Maliye'den KDV ile ilgili yeni düzenlemelere devam

5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, özellikle konut sektöründe uygulanmakta olan KDV oranları ile ilgili yeni düzenlemeler yapılmış, konutta KDV oranları yeniden belirlenmişti. Ayrıca Cumhurbaşkanımız tarafından demir başta olmak üzere KDV tevkifat uygulamasında yapılan değişikliklerle ilgili başlıklar halinde açıklama yapılmıştı.

Tüm bu değişikliklere ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan KDV Tebliğ Taslağı web sayfasında yayınlanarak, kamuoyunun görüşüne açıldı.

Öncelikle söz konusu Tebliğ Taslağını yayınlayarak kamuoyunun görüşüne açması nedeniyle Gelir İdaresi Başkanlığı’nı tebrik ediyorum.

Tebliğ Taslağı ile çok sayıda düzenlemeye açıklık getiriliyor.

1) Demir-çelik ürünlerine 4/10 KDV tevkifatı getiriliyor

Tebliğ Taslağında yer alan düzenleme ile, demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin teslimine (4/10) oranında KDV tevkifatı getiriliyor.

Söz konusu düzenlemeye göre,

- Demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin, ithalatçılar tarafından yapılan teslimleri ile münhasıran cevherden üretilenlerinin üreticiler tarafından ilk tesliminde KDV tevkifatı uygulanmayacak, ancak bu safhalardan sonraki el değiştirmelerin tamamında KDV tevkifatı uygulanacak.

- Demir-çelik ve alaşımlarından mamul ürünlerin hurdadan, diğer hammaddelerden veya hurda, cevher ve diğer hammaddeler birlikte kullanılarak üretilmesi halinde bu ürünlerin ilk üreticilerinin teslimi dâhil her safhadaki teslimlerinde KDV tevkifatı uygulanacak.

- Tevkifat kapsamına; cevherden, hurdadan veya diğer hammaddelerden üretilen demir- çelik ve alaşımlarından mamul her türlü uzun (çubuk, inşaat demiri, profil, kangal demir, filmaşin, tel, halat, hasır, boru, lama vb.) veya yassı (levha, sıcak haddelenmiş yassı ürünler, soğuk haddelenmiş yassı ürünler ve kaplanmış yassı ürünler vb.) demir-çelik ve alaşımı ürünler girmektedir.

Demir-çelik ve alaşımlarından mamul eşya (kapı, kapı kolu, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, flanş, maşon, dirsek, kanca, menteşe, yay, bilya, rulman, zincir vb.) teslimlerinde KDV tevkifatı uygulanmayacak.

2) İsteğe bağlı tam KDV tevkifatı geliyor

Mükellefler, mal ve hizmet satın aldıkları mükelleflerin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiillerini işlemeleri nedeniyle bir veya bir kaç yıl sonra müteselsil sorumluluk kapsamında özel esaslar listesine (kod sistemi) dahil ediliyorlar. Bu da, bu mükelleflerin ticari itibarlarını olumsuz olarak etkiliyor, gerçekte mal ve hizmet satın almış olsalar dahi, özel esaslar listesine dahil olmaları nedeniyle vergi dairesindeki işlemlerinde özellikle KDV iadelerinde problemlerle karşılaşıyorlar. Bu durumdaki mükelleflerin özel esaslar listesinden çıkabilmeleri için önlerindeki tek yol ise, dava açmaktı.

Söz konusu Tebliğ Taslağı ile, bu durumdaki mükelleflere yeni bir çözüm yolu daha getiriliyor: İsteğe bağlı tam tevkifat uygulaması.

İsteğe bağlı tam tevkifat uygulamasından yararlanılabilmesi için, mükelleflerin mal ve hizmet satın aldıkları mükelleflerle yazılı bir sözleşme düzenleyerek, belirlenmiş işlemlere ilişkin alımlarında hesaplanan KDV’nin tamamını (%100’ünü) sorumlu sıfatıyla beyan edip ödemeleri gerekiyor. Ancak, bu sözleşmenin 1 yıllık olması ve sözleşmenin birer örneğinin bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi gerekiyor.

Alımlarında isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamında hesaplanan KDV’nin tamamını (%100’ünü) sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyenler, KDV bakımından müteselsil sorumlu tutulmayacaklar ve özel esaslara alınmayacaklar.

Bu, KDV’de devrim gibi bir düzenleme. Alımlarında isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamında hesaplanan KDV’nin tamamını (%100’ünü) sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyen mükellefler, mal ve hizmet satın aldıkları mükelelflerin vergi kanunlarına aykırı davranışlarından sorumlu olmayacaklar.

3) İmalatçı-ihracatçılara ihracat bedeline göre KDV iadesi geliyor

İmalatçı–ihracatçılara gerçekleştirdikleri ihracatlar nedeniyle yapılacak KDV iadelerine büyük kolaylık getiriliyor. Mevcut uygulamada, üretlip ihraç edilen mallar nedeniyle yüklenilip indirim konusu yapılamayan KDV iade ediliyor, mal ve hizmet alınan alt mükelleflerde olumsuzluk çıkması halinde, bu iadelerde büyük sorun yaşanıyor, iade tutarı bunlara isabet eden KDV tutarı kadar azaltılıyordu.

