Petrolde üretim kesintisi, Fed'in enflasyonla mücadelesini zorlaştırabilir

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC+) grubu üyesi ülkeler, petrol üretiminde kesintiye gitmeyi hazırlanırken, küresel piyasalarda enflasyon endişeleri yeniden güç kazandı.

Söz konusu ülkelerin mevcut günlük 2 milyon varillik üretim kesintisine ek olarak mayıs ayı itibarıyla günlük yaklaşık 1,6 milyon varil kesintiye gitme planı, petrol fiyatlarında yükselişe neden oldu.

Brent petrolün varil fiyatı yüzde 6'dan fazla artarak 85 doların üzerine çıkarken, Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili de yine yüzde 6'yı aşkın yükselişle 81 dolara kadar tırmandı.

Analistler, OPEC+ grubunun üretim kesintisi planının petrol fiyatlarını yeniden 100 dolara doğru itebileceğini belirtti.

Üretim kısıntısının arzın azalmasına neden olarak petrol fiyatlarının yükselmesine yol açacağını aktaran analistler, bu durumun enflasyonist baskıları da artıracağına dikkati çekti.

ABD, OPEC+ grubunun üretim kesintisi kararını eleştirdi
Suudi Arabistan ve Rusya'nın, günlük petrol üretimlerinde yıl sonuna kadar 500 biner varil, Irak'ın 211 bin, Birleşik Arap Emirlikleri'nin 144 bin, Kuveyt'in 128 bin, Kazakistan'ın 78 bin, Cezayir'in 48 bin, Umman'ın 40 bin ve Gabon'un 8 bin varil kesintiye gideceğinin açıklanması sonrası ABD'den tepki geldi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, dün düzenlediği basın toplantısında, OPEC+ grubu üyesi ülkelerin üretim kesintisi kararının piyasa belirsizliği göz önüne alındığında "makul" olmadığını söyledi.

Suudi Arabistan ile bu hususta diplomatik görüşmelerin ayrıntılarına girmeyen Kirby, diğer yandan bu kesintilerin doğru olmadığı konusundaki tutumlarını ilettiklerini bildirdi. Kirby, Amerikalı tüketiciler için fiyatların düşürülmesi kapsamında çalışmaya devam edeceklerini kaydetti.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da OPEC+ grubunun petrol üretiminde kesintiye gitme kararının "yapıcı olmayan" bir eylem olduğunu belirterek, küresel büyüme için olumlu olmadığını vurguladı.

Yellen, söz konusu kararın enflasyonun halihazırda yüksek olduğu bir zamanda belirsizliği ve tüketiciler üzerindeki yükü artırdığını kaydetti.

PETROL FİYATLARINDAKİ ARTIŞ ENFLASYONU KÖRÜKLEYEBİLİR

Petrol fiyatlarındaki artışın enflasyonu körükleyebileceğine dikkati çeken analistler, bu durumun merkez bankalarının faiz artırımlarında "şahin" duruşlarını korumalarına neden olabileceğini söyledi.

Bazı analistler ise bu durumun merkez bankalarını faiz artışlarını yavaşlatma yolundan saptırmayabileceğini belirterek, bankaların politikalarının, esas olarak enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek enflasyon rakamları çevresinde şekillendiğini ve bu verilerin manşet veriler kadar güçlenen petrol fiyatlarından çok fazla etkilenmeyeceğini savundu.

Analistler, OPEC+ grubu ülkelerin üretim kesintisinin, halihazırda yüksek enflasyonla mücadele eden ve bankacılık sisteminde son dönemde sıkıntılarla karşılaşan Fed'in karşı karşıya olduğu durumu daha karmaşık hale getirebileceğine dikkati çekti.

St. Louis Fed Başkanı James Bullard ise dün yaptığı açıklamada, petrol fiyatlarındaki artışın Fed'in işini daha zor hale getirebileceğini belirtti. Bullard, OPEC+ grubunun "sürpriz" kararının kalıcı bir etkisi olup olmayacağının ise ucu açık bir soru olduğunu aktardı.

"DURUMU DAHA DA KARMAŞIK HALE GETİRİR"

ING'nin Amerika Bölgesel Araştırma Başkanı Padhraic Garvey, OPEC+ grubu üyesi ülkelerin üretim kesintisi kararının ABD'de bankacılık sisteminde son dönemde yaşanan sıkıntıların da ışığında Fed'in enflasyonla mücadelesini nasıl etkileyebileceğine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Garvey, "OPEC'in eylemleri, manşet enflasyona ek bir yukarı yönlü baskı uygulayacak. Bu, tanımı gereği enflasyonist olmakla birlikte muhtemelen hanehalkının harcama kabiliyetine de zarar verecektir ve aslında karşılığında enerji ile ilgili olmayan harcamalarda kesintiler gerektirecektir." ifadelerini kullandı.

