Küresel piyasalar enflasyon endişeleri ile negatif

Küresel pay ve tahvil piyasalarında, dün ABD'de açıklanan enflasyon verilerinin faiz artırımları konusunda daha agresif bir ABD Merkez Bankası'na (Fed) duyulan ihtiyacı pekiştirmesi ile sert satış yaşanırken, düşük risk iştahı temasının yeni güne de taşındığı görülüyor.

ABD'de temmuz ayında yüzde 8,5 artan yıllık enflasyon, ağustosta yüzde 8,3'e gerilemesine karşın yüzde 8,1 düzeyinde bulunan piyasa beklentilerini aştı.

Verinin ardından Fed'in gelecek haftaki toplantısında, federal fonlama oranı politikasına başladığı 1990'lardan bu yana ilk kez 100 baz puanlık faiz artırımına gideceği ihtimali fiyatlamaya başlarken, faizlerde en az 75 baz puanlık artışa kesin gözüyle bakılıyor. Nomura ve Citigroup gibi önde gelen bankaların faiz artırım beklentilerinin 100 baz puan yönünde olması dikkati çekiyor.

Halihazırda para piyasasındaki fiyatlamalarda, Fed'in 75 ve 100 baz puanlık faiz artırımı ihtimali sırasıyla yüzde 66 ve yüzde 34 düzeyinde bulunuyor. Bankanın daha önce 25 baz puanlık faiz artırımına gitmesi daha olası görülen gelecek ayki toplantısı için ise 50 baz puana yüzde 51,2 ve 75 baz puana yüzde 18,3 ihtimal veriliyor.

Enflasyon verilerinin Fed'in agresif faiz artırımlarına devam edeceği beklentilerini güçlendirmesinin ardından dün New York borsasında endeksler ortalama yüzde 4,5 değer kaybederken, tahvil piyasasında da satışlar arttı.

Dow Jones endeksi yüzde 3,94, Nasdaq endeksi yüzde 5,16 ve S&P 500 endeksi yüzde 4,32 geriledi. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,46 ile 3 ayın zirvesini görmesinin ardından yüzde 3,42'de dengelenirken, 2 yıllık tahvil faizi yüzde ile 3,81 ile Kasım 2007'den bu yana en yüksek seviyeyi test etti. Dolara olan talebin artması ile dün yüzde 1,6 yükselen dolar endeksi, bugün de 110 sınırına kadar yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratların yeni güne yükselişle başladığı görülürken, bugün açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verisinin fiyatlamaların seyrinde etkili olması bekleniyor.

AVRUPA'DA GÜNDEM ENERJİ KRİZİ

Avrupa tarafında enerji krizine ilişkin gelişmeler gündemin odağındaki yerini korurken, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin, elektrik ve doğal gaz fiyatlarındaki artışa karşı alınacak önlemleri görüşmek üzere 30 Eylül'de Brüksel'de yeniden olağanüstü toplanacağı bildirildi. Öte yandan dün Almanya'da açıklanan ZEW Ekonomik Beklenti Endeksi eylülde kötüleşmeye işaret etti.

Bu gelişmelerle dün güne karışık bir seyirle başlayan Avrupa borsalarında, küresel enflasyonist endişelerle sert düşüş yaşandı. Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,59, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,39, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,17 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,36 değer kaybetti. Dolardaki güçlenme ile euro/dolar paritesi yeniden 1'i altına inerken, Avrupa'da endeksler yeni güne de satıcılı başladı.

ASYA BORSALARI DA GERİLEDİ

Asya genelinde ise Çin'de ekonomiye yönelik endişeler ve Japonya'da zayıf yen profili gündemi meşgul etmeyi sürdürürken, ABD'nin Çin'in olası Tayvan işgalini engellemek için bir yaptırım paketini değerlendirdiği haberleri bölge borsalarındaki düşüşleri tetikledi.

Öte yandan Japon medyasının kaynaklara dayandırdığı bir habere göre, Japonya Merkez Bankası (BoJ), döviz satım bayilerini arayıp alım-satım fiyatlarını öğrenerek oran kontrolü yaptı. Doğrudan döviz müdahalesinin habercisi olduğu belirtilen söz konusu kontrolün ardından düşüşe geçen dolar/yen paritesi, yüzde 0,8 azalışla 143,3'e kadar geriledi.

Gelişmelerin ardından Japonya Kabine Baş Sekreteri Matsuno Hirokazu da mevcut döviz hareketleri devam ederse herhangi seçeneği elemeden gereken adımları atmaya hazır olduklarını ve BoJ ile koordineli çalıştıklarını belirterek, çıkan oran kontrolü haberine ilişkin "yorum yok" ifadesini kullandı.

Analistler, bundan sonraki süreçte dolar/yen paritesi için 145'in kritik eşik olarak alınmaya başlayacağını belirterek, doğrudan dolar satışı ya da yen alımı yoluyla yapılabilecek müdahale karşısında piyasaların tetikte olacağını söyledi.

Makroekonomi tarafında ise bugün açıklanan verilere göre, Japonya'da açıklanan temmuz ayı sanayi üretimi aylık yüzde 0,8 artışla beklentilerin altında kalırken, yıllık bazda yüzde 2 azalarak zayıf görünümünü sürdürdü. Ülkede önceki ay yüzde 9,6 artan kapasite kullanım oranı da temmuzda yüzde 2,4 yükseldi.

Bu gelişmelerle kapanışta Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,8 azalarak 3.238 puan, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,6 gerileyerek 2.411 puan ve Avustralya'da ASX 200 endeksi yüzde 2,6 değer kaybederek 6.829 puan oldu.

Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,8 düşüşle 27.819 puandan kapanırken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,3 gerileyerek 18.878 puanda, Hindistan'da Sensex endeksi yüzde 0,3 kayıpla 60.415 puanda seyrediyor.

BORSA İSTANBUL'DA SERT DÜŞÜŞ

ABD verisi yurtiçi piyasaları da etkiledi. Borsada 7 günlük rekor serisi sona erdi. BİST100 endeksi dün kapanışta yüzde 6 gerilerken,, endekse,, güniçi düşüş yüzde 5'i aştığı için devre kesici uygulandı. Bugün de borsada sert düşüş görülüyor.