Diyetisyen Harini Bala, 20 binden fazla takipçisinin bulunduğu TikTok hesabında asla tekrar ısıtılmaması gereken üç besini açıkladı. Bunlar arasında ilk sırada ıspanak yer alıyor.
Uzman isim, ıspanağın çiğ tüketildiğinde zararsız bir madde olan oksalik asit içerdiğini belirtti. Ancak, ıspanak ısıtıldığında bu asit kristalleşerek toksik hale gelir. Yüksek miktarda oksalik asit alımı, böbrek taşı riskini artırabilir. Ayrıca, ıspanak nitrat da içerir. Nitratlar ısıtıldığında nitrite dönüşür ve bu bileşik sağlığa zararlıdır. Nitritler, bağırsaktaki kimyasallarla birleşerek bağırsak kanseri riskini artırabilecek bileşiklerin oluşmasına neden olabilir.
Yapılan araştırmalar, ıspanak yapraklarının tehlikeli bir bakteri türü olan listeria yönünden zengin olabileceğini ortaya koydu. Ispanak yeterince iyi temizlenmediğinde ateş, baş ağrısı, grip benzeri semptomların yanı sıra kafa karışıklığı ve nöbetlere bile yol açabilir.
Bala, tekrar ısıtılmaması gereken bir diğer gıdanın ise çay olduğunu söyledi. Çayın ısıtılması, sadece tadını kötüleştirmekle kalmaz, aynı zamanda içindeki tanen miktarını da artırır. Aşırı tanen alımı; diş lekeleri, mide rahatsızlıkları ve demir emilimi güçlüğü gibi rahatsızlıklarına yol açabilir. Öte yandan ısıtılan çayda bulunan bakteriler aktif hale gelebilir.
Bala'ya göre, ısıtılması en riskli yiyeceklerden biri de pirinçtir. Pişmiş pirinç, soğuduğunda toprak ve sebzelerde bulunan Bacillus cereus bakterisini barındırabilir. Ancak bu bakterinin sporları ısıya dayanıklıdır, dolayısıyla pirinç ısıtıldığında da risk devam eder. Bacillus cereus, kusma, ishal ve karın krampları gibi rahatsızlıklara yol açabilir.
Isıtılmış pirincin risklerini en aza indirmek için bazı kurallara dikkat edilmesi gerektiğini belirten Bala, şu ifadeleri kullandı:
"Eğer pirinci piştikten sonraki iki saat içinde hava almayacak bir kapta buzdolabına koyarsanız, tekrar ısıtabilirsiniz. Ancak pirincinizi sabah pişirip dışarıda bırakır ve ertesi gün buzdolabında saklarsanız, Bacillus cereus'un gelişme riski artar."
Geçtiğimiz yıl, "ısıtılmış pilav sendromu" nedeniyle 20 yaşındaki bir genç hayatını kaybetmişti. Kimliği belirlenemeyen Belçikalı talihsiz adam, mutfakta beş gün boyunca unuttuğu makarnayı ısıtıp yedikten sonra hayatını kaybetti.
Kısa süre içinde mide bulantısı, karın ağrısı, ishal ve kusma gibi semptomlar yaşayan genç adam, 10 saat içinde yaşamını yitirdi. Otopside, karaciğerde orta düzeyde bir hasar tespit edildi ve bunun organ yetmezliğine yol açtığı belirlendi. Klinik Mikrobiyoloji Dergisi'nde yapılan açıklamada, hastalığın büyük ihtimalle Bacillus cereus bakterisinden kaynaklandığı ifade edildi.
Bacillus cereus, pilav ve makarna gibi besinler pişirildikten sonra oda sıcaklığında uzun süre bekletildiğinde üreyebilen bir bakteridir. Bakteri, özellikle pilav gibi nişasta içeren yiyeceklerde hızla çoğalabilir. Bu bakterinin ürettiği toksinler, vücutta mide bulantısı, kusma, ishal gibi belirtilere yol açabilir. Bakteri çoğaldığında, bu toksinler ısıtma işlemiyle öldürülmeyebilir, çünkü bazı toksinler ısıl işleme dayanıklıdır.
