Sabahattin Çakmakoğlu, 1930 yılında Kayseri'nin İncesu ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kayseri'de yaptı. 1949 yılında Kayseri Lisesinden mezun oldu.
1953 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesini bitirdi. Aynı yıl devlet hizmetine Mülki İdare Amiri olarak başladı. Kasım 1954 ile Mayıs 1956 tarihleri arasında askerlik hizmetini yaptı.
1956 yılında kaymakam adayı iken Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini dışarıdan bitirdi. 12 temmuz 1957'de Kozaklı, sırasıyla Gülşehir, Ürgüp, Çıldır, Bayburt ve Konya-Ereğli ilçelerinde Kaymakam olarak 12 yıl görev yaptı.
Kasım 1968'de Ankara Vali Yardımcılığına atandı. 7 Haziran 1972'de terfi ederek Gümüşhane Valiliğine getirildi. 25 Temmuz 1975'te Isparta, 16 Şubat 1978'de Edirne Valiliğine atandı. Aynı yıl merkeze alındı.
1979 yılında Gaziantep Valiliğine getirildi. 12 eylül 1980'de Türk Silahlı Kuvvetlerinin ülke yönetimine el koymasıyla birlikte ikinci kez merkeze alındı.
Merkez Valisi iken Milli Güvenlik Akademisine İçişleri Bakanlığı adına katılarak mezun oldu. 24 Nisan 1984'de İçel (Mersin) Valiliğine görevlendirildi.
14 Ocak 1988'de Emniyet Genel Müdürlüğüne, 11 Nisan 1990'da Başbakanlık Müsteşarlığına, 17 Temmuz 1991'de İçişleri Bakanlığı Müsteşarlığına getirildi. 20 Ekim 1991 Genel Seçimleri münasebetiyle 30 Ağustos 1991'de bağımsız olarak İçişleri Bakanlığına atandı.
21 Kasım 1991'de kurulan VII. DEMİREL Hükümetince aynı tarihte Merkez Valiliğine görevlendirildi. Şubat 1992'de Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlığına getirildi. 30 Haziran 1993'te görevinden istifa suretiyle ayrıldı.
Temmuz 1993'te Anavatan Partisi'ne girerek 1995 yılına kadar bu partide görev aldı. 1996 yılında Milliyetçi Hareket Partisi'ne katıldı. Genel Başkan Alparslan TÜRKEŞ'in vefatına kadar kendisine Başdanışmanlık yaptı.
23 Kasım 1997'de MHP Merkez Yürütme Kurulu Üyeliğine seçildi. Hemen sonrasında MHP Genel Başkan Yardımcılığı görevine getirildi. 18 Nisan 1999 seçimlerinde MHP'den Kayseri Milletvekili seçilerek Parlamentoya girdi. 28 Mayıs 1999'da Milli Savunma Bakanlığı görevine atandı.
3 Kasım 2002 Genel Seçimlerinde partisinin ülke barajını aşamaması sebebiyle Meclis dışında kaldı. Seçim sonrası yeniden MHP Genel Başkan Yardımcılığına getirildi.
2007 Türkiye genel seçimlerinde Kayseri'den tekrar milletvekili seçildi. 2007 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde cumhurbaşkanlığına adaylığını koydu. İlk turda 70, ikinci turda 71, üçüncü turda 70 oy aldı ve ilk turda 341, ikinci turda 337 ve üçüncü turda 339 oy alan Abdullah Gül'ün ardından ikinci olarak seçimi kaybetti.
2011 Türkiye genel seçimlerinde aday olmadı ve siyasetten çekildi. Evli ve iki çocuk babasıdır.