konseyi, bakanlar, komiserler düzeyinde siyasi diyalog toplantısı. Öncelikle bu toplantıların en kısa zamanda yapılması kararı çıktı 25 Mayıs'ta. Bu önemli bir şey çünkü birlikte konuşmamız lazım. Hassasiyetlerimizi aktarmamız lazım. İlk toplantı 13 Haziran’da yapılacak. İlk toplantı Türkiye'de müsteşar, müsteşar yardımcısı düzeyinde, AB tarafında da hem konsey, hem komisyon dış ilişkiler servisi birimindekilerden oluşan. 13 Haziran'daki toplantı, Türkiye-AB ilişkilerinin tüm boyutlarını ele alan bir toplantı olacak. Aynı zamanda bu toplantıda dış politika, güvenlik, insani yardımlar gibi konular da ele alınacak.“
VİZESİZ AVRUPA YENİDEN GÜNDEMDE
2016 yılı içinde Türk vatandaşlarının vizesiz Avrupa’ya seyahati konusunda önemli adımlar atılmıştı. Ancak 15 Temmuz darbe girişimi çabalara sekte vurmuştu. Büyükelçi Kaymakçı, Türkiye’nin bu konudaki çalışmasıyla ilgili belgeyi bir kaç hafta içinde AB tarafına ileteceğini açıkladı.
“Aslında biz vizesiz Avrupa’yı 2016 yılının sonunda hedeflemiştik. Ancak 15 Temmuz başarısız darbe girişimi Türkiye-AB ilişkilerini bir çok anlamda etkilemiş oldu. Vize serbestisi sürecinde Türkiye'nin çalışmalarını sekteye uğrattı. Burada Türkiye'nin üzerine düşen bazı sorumluluklar var. Türkiye burada üzerine düşen sorumlulukları yerine getirebilecek bir ülke. Öümüzdeki dönemde biz bu çalışmalarımızı tamamlayacağız ve AB tarafına ileteceğiz. Bu aşamadan sonra AB üyesi ülkelerin buna olumlu yaklaşması lazım. Türkiye'deki çalışmalar büyük ölçüde tamamlandı. Önümüzdeki haftalarda ben AB tarafına Türkiye'nin son kriterleri nasıl yerine getirdiğine dair bir belgeyi sunabileceğini düşünüyorum. Bu belge sunulduktan sonra, son 5-6 aydır Türkiye-AB ilişkilerinde bir soğukluk, bir gerginlik var; bunun biraz sakinleştirilmesi lazım. Türkiye-AB arasında iletişimin artırılması lazım. Bunlar sağlandıktan sonra vize serbestisinin de gelebileceğine inanıyorum. Ben inanıyorum ki önümüzdeki aylar içerisinde, Türkiye-AB arasında gelişecek iletişim ilerledikçe bu vize konusunun da gerçekleşeceğini düşünüyorum.”
“FASILLARIN AÇILMASI İLİŞKİLERİN BELKEMİĞİ”
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından, “Türk tarafı, AB ile önümüzdeki dönemde geliştireceği ilişkilerde hangi konular öncelikli olarak ele alınacak bunların bir çalışmasını yapacaktır. Ama esas mesele fasılların açılmasıdır” demişti. Büyükelçi Kaymakçı da “Türkiye AB ilişkilerinin belkemiğinin katılım müzakereleri” olduğunun altını çizdi. 35 fasıldan 16’sını açtıklarını, önlerinde 19 faslın olduğunu hatırlattı. Kaymakçı, “Bazı fasıllar, siyasi gerekçelerle, ulusal çıkarlar doğrultusunda bazı ülkeler tarafından bloke etmiş durumda. Bir de tabi 15 Temmuz sonrası yaşanan bazı belli bir travma ve olağanüstü durum var. Bizim AB muhataplarıyla yaptığımız görüşmelerden edindiğimiz izlenim şu, Türkiye 15 Temmuz travmasını atlattıktan sonra ve normalleşme konusunda ilerledikçe fasılların açılması söz konusu olabilecek. Zaten müzakerelerle ilgili teknik koşullar var, bu teknik koşulları yerine getirebilecek durumda. Yapacağımız toplantılarla bu siyasi engellemelerin de peyder peyder kaldırılması mümkün olabilecek” dedi.