Aile planlaması, erkeğin korunduğu yöntemler ve kadının korunduğu yöntemler olarak ikiye ayrılıyor. Doğum kontrol hapları, tüplerin bağlatılması, kadın kondomu, takvim yöntemi ve spiral, kadınların sıklıkla kullandığı yöntemler. Erkeklerin kullandığı yöntemlerin başında ise kondom geliyor.
Üroloji Uzmanı Op. Dr. Kadir Önem, erkeklerde kondomun dışında oldukça etkili ve güvenilir bir yöntem olan vazektominin, ülkemizde çok tercih edilmediğini söylüyor. Vazektominin, meni kanallarının bağlanması olarak tanımlanacağını belirten Dr. Önem, “Kondom erkekler tarafından sıklıkla tercih edilen aile planlaması yöntemidir. Ülkemizde genel olarak tüplerin bağlatılması, rahim içi araç konulması gibi müdahale gerektirecek aile planlama yöntemleri kadınlar tarafından tercih edilmektedir. Esasen kadınlardaki kadar büyük bir girişim gerektirmeden erkeklerde yapılan vazektomi, batı toplumlarında daha sıklıkla tercih ediliyor. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde yılda 500.000 erkeğe vazektomi yapılıyor” diyor.
“Türkiye’de vazektominin nadiren yapılmasının en önemli nedeni ise yöntemin bilinmemesi. Yanı sıra vazektomi sonrasında erkekliğin kaybedileceği gibi yersiz ve yanlış inanışlar, erkekleri bu işlemden uzaklaştırıyor” diye konuşan Dr. Önem, yöntem hakkında merak edilen soruları şöyle yanıtlıyor:
Vazektomi ne demek?
Vazektomi, erkeklerdeki her iki tarafta bulunan meni kanallarının bağlanması demektir. Bu sayede sperm üretimi devam eder fakat dışarıya çıkamadığı için korunma sağlanmış olur.
İşlem nasıl yapılır?
Vazektomi için testislerin içinde bulunduğu scrotuma lokal anestezi yapılır, bir süre beklendikten sonra her iki taraftan 1 cm kadar kesilerek meni kanalı bulunur ve bağlanıp kesilir. Uç kısımları ise ısı enerjisi ile yakılır. Elbette bu işlem hastanın isteğine göre belden aşağı uyuşturularak veya genel anestezi verilerek de yapılabilir. Fakat lokal anestezi ile yapılabilecek bir müdahale için daha büyük çapta anesteziyi tercih etmeyiz. Daha sonra bir dikişle veya kullanılan yönteme göre dikiş koymadan işlem sonlandırılır. Hasta evine gönderilir. Teknikler değişmekle birlikte üroloji uzmanının tercihine göre bazen bu kanalın yaklaşık 1 cm’lik kısmı çıkarılabilir.
Ne kadar süre sonra korunma sağlanır?
Vazektomi işleminin üzerinden 3 ay geçmeli ve sperm tahlili yaptırılmalı. Üç ay sonra yapılan sperm tahlilinde eğer sperm görünmezse vazektomi başarılı demektir ve ek korunma yöntemleri kullanmanıza gerek kalmaz. Fakat bu 3 ay içinde sperm çıkabilme ihtimali olabileceği için korunmadan ilişkiye girilmemeli. Ek yöntemler bu süre zarfında muhakkak kullanılmalı. Yapılan sperm tahlilinde sperm olmadığı gösterilse bile 3-4 hafta sonra sperm tahlilini tekrarlamayı öneriyoruz.
Etkinliği ne kadardır?
Vazektomi yapıldıktan sonra sperm tahlilinde sperm olmadığını gördükten ve doktorunuz size başka korunma yöntemlerine ihtiyaç olmadığını söyledikten sonra yüzde 100 koruyucudur. Çünkü sperm çıkışı olmamaktadır.
Ameliyatın komplikasyonu var mı?
