Resmi temaslar için İran'da olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile bir araya geldi.
Sadabad Sarayı'nda, baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ortak basın toplantısı düzenledi.
Bugün dar kapsamlı ve yüksek düzeyli 4'üncü stratejik konsey toplantısının bereketli bir şekilde gerçekleştiğini belirten Erdoğan, iki ülke arasındaki siyasi, askeri, ekonomik, ticari, kültürel, turizm, bütün bu konuları kapsayan verimli görüşmeler yaptıklarını aktardı.
Erdoğan, bu vesileyle bakanların ve kurumların kendi aralarında ikili görüşmelerini gerçekleştirdiklerini söyledi.
30 MİLYAR DOLAR HEDEFİ
Türkiye-İran arasındaki son dönemlerde üst düzey ziyaretlerin artışının, ilişkilerin çok daha farklı ve olumlu istikamette bir düzeye taşıyacağına işaret eden Erdoğan, şöyle konuştu:
"Yıllar önce belirlediğimiz 30 milyar dolar hedefimiz ticaret hacmi itibarıyla vardı, fakat son dönemlerde bu 10 milyar dolarda takılı kaldı. Dördüncü yüksek düzeyli stratejik konseyde, 30 milyar dolarlık bu hedef gündemimizin ana belirleyici maddesi oldu. Enerjiden turizme, karayolu taşımacılığından savunma sanayiciliğine varıncaya kadar her türlü alanda yoğun bir şekilde arkadaşlarımızın çalışmasını teşvik ettik.
MİLLİ PARA DÖNEMİ
Merkez bankalarımızın riyasetinde ve bankaların kendi aralarındaki iş birliğiyle finans sektörüne bir canlanma, hareletlilik getirme kararına vardık. Ekonomik ilişkilerimizi mevcut kur baskısından kurtarmak suretiyle yerli parayla alışveriş yapma sürecini hayata geçirme kararını verdik. Merkez Bankalarımız önümüzdeki hafta bir araya gelmek suretiyle bu noktadaki anlaşmayı imzalayacaklar. Bunlarla birlikte aynı zamanda örneğin bankalarımızın İran'da şube açmaları, İran bankalarının Türkiye'deki şube sürecini zenginleştirmeleri hareketlenecektir."
Enerji sektöründe iş birliği yoğunlaştırma noktasında kararlılığın ortaya konulduğunu vurgulayan Erdoğan, bu yüzden enerji bakanlarının iş birliğinin önem arz ettiğini dile getirdi.
İRAN'A YATIRIM İÇİN TEŞVİK
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kültür ve turizm bakanlarının da kendi aralarındaki iş birliğinin önemine işaret ederek, "Bu konudaki tecrübemizi İran'la özellikle paylaşmak istiyoruz. Medeniyetler noktasında çok ciddi bir geçmişe sahip olan İran'a inanıyorum ki, ülkemizden binlerce, onbinlerce insan ziyarete gelecektir. Şu anda Türkiye'den THY olarak İran'a olan seferlerimiz zaten bunun bir işaretidir. Turizm sektöründeki yatırımcılarımızı İran'da yatırım yapmaya teşvik ediyoruz, edeceğiz" dedi.
"IRAK SORUNU İLK MADDE"
Bölgesel sorunların şu anda gündemlerinde olduğunun altını çizen Erdoğan, şunları söyledi:
"Özellikle şu anda üçlü mekanizmalar şeklinde çalıştığımız Irak sorunu, önümüzdeki ilk madde haline gelmiş vaziyette. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin gayri meşru referandumunu zaten tanımadığımızı ifade ettik. 350 kilometre sınırla kuzeyde Türkiye, doğusunda İran, güneyinde merkezi yönetim, batısında Suriye.
"DAHA AĞIRLAŞTIRILARAK ATILACAK ADIMLAR VAR"
Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi neyin referandumunu yapıyor? Ve kendisini İsrail'den başka tanıyan bir dünya ülkesi yok. MOSSAD'la masaya oturarak verilen karar meşru olamaz, gayrimeşrudur. Bir tarafına malum bir zatı alıp, bir diğer tarafına bir başka malum bir zatı alıp, bu şekilde böyle bir adımı atmak inanıyorum ki Kuzey Irak yerel yönetimini yalnızlığa mahkum edecektir. İran ve Türkiye olarak bu konudaki kararlılığımız bellidir. Irak'taki muhatabımız merkezi yönetimdir ve bu referandumu da kesinlikle gayrimeşru olarak telakki ediyoruz. Attığımız adımlar var, gerek İran'ın gerek Türkiye'nin, gerek merkezi yönetimin ama bundan sonra daha ağırlaştırılarak atılacak adımlar var."
