Gelir dağılımında eşitsizlik artıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin Gelir Dağılımı İstatistikleri bültenini düzelterek yeniden yayımladı.

TÜİK, hane halkı gelirinin bileşeni olan izafi kiranın eksik hesaplanması dolayısıyla bazı göstergelerde sapmalar meydana geldiğini açıkladı.

Buna göre en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0,7 puan artarak yüzde 48,7'ye çıktı.

En düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay ise 0,1 puan artarak yüzde 6,1'e geriledi.

GELİR DAĞILIMINDA EŞİTSİZLİK

Gelir dağılımı eşitsizliğini ölçen gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,005 puan artış ile 0,420 olarak tahmin edildi.

Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,488, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,431 olarak tahmin edildi.

Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ediyor.

Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20'sinin elde ettiği payın en düşük gelir elde eden yüzde 20'sinin elde ettiği paya oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı 7,9 ile aynı düzeyde kaldı.

Gelirden en fazla pay alan yüzde 10'unun elde ettiği gelirin en az pay alan yüzde 10'unun elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 14,2'den 13,8'e düştü.

YILLIK HANEHALKI GELİRİ

Türkiye'de yıllık ortalama hanehalkı gelir yüzde 84,1 artarak 181 bin 200 TL oldu.

Yıllık ortalama hanehalkı fert geliri bir önceki yıla göre yüzde 85,3 yükselişle 48 bin 642 TL'den 90 bin 116 TL'ye çıktı.

EN YÜKSEK PAYI MAAŞ VE ÜCRETLERE

Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 48,5 ile bir önceki yıla göre 2,3 puan artan maaş ve ücret geliri aldı.

İkinci sırayı yüzde 22,1 ile önceki yıla göre 1,1 puan artan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,6 ile önceki yıla göre 2,6 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.

Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı yüzde 20,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise yüzde 88,4 olarak gerçekleşti.

GELİR ARTIŞINDA LİSE ALTI EĞİTİMLİLER İLK SIRADA

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 157 bin 851 lira, lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 lira, lise altı eğitimlilerde 89 bin 12 lira, bir okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 lira ve okuryazar olmayan fertlerde 45 bin 637 lira olarak hesaplandı.

Yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 89,7 ile lise altı eğitimli, en düşük artış ise yüzde 79,6 ile okuryazar olmayan fertlerde kaydedildi.

EN DÜŞÜK GELİRE SAHİP BÖLGE

Türkiye'de ortalama hane halkı fert geliri 90 lira 116 lira olarak hesaplandı.

İstanbul, 124 bin 723 lirayla en yüksek gelire sahip bölge olarak kaydedildi.

Van, Muş, Bitlis, Hakkari ise 41 bin 385 lira ile en düşük gelire sahip bölge oldu.

GELİR EŞİTSİZLİĞİ EN YÜKSEK BÖLGE

Son yapılan araştırmanın sonuçlarına göre toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20'sinin aldığı payın, en düşük gelir elde eden yüzde 20'sinin aldığı paya bölünmesiyle hesaplanan P80/P20 oranı 7,9 oldu.

Bu değerin en düşük gerçekleştiği bölge 4,9 ile Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova olarak belirlendi.

Söz konusu oranın en yüksek olduğu bölge 8,1 ile Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan oldu. Ankara, 7,8 ile gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu ikinci bölge olarak kaydedildi.