Bu doğrultuda talebi kısmaya yönelik hareket edilmesinin çekirdek enflasyonu düşürmeye yardımcı olacağını aktaran Garvey, bunun özellikle iş gücü piyasasının yavaşlaması ve işsizliğin artması beklendiği için geçerli olduğunu kaydetti.

Garvey, daha zayıf ekonomik faaliyet için bu baskının bir kısmının daha sıkı borç verme standartlarından kaynaklandığını belirterek, "ABD'de bir bankacılık krizinde olduğumuzu düşünmüyorum ancak borç verme standartlarında yavaş yavaş devam eden bir sıkılaşma içindeyiz." dedi.

Fed'in bu çok karmaşık dengeyi izleyeceğini ve ipuçlarını özellikle bu hafta açıklanacak iş gücü piyasası verilerinden alacağını aktaran Garvey, şunları kaydetti:

"İş gücü piyasasının güçlendiğine dair işaretler, politika duruşunda sıkılaşmayı sürdürmek için Fed'i cesaretlendirmeye devam edecek. Daha yüksek enerji fiyatları ve daha sıkı borç verme koşulları ekonomiyi gerçekten zorlamaya başlarsa bu durum çok hızlı bir şekilde değişecektir ve bunun aslında önümüzdeki birkaç ay içinde gerçekleşmesi muhtemel. Dolayısıyla Fed'in burada yalnızca OPEC'in hareketinden yola çıkarak vereceği özel bir tepki olmaz, bunun yerine Fed'in karşı karşıya olduğu durumu daha da karmaşık hale getirir."

"ENFLASYONU YATIŞTIRMA ÇABALARIRAN YARDIMCI OLMUYOR"

Moody's Analytics Başekonomisti Mark Zandi de "OPEC+ ülkelerinin üretim kesintisi açıklaması, Fed'in enflasyonu yatıştırma çabalarına yardımcı olmuyor ancak Fed'in para politikasını önemli ölçüde değiştirecek kadar uzun süre yüksek fiyatlara yol açacak kadar büyük olduklarını düşünmüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Petrol fiyatlarının üretim kesintilerinin duyurulmasının ardından varil başına 80 doların üzerine çıktığını hatırlatan Zandi, petrol fiyatının, ABD'de bankacılık krizi nedeniyle düşmeden önceki seviyelerine geri döndüğünü aktardı.

Zandi, "Petrol fiyatları, küresel petrol talebinin güçlenmesiyle birlikte bu yıl içinde bir süreliğine varil başına 90 doların üzerine çıkacaktır ancak bu Fed'in faiz politikasını raydan çıkarmaya yeterli olmayacaktır. Bunun olması için fiyatların en az birkaç ay varil başına 100 dolara yaklaşması gerekiyor." dedi.

Bunun mümkün olduğunu da kaydeden Zandi, ancak Rusya'nın, ABD ve Avrupa'nın yaptırımlarından kaçınmak için petrol ihracatını yeniden yönlendirmenin yollarını bulmaya devam edeceği için olası olmadığını ifade etti.

"FED'İN BAŞINI AĞRITABİLİR"

Oxford Economics ABD Başekonomisti Ryan Sweet ise OPEC+ ülkelerinin üretim kesintisi kararının "Fed'in işini biraz karmaşık hale getireceğini" söyledi.

Enerjinin son zamanlarda dezenflasyonist bir hale geldiğini anımsatan Sweet, bunun tersine dönebileceği uyarısında bulundu. Sweet, "Enflasyon beklentilerine ilişkin piyasa ölçütleri, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı oldukça hassastır. Bu nedenle manşet enflasyon, beklenenden daha az yavaşlayabilir ve enflasyon beklentileri daha da yükselebilir. Fed'in istediği veya ihtiyacı olan bir şey değil." diye konuştu.

Fed'in faiz oranlarını artırmaya devam etmesinin beklendiğine işaret eden Sweet, "Üretimin kesilmesi tek başına Fed için hesabı önemli ölçüde değiştirmez ancak başlarını ağrıtabilir." değerlendirmesinde bulundu.