"ÇATIŞMASIZLIK BÖLGESİNİ ÇOK ÇOK ÖNEMSİYORUZ"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, aynı şekilde Suriye'de de bir üçlü mekanizmanın bulunduğuna değinerek, "Orada da İran, Rusya, Türkiye olarak Astana süreciyle çerçevelenen bir süreci işletiyoruz. Burada da çatışmasızlık bölgesini çok çok önemsiyoruz. Bu üçlü mekanizmanın özellikle terör örgütleri, başta DEAŞ olmak üzere El Nusra, bunlara karşı mücadelesini birlikte inanıyorum ki oradaki mazlum ve mağdur insanların kurtuluşuna vesile olacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
Tüm dünyadaki mazlumların ve mağdurların mücadelesi, onların kurtuluşu için verilen mücadelenin, kendileri üzerinde önemli bir vecibe olduğunu belirten Erdoğan, bu süreç içerisinde ilgili bakanların gerek silahlı kuvvetlerin, gerekse bu konuyla ilgili istihbarat örgütlerinin her tür çalışmayı yoğun bir şekilde bölgede yaptığını bildirdi.
Erdoğan, bu ayın 24-25'inde yapılacak Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı'nın da özellikle hayırlara vesile olmasını dileyerek, ev sahiplikleri dolayısıyla da Ruhani'ye teşekkürlerini iletti.
"TÜRKİYE DAHA ÇOK DOĞALGAZ İSTİYOR"
İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise açıklamasında özetle şu ifadeleri kullandı:
"İran ve Türkiye iki Müslüman, dost ülkeler olarak bölgede istikrarın ekseni. Bir kez daha vurgulamak isterim ki son günlerde iki ülkenin ilişkileri her alanda gelişmektedir. Bugün yaptığımız görüşmede iki ülkenin ekonomik ilişkilerini daha ileri götürmek için önemli kararlar aldık. Bankacılık ilişkilerinin geliştirilmesi ve işlemlerin milli para birimiyle yapılmasına karar verildi.
Gümrük kapıları 24 saat çalışacak. Yatırımcılık ilişkilerinin geliştirilmesi ve kolaylaştırılması amacıyla Türk yatırımcılara gerekli destek sağlanacak. Petrol ve doğalgaz konusuyla ilgili Türkiye daha fazla doğalgaz ve petrol almaya hazır olduğunu bildirdi. İran tarafı aynı zamanda Türk tarafından bu konuda yatırım yapmasını istedi. Türkiye de buna hazır olduğunu bildirdi. Turizmle ilgili olarak iki ülkenin sorunlarla ilgili müzakereler yapmaya hazır olunduğu bildirildi. İki taraf da yıllık 30 milyar dolar ticaret hacmine ulaşmak istiyor.
"HATALARINI TELAFİ ETMEK ZORUNDALAR"
Bölgemizdeki hassas konuları da dikkate alarak Irak ve Suriye ile ilgili değerlendirmelerde bulunduk. En temel amacımız bölgedeki barış ve istikrarı hakim kılmaktır. İran, Türkiye ve Rusya arasında Suriye'deki barış ortamını sağlamak için 3'lü işbirliği çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Etnik ve mezhebi ayrımcılıkları artırmak bazı yabancıların planlarıdır. Bu şekilde bölgeyi ayırmaya çalışıyorlar. İki ülke de bunu kabul etmiyor.
Irak ve Suriye'nin toprak bütünlüğü iki ülkenin de amacıdır. Irak Kürdistanı'nın halkı bizim değerli kardeşlerimizdir. Baskı uygulanmasını istemeyiz. Ama buradaki bazı kişiler yanlış kararlar aldılar bunu telafi etmek zorundalar. Türkiye, İran, Irak olarak girişimlerde bulunduk. Terörle mücadele iki ülkenin de amacıdır. İki ülkede, adı ne olursa olsun, mücadele edecektir. Terörizm bilmelidir ki onların bölgedeki gaddarca davranışlarına izin vermeyecektir."
İMZA TÖRENİ
Basın toplantısı öncesinde iki cumhurbaşkanının huzurunda gerçekleştirilen tören ile iki ülke arasındaki mutabakat zaptı ve program imzalandı.
Buna göre, "Türkiye Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile İran Ekonomik İşler ve Maliye Bakanlığı Arasında Mutabakat Zaptı"na, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci ile İran Ekonomik İşler ve Maliye Bakanı Mesud Kerbasiyan imza attı.
"Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile İran Merkez Bankası Arasında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı", Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya ve İran Merkez Bankası Başkanı Veliullah Seyf tarafından imza altına alındı.
"Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu (TRT) ile İran İslam Cumhuriyeti Yayın Kurumu (IRIB) arasında Mutabakat Zaptı", TRT Genel Müdürü İbrahim Eren ile IRIB Başkanı Ali Askeri tarafından imzalandı.
"Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ile İran Milli Kütüphane ve Arşivleri Arasında İşbirliği Programı" da Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Uğur Ünal ve İran Milli Kütüphane ve Arşivleri Başkanı Eşref Burucerdi tarafından imza altına alındı.