Getirilen yeni düzenleme ile, sektör ayrımı yapılmaksızın imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçılara, ihracat teslimlerine ilişkin olarak yüklendikleri KDV tutarına bakılmaksızın ihracat bedelinin %10’una kadar devreden KDV tutarı ile sınırlı olarak iade talep etme hakkı veriliyor. Üstelik, bu uygulama zorunlu değil, ihtiyari. İsteyen imalatçı-ihracatçılar, önceden olduğu gibi, yüklenilen KDV’nin iadesini talep edebilirler. Yalnız, aynı iadede bu iki yöntemin bir arada kullanılması söz konusu değil.

İmalatçı-ihracatçılar için son derece önemli ve KDV iadelerini kolaylaştıran yeni bir düzenleme. Gelir İdaresi başkanlığını bu düzenleme nedeniyle tebrik ediyorum. Bu düzenleme ile getirilen kolaylığın, diğer KDV iadeleri için de uygulanması gerektiğini düşünüyorum.

4) Net alanı 150 m2’nin altındaki konutlarda yeni KDV uygulamasına açıklık getiriliyor

KDV Tebliğ Taslağı ile, 5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile konut teslimlerinin KDV oranında yapılan değişikliklere de açıklık getiriliyor. Gerçekten de bazı tereddütlü konulara açıklık getirilmesi de gerekiyordu.

a) Yapı ruhsatı 1 Nisan 2022 tarihinden önce alınmış konutlar  

1 Nisan 2022 tarihinden önce yapı ruhsatı alınmış veya kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi yapılmış projeler kapsamında inşa edilen net alanı 150 m2'ye kadar olan konutların bu tarihten sonraki tesliminde;

· Büyükşehir statüsünde olmayan yerlerde %1,

· Büyükşehirlerde ise arsanın metrekare emlak vergisi değeri ve diğer kriterlere göre %1,8 veya %18

KDV uygulanmaya devam edilecek.

Öte yandan, 1 Nisan 2022 tarihinden önce yapı ruhsatı alınmış net alanı 150 m2'yi aşan konutların bu tarihten sonraki teslimlerinde ise, önceden olduğu gibi %18 KDV hesaplanacak.

b) Yapı ruhsatı 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren alınan konutlar

1 Nisan 2022 tarihinden sonra alınan yapı ruhsatlarına göre yapılan konut teslimlerinde, konutun net alanının;

- 150 m2 veya daha az olması durumunda % 8,

- 150 m2’den fazla olması durumunda ise satış bedelinin 150 m2’ye kadar olan kısmı için % 8, 150 m2’nin üzerindeki kısmı için %18

KDV hesaplanacak.

c) Kentsel dönüşüm projelerindeki konutlar

6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapıların bulunduğu yerlerde dönüşüm projeleri çerçevesinde 1 Nisan 2022 tarihinden önce alınan yapı ruhsatlarına göre yapılan konutların 1 Nisan 2022 tarihinden sonra tesliminde, önceden olduğu gibi konutun net alanının;

-150 m2 veya daha az olması durumunda %1,

- 150 m2’den fazla olması durumunda %18

KDV hesaplanmaya devam edilecek.

Ancak, 6306 sayılı Kanun kapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskli yapıların bulunduğu yerlerde dönüşüm projeleri çerçevesinde 1 Nisan 2022 tarihinden sonra alınan yapı ruhsatlarına göre yapılan konutların tesliminde, konutun net alanının;

-150 m2 veya daha az olması durumunda %1,

- 150 m2’den fazla olması durumunda ise satış bedelinin 150 m2’ye kadar olan kısmı için %1, 150 m2’nin üzerindeki kısmı için %18

KDV hesaplanacak.

5) Konutların net alan hesabının neye göre yapılacağına açıklık getiriliyor

Tebliğ Taslağındaki diğer bir düzenleme ise, konutların net alan hesabının hangi mevzuata göre yapılacağına ilişkin. Bu konu Danıştay kararı ile netleşmiş olsa da, Tebliğ değiştirilmemişti.

Tebliğ Taslağında, Danıştay’ın iptal kararına paralel olarak, konutlarda net alan hesabının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın “Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği”ne göre hesaplanacağı açıklanmış bulunuyor.

6) Arsa teslimlerindeki KDV oran değişikliğinin yürürlük tarihine açıklık getiriliyor

5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, KDV’ye tabi arsa ve arazi teslimlerinde KDV oranı, 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren % 18’den % 8’e indirildi. Bu değişiklik 1 Nisan 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden, bu tarihten itibaren yapılacak arsa ve arazi teslimlerinde % 8 KDV hesaplanacak. Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı sözleşmesi 1 Nisan 2022 tarihinden önce yapılmış olsa dahi, arsa sahipleri ile müteahhitler arasında yapılacak karşılıklı faturalaşma 1 Nisan 2022 tarihinden sonra yapılıyorsa, arsa için % 8 KDV hesaplanacak.

7) İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde KDV oran değişikliği

5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce özel matrah uygulanarak yapılan binek otomobili teslimlerinde %18 KDV hesaplanacak.

İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce başka bir yetkili satıcıdan özel matrah uygulanarak satın alınan binek otomobiller, %18 KDV oranı uygulanarak satın alınan binek otomobil olarak değerlendirilemeyecek, bu araçların tesliminde satış bedelinin tamamı üzerinden %1 oranında KDV hesaplanacak.