Mardin, İstanbul Şehir Üniversitesi'nde düzenlenen "Robinson Crusoe ve Hayy Bin Yakzan'dan Ahlak ve Siyaset Dersleri" başlıklı söyleşide, 17. yüzyıl romancısı Defoe'nun "Robinson Crusoe" karakteriyle, 12. yüzyılda yaşamış İbn-i Tufeyl'in roman karakteri "Hayy Bin Yakzan"ı ele aldı.
Issız adada yaşam mücadelesi veren iki roman kahramanının da "Tanrı'yı arama ve benliğini ortaya çıkarma" amacı taşıdıklarını aktaran Mardin, karakterlerin birbirine benzeyen ve farklılaşan yönleri olduğunu dile getirdi.
Robinson Crusoe'nun ıssız bir adada bir çeşit medeniyet kurucusu olduğunu kaydeden Mardin, şöyle devam etti:
"Robinson Crusoe o kadar saf bir insan değil. Onun saflığı ile saf olmayan taraflarının nasıl gelişmiş olduğu ve Hayy Bin Yakzan ile aralarındaki fark nedir? Önemli bir konu, Robinson Crusoe'nun aslında dengesiz biri olmasıdır. Bu dengesizliği şuradan geliyor. Zaman zaman iyi bir adam. Bizim modern medeniyet dediğimiz şeyin ilk kuruluşlarını kendi buluşlarıyla ortaya çıkarmış olmasıydı. Kahramanın aslında hayatta kahramanca bir rolü olmadığı anlaşılıyor. Dengesiz bir adam. Bir taraftan, Tanrı ile olan ilişkilerin nasıl bulunacağını arayan, fakat diğer taraftan bizim hiç de tasvip etmeyeceğimiz işler yapan bir adam."
MUSTAFA ÖZEL
Söyleşide, Dr. Mustafa Özel de görüşlerini dinleyicilerle paylaştı.
Şerif Mardin'in Robinson Crusoe'nun "dengesiz bir kişilik" olduğu fikrine katıldığını ifade eden Özel, "Robinson Crusoe dengesiz bir adam ama bu dengesizlik kişisel değil, içinde yaşadığı dünyanın dengesizliği. Medeniyetin dengesizliği ile ilgili bir şey" dedi.
Daniel Defoe'nun çok üretken bir yazar olduğunu, 519 kitaba imza attığını aktaran Özel, "Robinson Crusoe" romanını yazarken İbn-i Tufeyl'den ve "Hayy Bin Yakzan"dan da habersiz olmasını mümkün görmediğini söyledi.