Emtia piyasasında jeopolitik risk ve merkez bankaları etkisi

Jeopolitik riskler ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed) açıklamaları, geçen hafta da emtia piyasaları üzerinde etkili oldu. Artan jeopolitik riskler emtia piyasasında fiyatlar üzerinde yukarı yönlü hareketleri canlı tutsa da güçlenen dolar ve Covid-19 salgını nedeniyle Çin'in Şanghay kentinde uygulanan karantina süreci fiyatları olumsuz etkiliyor.

Analistler, Rusya-Ukrayna savaşının enflasyonist baskıları beslemesi ve merkez bankalarının para politikalarında hızlı sıkılaşma beklentileriyle emtia piyasalarında oynaklığın devam ettiğini belirtti.

Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin gelişmelerin yakından takip edileceğini bildiren analistler, açıklanan yeni yaptırımların, tedarik merkezlerine yönelik sıkıntıların devam ettiği süreçte enerji ve gıda fiyatları üzerinden enflasyonist kaygıları beslediğini söyledi.

JP Morgan Chase stratejistleri, geçen hafta, yükselen enflasyon ortamında emtiaların yüzde 40 kadar yükselerek rekor artış serisini sürdüreceği öngörüsünde bulunurken, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) açıkladığı Gıda Fiyat Endeksi'nin, geçen ay şubata kıyasla yüzde 12,6, Mart 2021'e göre de yüzde 33,6 artışla ortalama 159,3 puana yükselerek rekor seviyeyi görmesi endişeleri artıran başka bir faktör oldu.

Fed'in "şahinleşen" para politikası duruşunun doları diğer para birimleri karşısında desteklemeye devam etmesi de emtia fiyatları üzerinde baskı oluşturuyor. Dolar endeksi, Mayıs 2020'den bu yana ilk kez 100'ün üzerine çıktı.

Analistler, bu hafta Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) açıklayacağı faiz kararı ve ABD'de açıklanacak enflasyon verisinin piyasaların odağında olacağını söyledi.

IEA'NIN AÇIKLAMASIYLA BRENT PETROLDE DÜŞÜŞ YAŞANDI

Arz ve talep yönlü baskılarla volatilitenin sürdüğü petrol fiyatlarında ise Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) piyasaya süreceği petrol miktarını 120 milyon varil olarak duyurması ile sert düşüş yaşandı. Geçen hafta 98,3 dolara kadar gerileyen Brent petrol, haftayı yüzde 1,9 azalışla 102,1 dolardan tamamladı.

Brent petroldeki düşüşe karşın doğalgazdaki yükseliş dikkati çekti. ABD'nin sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatındaki artış ve üretimdeki düşüşle birlikte New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğalgaz geçen hafta yüzde 10,5 değer kazandı.

Altının ons fiyatı, "şahinleşen" Fed'e karşın yükseliş eğiliminde hareket ederek geçen haftayı yüzde 1,3 artışla 1.947,30 dolardan kapatırken, gümüş yüzde 0,3 ve paladyum yüzde 6,3 değer kazandı.

ABD ve Batılı ülkeler tarafından yeni yaptırımların açıklanması sonrası artan risk algısı ve tedarik zincirine ilişkin endişelerle paladyumda sert yükselişler görüldü.

Platin ise geçen haftayı yüzde 1 düşüşle tamamladı.

Tezgahüstü piyasada, bakır yüzde 0,8 değer kazanırken, kurşun yüzde 0,4, alüminyum yüzde 2,8 ve çinko yüzde 0,5 değer kaybetti.

Covid-19 salgını kaynaklı endişeler özellikle metallere olan talebi olumsuz etkilerken, küresel çapta alüminyum üretiminin artması fiyatının aşağı yönlü hareket etmesine neden oldu.

Arza ilişkin sıkıntılarla yükselişini devam ettiren paladyum, bugün de yüzde 3,8 değer kazanarak 2.516 dolar seviyelerini gördü. Rusya'ya ait iki rafineriden teslimatların Londra Platin ve Paladyum Borsası tarafından garanti edilen akreditasyon listesinden çıkarıldığına dair haberler sonrası paladyum, tedarik endişeleriyle yükselişini sürdürdü.

TARIM EMTİALARINDA YÜKSELİŞ EĞİLİMİ

Rusya-Ukrayna savaşı kaynaklı arz endişeleriyle tarım emtialarındaki yükseliş sürüyor.

Geçen hafta Fed'in açıklamaları ile dolar endeksinin yükselmesine karşın tarım emtialarında genel olarak yukarı yönlü bir hareket söz konusu oldu.

Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğdayın fiyatı yüzde 7,3, soya fasulyesi yüzde 6,7 ve mısır yüzde 3,4 değer kazanırken, pirincin fiyatı yüzde 1,4 düştü.

New York Ticaret Borsası'nda işlem gören pamuk ise yüzde 2,6 değer kaybetti.

ICE piyasasında ise kahve yüzde 1,8 ve şeker yüzde 4,4 artış kaydetti.

Hindistan'da buğday ihracatının arttığı ve savaşa karşın Mısır'ın Rusya'dan buğday ithalatının arttığına yönelik haberler de buğday fiyatlarında artışa neden oldu.

Analistler, Arjantin'de nakliyecilerin artan enerji maliyetlerinden dolayı tahıl navlun ücretlerinde artış istediği ve grev çağrısında bulunduğuna dair haberlerin de tarım emtialarında arz endişelerini artırdığını söyledi.