Nadiren de olsa kesi bölgesinde yüzde 1-2 oranında kanama, enfeksiyon, scrotuma sperm kaçağı (yüzde 10-30), çok nadiren ağrı meydana gelebilmektedir. Vazektominin prostat kanserine yol açabileceğine dair bir takım iddialar olsa da yapılan çalışmalarda vazektomi ve prostat kanserinin bir ilişkisi olmadığı gösterilmektedir. Yani prostat kanserine neden olabileceği inanışı yanlıştır. Bu riskler ve komplikasyonlar göz önünde bulundurulduğunda erkeklerdeki meni kanallarının bağlanması yani vazektomi operasyonu, kadınlardaki tüplerin bağlanması işlemine göre oldukça basit, günübirlik yapılabilen, anestezi ve komplikasyon riskleri kadınlardaki operasyona göre oldukça az bir işlemdir.
Cinsel açıdan sorun yaratır mı?
Hayır, vazektomi sadece fertilite, yani çocuk yapabilme potansiyeli ile ilgilidir. Cinsel işlevlerde bir soruna neden olmaz. Ereksiyon, ilişkiye girebilme ve boşalma aynen devam eder.
Vazektomi olan erkeğin tekrar çocuk sahibi olması mümkün mü?
Elbette mümkün. Vazektomi ameliyatı olan bir hasta tekrar fertil hale gelmek, yani çocuk sahibi olabilme potansiyeline kavuşmak isteyebilir. Bu hastalarda mikro cerrahi yöntemlerle özel ameliyat mikroskobu, çok ince dikiş materyalleri kullanılarak meni kanalının kesilen uçları birbirine dikilerek uç uca getirilir. Bu sayede testiste üretilen spermlerin tekrar meni kanalından geçişleri sağlanmış olur. Böylece hasta fertil hale gelir, yani çocuk sahibi olabilir.
Bu hususta bilinmesi gereken nokta; kanalların birleştirilmesi ameliyatı ne kadar erken yapılırsa, sperm çıkma ihtimalinin o kadar fazla olduğudur. Rakamlarla söylemek gerekirse vazektomi sonrası 3 yıla kadar geri dönüşüm ameliyatı yapılırsa sperm çıkma ihtimali yüzde 97, 3 yıldan 8 yıla kadar yapılırsa yüzde 88, 9 yıldan 14 yıla kadar yapılırsa yüzde 79, 15 yıldan sonra yapılırsa yüzde 71‘dir.
Üroloji Uzmanı Op. Dr. Kadir Önem, erkeklerde kondomun dışında oldukça etkili ve güvenilir bir yöntem olan vazektominin, ülkemizde çok tercih edilmediğini söylüyor. Vazektominin, meni kanallarının bağlanması olarak tanımlanacağını belirten Dr. Önem, “Kondom erkekler tarafından sıklıkla tercih edilen aile planlaması yöntemidir. Ülkemizde genel olarak tüplerin bağlatılması, rahim içi araç konulması gibi müdahale gerektirecek aile planlama yöntemleri kadınlar tarafından tercih edilmektedir. Esasen kadınlardaki kadar büyük bir girişim gerektirmeden erkeklerde yapılan vazektomi, batı toplumlarında daha sıklıkla tercih ediliyor. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde yılda 500.000 erkeğe vazektomi yapılıyor” diyor.
“Türkiye’de vazektominin nadiren yapılmasının en önemli nedeni ise yöntemin bilinmemesi. Yanı sıra vazektomi sonrasında erkekliğin kaybedileceği gibi yersiz ve yanlış inanışlar, erkekleri bu işlemden uzaklaştırıyor” diye konuşan Dr. Önem, yöntem hakkında merak edilen soruları şöyle yanıtlıyor:
Vazektomi ne demek?
Vazektomi, erkeklerdeki her iki tarafta bulunan meni kanallarının bağlanması demektir. Bu sayede sperm üretimi devam eder fakat dışarıya çıkamadığı için korunma sağlanmış olur.
İşlem nasıl yapılır?
