Sancılı “Kuzey Makedonya” anlaşması: Tepkilerden dolayı ne kadar dayanacağı kestirilemiyor

Yunanistan başbakanı Aleksis Çipras ike Makedonya Cumhuriyeti Başbakan  Zoran  Zaev arasında varılan anlaşmaya göre,  bu ülkenin adına coğrafi bir tanımlama getirildi  ve  “Severna  Makedonija” yani Kuzey Makedonya şeklini aldı.   
  
Yunanistan, “Makedonya” adının Antik Yunan tarihi ve kültürünü temsil ettiği ve Büyük İskender’in ana vatanı olan antik Makedonya bölgesinin Yunanistan’ın kuzeyinde bulunduğu gerekçesiyle Makedonya Cumhuriyetinin adını değiştirmesini ya da coğrafi bir tanımlama getirilmesini şart koşuyordu.  
  
Yugoslavya’nın  dağılmasıyla 1992’de bağımsızlığını ilan eden Makedonya Cumhuriyetinin Yunanistan’ın talebi üzerine adını değiştirmesini  kabul etmesi  ile AB ve NATO üyeliği yolu da açılmış olacak.  
  
Başta NATO olmak üzere, AB, BM,  ABD tarafından  memnuniyetle karşılanan ve her iki başbakana da tebrikler yağdırılmasına karşın, bu anlaşmanın  ne denli “sağlıklı” ve “işler” olduğunu zaman göstereceği anlaşılıyor.  
  
Bunun nedeni ise Çipras ve Zaev tarafından açıklanan bu “tarihi zafer” anlaşması olarak ifade ettikleri her iki ülkede de şiddetli tepkilerden kaynaklanıyor..  
  
Makedonya Cumhurbaşkanı Grigori İvanov ile  ait olduğu milliyetçi VMRO partisi, bu anlaşmanın “vatan hainliği” ile eş anlamlı olduğuna inanıyor.    
  
VMRO, anlaşmanın Yunan taleplerine karşı “diz çökme” olduğunu açıklarken; Cumhurbaşkanı İvanov  Başbakan Zaev’i sadece “iki dakika” kabul ederken “anlaşma metnini inceledikten sonra yorumlayacağını” açıkladı.    
  
Bu durumda iki başbakan arasında varılan anlaşmanın  Kuzey  Makedonya olarak değişitirilen bu küçük Cumhuiyetin parlamentosunda Ekim ayında toplanacak oylamada  ne denli kabul edileceği  merak konusu oluyor.  
  
Aynı anda Yunanistan’daki ana muhalefet Yeni Demokrasi Partisi (YDP) ve Çipras başkanlığındaki SYRİZA hükümetinin küçük ortağı “Bağımsız Helenler” partisi ve Yunan Komünist Partisi söz konusu anlaşmayı “Yunan milli çıkarlarına aykırı” olduğunu açıkladılar ve Yunan parlamentosunun onayına gelindiğinde “ret oy” vereceklerini açıkladılar.  
  
YDP’nin daha da ileriye giderek, SYRİZA hükümetine gen soru vermesi de beklenitlerin arasında bulunuyor.   
  
MAKEDON DİLİ VE MİLLİYETİ  
  
Yunanistan Başbakanı Çipras’ın , Başbakan Zaev ile vardığı anlaşmayı, hafta sonunda bir araya gelerek imzalayacağı açıklandı.   
  
Çipras, varılan bu anlşamada Makedonya Cumhuriyetine coğrafi bir tanımlama getirilmesini diplomatik bir zafer olduğunu açıkladı.. Aynı açıklamasında bu anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle, yeni adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyetinin ve “makedon dili” nin antik Yunandaki Makedonya krallığı ile bağlantısının kesileceğini  belirtti.   
  
Düzenlenecek anayasasında  ise  “slav kökenli kuzey makedonyalıların İ.Ö. 3.yüzyılında yaşamış olan  antik Yunan tarihindeki Büyük İskender’in Makedonlarıyla  ilgisi olmadığının ve Slavların Balkanlara ancak İ.S. 6.yüzyılda geldikleri” gibi ibarelerin yer alacağını söyledi.  
  
Anlaşmaya karşı çıkan YDP ve diğer siasi partiler  ise bu anlaşmada Kuzey Makedonlara verilen  “makedon dili” ve “makedon milliyeti” nin Yunan milli çıkarlarına aykırı olduğu gerekçesiyle SYRİZA hükümetini hedef alan şiddetli eleştirilere başladılar.   
  
KIBRIS SORUNU GİBİ OLMASIN...   
  
26 yıldan bu yana süregelen Makedonya’nın adı ile ilgili varılan bu anlaşmanın kabul edilmemesi durumunda  iki ülke arasındaki Makedonya sorununun ; yarım asırlık Kıbrıs sorunu gibi aşırı milliyetçilerin baskısıyla tıkanma noktasına geleceğinden endişe duyuluyor.