İlişkili Haberler
Haber: Ahmet Bal / ahmet.bal@ntv.com.tr
Afrika Boynuzu'nda yer alan ülkelerden Etiyopya'da geçen yıl başlayan çatışmalar halen devam ediyor. Yaklaşık 115 milyon insanın yaşadığı Etiyopya'da 3 Kasım 2020'de patlak veren çatışmalar geçen hafta birinci yılını doldurdu.
Aradan geçen sürede Afrika'nın en fazla nüfusa sahip 2. ülkesi Etiyopya'daki tablo değişti. Hızlı bir harekat başlatan Etiyopya ordusu, Tigray bölgesinin başkenti Mekelle'yi 20 gün içerisinde ele geçirmişti.
ÇATIŞMALARA GİDEN SÜRECİ BURADAN OKUYABİLİRSİNİZ
Takvimler 2021 Haziran'ı gösterdiğinde Etiyopya ordusu Tigray bölgesinin başkenti Mekelle'den çekildi. Nobel Barış ödüllü Başbakan Abiy Ahmed ateşkes ilan edildiğini duyurdu.
Tek taraflı ilan edilen bu ateşkes Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'ni (THKC) durdurmadı. THKC, Haziran 2021'den itibaren karşı saldırıya geçti ve Tigray bölgesi dışında da toprakları ele geçirmeye başladı.
Sahada yaşanan bu güç değişimi bugün Etiyopya ordusunun bölgeden çekilmesine ve Tigraylı milis kuvvetler alan kazanmasına neden oldu. 1990 yıllardaki iç savaşta başkent Addis Ababa'yı ele geçiren Tigray güçleri yeniden başkente doğru yürümeye başladı.
Dr. Volkan İpek, başkentin milis kuvvetler tarafından ele geçirilmesi durumunda "Etiyopya'da bir iç savaş var" yorumunun yapılabileceğini belirtti.
Etiyopya'daki son durum için İpek, "Şu anda Abiy Ahmed, Tigray cephesini terörist olarak değerlendirdi. Etiyopya halkının teslim olmayacağını söyledi. Şu anda görünen o ki; Abiy Ahmed, Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'ni ötekileştirdi. Dolayısıyla halk şu anda bir milli güvenlik konusu olarak değerlendiriyor. Şu anda halk Abiy Ahmed'in yanında" dedi. Dr. İpek merkezi hükümetin bir Etiyopyalılık algısını güçlü tuttuğunu ve desteğini koruduğunu başardığı düşüncesinde olduğunu ifade etti.
ÇATIŞMALAR DEVAM EDER Mİ?
Tigraylı milisler Dessie şehrini Ekim ayının sonunda ele geçirdiğini duyurdu. Dessie hem Amhara bölgesinde bulunmasıyla hem başkente giden otoyol üzerinde yer alan büyük kentlerden biri olmasıyla önemli durumda. Dessie'nin ve diğer irili ufaklı bölgelerin THKC'nin eline geçmesi milislerin savaşı merkezi hükümetin kapısına taşıdığını gösteriyor.
1991 yılından öldüğü 2012 yılına kadar ülkeyi yöneten Meles Zenawi de Tigray kökenliydi. Onun ölümüyle başlayan gerginlik başka bir gruba mensup Abiy Ahmed Ali'nin göreve gelmesiyle son bulmuştu.
Dr. Volkan İpek'e göre çatışmaların devam edip Tigray rejiminin operasyon gücü ve uluslararası toplumun tutumu belirleyecek. Nitekim 16 Kasım'da Afrika Birliği toplanacak. Birliğin merkezi ise Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da yer alıyor.
Abiy Ahmed uluslararası toplumdan gelen çağrıları kendisinin meşru yönetici olduğunu belirterek tepkiyle karşılıyor.
BM tarafından yapılan açıklamalara göre çatışmalar nedeniyle 2.5 milyon insan yerinden olurken sadece Tigray'da 5.2 milyon insan yardıma muhtaç durumda. Bu sayı Tigray nüfusunun yüzde 90'ına tekabül ediyor. Yüz binlerce insen kıtlık ve benzeri durumlarla karşı karşıya. Çocuklarda akut yetersiz sorunu gözlemlendiği aktarılıyor.
KADINLAR VE ÇOCUKLARIN DURUMU
İki tarafın belirli dönemlerde ilerlemesinden en çok kadınlar ve çocuklar etkilendi. Eritre kuvvletleri Tigray'daki Eritreli mültecilere müdahale etmek için sınırı geçti. Birçok kadının Eritre ordusu tarafından seks kölesi olarak alıkonulduğu belirtildi. Eritre bu iddiaları reddetti.
Çatışmaların yaşandığı bölgelerde katliamlar ve toplu tecavüz olayları raporlandı.
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, "Tecavüz ve cinsel şiddet Tigray'da kadınlarda ve kız çocuklarında fiziksel ve psikolojik hasar yaratmak için bir savaş silahı olarak kullanıldı" ifadelerini kullanıldı.
Örgütün raporuna göre Kasım 2020'den Haziran 2021'e kadar tek bir hastanede 376 tecavüz raporlandı. Cinsiyete dayalı şiddet vakası ise 1200'ü aştı.