Vazektomi için testislerin içinde bulunduğu scrotuma lokal anestezi yapılır, bir süre beklendikten sonra her iki taraftan 1 cm kadar kesilerek meni kanalı bulunur ve bağlanıp kesilir. Uç kısımları ise ısı enerjisi ile yakılır. Elbette bu işlem hastanın isteğine göre belden aşağı uyuşturularak veya genel anestezi verilerek de yapılabilir. Fakat lokal anestezi ile yapılabilecek bir müdahale için daha büyük çapta anesteziyi tercih etmeyiz. Daha sonra bir dikişle veya kullanılan yönteme göre dikiş koymadan işlem sonlandırılır. Hasta evine gönderilir. Teknikler değişmekle birlikte üroloji uzmanının tercihine göre bazen bu kanalın yaklaşık 1 cm’lik kısmı çıkarılabilir.
Ne kadar süre sonra korunma sağlanır?
Vazektomi işleminin üzerinden 3 ay geçmeli ve sperm tahlili yaptırılmalı. Üç ay sonra yapılan sperm tahlilinde eğer sperm görünmezse vazektomi başarılı demektir ve ek korunma yöntemleri kullanmanıza gerek kalmaz. Fakat bu 3 ay içinde sperm çıkabilme ihtimali olabileceği için korunmadan ilişkiye girilmemeli. Ek yöntemler bu süre zarfında muhakkak kullanılmalı. Yapılan sperm tahlilinde sperm olmadığı gösterilse bile 3-4 hafta sonra sperm tahlilini tekrarlamayı öneriyoruz.
Etkinliği ne kadardır?
Vazektomi yapıldıktan sonra sperm tahlilinde sperm olmadığını gördükten ve doktorunuz size başka korunma yöntemlerine ihtiyaç olmadığını söyledikten sonra yüzde 100 koruyucudur. Çünkü sperm çıkışı olmamaktadır.
Ameliyatın komplikasyonu var mı?
Nadiren de olsa kesi bölgesinde yüzde 1-2 oranında kanama, enfeksiyon, scrotuma sperm kaçağı (yüzde 10-30), çok nadiren ağrı meydana gelebilmektedir. Vazektominin prostat kanserine yol açabileceğine dair bir takım iddialar olsa da yapılan çalışmalarda vazektomi ve prostat kanserinin bir ilişkisi olmadığı gösterilmektedir. Yani prostat kanserine neden olabileceği inanışı yanlıştır. Bu riskler ve komplikasyonlar göz önünde bulundurulduğunda erkeklerdeki meni kanallarının bağlanması yani vazektomi operasyonu, kadınlardaki tüplerin bağlanması işlemine göre oldukça basit, günübirlik yapılabilen, anestezi ve komplikasyon riskleri kadınlardaki operasyona göre oldukça az bir işlemdir.
Cinsel açıdan sorun yaratır mı?
Hayır, vazektomi sadece fertilite, yani çocuk yapabilme potansiyeli ile ilgilidir. Cinsel işlevlerde bir soruna neden olmaz. Ereksiyon, ilişkiye girebilme ve boşalma aynen devam eder.
Vazektomi olan erkeğin tekrar çocuk sahibi olması mümkün mü?
Elbette mümkün. Vazektomi ameliyatı olan bir hasta tekrar fertil hale gelmek, yani çocuk sahibi olabilme potansiyeline kavuşmak isteyebilir. Bu hastalarda mikro cerrahi yöntemlerle özel ameliyat mikroskobu, çok ince dikiş materyalleri kullanılarak meni kanalının kesilen uçları birbirine dikilerek uç uca getirilir. Bu sayede testiste üretilen spermlerin tekrar meni kanalından geçişleri sağlanmış olur. Böylece hasta fertil hale gelir, yani çocuk sahibi olabilir.
Bu hususta bilinmesi gereken nokta; kanalların birleştirilmesi ameliyatı ne kadar erken yapılırsa, sperm çıkma ihtimalinin o kadar fazla olduğudur. Rakamlarla söylemek gerekirse vazektomi sonrası 3 yıla kadar geri dönüşüm ameliyatı yapılırsa sperm çıkma ihtimali yüzde 97, 3 yıldan 8 yıla kadar yapılırsa yüzde 88, 9 yıldan 14 yıla kadar yapılırsa yüzde 79, 15 yıldan sonra yapılırsa yüzde 71‘dir.