Dünya kakao krizine girdi! Çikolata fiyatları artacak

Dünyanın başlıca kakao üreticileri olan Gana ve Fildişi Sahili'ndeki büyük işleme tesisleri, fiyatı hızla artan kakao çekirdeklerini satın alamadıkları için kakao işlemeyi azaltmak ya da durdurmak zorunda kaldı.

Bu durum, dünya genelindeki çikolata fiyatlarının daha fazla yükseleceği anlamına geliyor.

Dünya genelindeki kakaonun yaklaşık yüzde 60'ını üreten Gana ve Fildişi Sahili'nde üç yıldır kakao rekoltesinin düşük geliyordu. Rekoltenin dördüncü yılda da düşük beklenmesi nedeniyle çikolata üreticileri zam yapmıştı.

Kakao fiyatları, geçen yıl iki kattan fazla artarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Uzmanlar, arzdaki ciddi düşüşü dengelemek için talebin de azaltılması gerektiğini belirtti.

ÇİKOLATA ÜRETİMİ KAKAO TESİSLERİNE BAĞLI

Ham kakao kullanarak çikolata imal edemeyen çikolata üreticileri, kakao çekirdeklerini daha sonra çikolata yapımında kullanılan yağ ve liköre dönüştüren kakao işleme tesislerine bel bağlıyorlar.

İşleme tesisleri, kakao çekirdekleri satın almaya maddi güçlerinin yetmediğini belirtiyor.

Fildişi Sahili'ndeki dokuz büyük kakao işleme tesisinden biri olan devlet kontrolündeki Transcao, yüksek fiyatlar nedeniyle kakao çekirdeği alımını durdurduğunu açıkladı.

DEV TESİSLER KAPANMANIN EŞİĞİNDE

Transcao, elindeki stokları kullandığını açıkladı fakat hangi kapasitede çalıştığına değinmedi. Sektörden iki kaynak, kakao işleme tesisinin neredeyse atıl durumda olduğunu söyledi.

İki kaynaktan biri, dünya genelindeki kakaonun neredeyse yarısını üreten Fildişi Sahili'nde devlet tarafından işletilen büyük tesislerin yakında kapanabileceğini söyledi.

ÜRETİMİN DÜŞMESİ BEKLENİYOR

İki ayrı sektör kaynağı, dünyanın ikinci büyük kakao üreticisi Gana'da devlete ait Cocoa Processing Company (CPC) ve diğer sekiz kakao işleme tesisinin çoğunun sezon başlangıcı olan ekimden bu yana üretime pek çok kez haftalarca ara verdiğini belirtti.

Uluslararası Kakao Örgütü (ICCO), küresel kakao üretiminin bu sezon yüzde 10.9 düşüşle 4.45 milyon tona düşmesini bekliyor.

KAKAO TEDARİK ZİNCİRİ NASIL BOZULDU?

Fiyatlardaki yükseliş, çiftçilerin çekirdekleri yerel tüccarlara sattıkları, onların da bunları işleme tesislerine ya da küresel tüccarlara sattıkları küresel tedarik zincirini bozdu.

Küresel tüccarlar ise kakao çekirdeklerini ya da yağ, toz ve kakao likörü gibi kakao ürünlerini Nestle, Hershey ve Mondelez gibi küresel çikolata devlerine satıyorlardı.

Normalde büyük ölçüde düzenlemelere tabi olan kakao piyasasında, tüccarlar ve kakao işleme tesisleri yerel tüccarlardan önceden belirlenmiş fiyatlarla bir yıl öncesine kadar kakao çekirdeği satın alıyordu. Yerel düzenleyiciler daha sonra çiftçilerin kakao çekirdeği için talep edebilecekleri tarla üretim fiyatını daha düşük hâle getiriyordu.

Fakat bu yıl olduğu gibi kıtlık dönemlerinde yerel tüccarlar kakao çekirdeklerini güvence altına almak için çiftçilere genellikle tarla fiyatı üzerinden prim ödüyor.

Tüccarlar daha sonra kakao çekirdeklerini önceden anlaşılan fiyatlardan teslim etmek yerine spot piyasada daha yüksek fiyatlardan satıyor.

Küresel tüccarlar, çikolata şirketlerine olan yükümlülüklerini yerine getirmek için bu kakao çekirdeklerini herhangi bir fiyattan satın almak için acele ederlerken, yerel işleme tesisleri ise genellikle kakao çekirdeği sıkıntısı çekiyor.

Fildişi Sahili ve Gana, normalde yerel fabrikalara ucuz kredi vererek ya da küresel tüccarların satın alabilecekleri kakao çekirdeği miktarını sınırlayarak onları korumaya çalışıyordu.

Fakat bu yıl fabrikalar önceden sipariş ettikleri kakaoyu alamıyor ve daha yüksek spot fiyatlardan satın almaya da güçleri yetmiyor.