“Varis tedavi edilmezse ölümcül olabilir”

Varisin, çeşitli nedenlerle toplardamarların işlevini yitirerek uzaması, genişlemesi ve kıvrıntılı hale gelmesi durumu olduğunu belirten Medical Park Ankara Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Muhammed Fatih Yılmaz, varisin sıklıkla bacaklarda görüldüğünü söyleyerek, “Bunun nedeni de toplardamarlar kirli kanı kalbe taşımaya çalışırken bir taraftan da yer çekimi etkisine maruz kalırlar. Ayakta uzun süre kalındığında bu etki nedeniyle toplardamarlarda aşırı bir basınç oluşur. Artan basınç toplardamarların kapakçıklarında bozulmaya ve işlevini kaybetmesine neden olur” diyor.

İÇ VARİS ÖNEMLİ BİR SORUN!

İç varisin ise genellikle bacaklarda bulunan derin toplardamarlardaki yetmezlik durumu olduğunu aktaran Dr. Yılmaz, iç varis hakkında şunları söylüyor:

“Bazı kaynaklar, yüzeysel toplardamar yetmezliklerini de iç varis olarak kabul eder. Yani iç varis terimi toplardamarlarda bulunan kapakçıkların zamanla deforme olması sonucu işlevini yitirmesi, kanı kalbe taşıma görevini yerine getirememesi durumudur. Bacaklarda derin ve yüzeysel olarak başlıca 2 adet toplardamar sistemi vardır. Derin toplardamar yetmezliklerinde çoğunlukla ameliyatsız yaklaşımlarda bulunur. Çünkü derin sistemlerde ameliyat yüz güldürücü sonuçlar vermez. Daha çok varis çorabı kullanılması tavsiye edilir. Ancak yüzeysel toplardamar yetmezliği var ise bunun çok kolay ve hızlı bir şekilde tedavisi yapılabilir.”

KİMLER VARİS RİSKİ ALTINDA?

Varisin meydana gelmesinde bilinen en önemli faktörün ailesel yatkınlık olduğunu, bunun yanında ileri yaş, obezite, sigara kullanmak, uzun süre ayakta çalışmak, dar kıyafetler ve topuklu ayakkabı giymek gibi etkenlerin de riski artırdığını söyleyen Dr. Yılmaz, varis ile ilgili sık sorulan soruları şöyle yanıtlıyor:

Varis problemi kişinin hayatını nasıl etkiler?

Varis hastalığı genel anlamda insanların yaşam konforunu olumsuz etkileyen estetik görünümde de sorun yaratan bir hastalıktır. Çok küçük çaplı örümcek ağı şeklinde kılcal damarlardan daha büyük çapta cilt yüzeyinde çok rahat görülen kabarık lezyonlara kadar varis hastalığı tanımına girer. Dışarıdan göz ile görülen hiçbir damar lezyonu olmasa bile varise sebep olan toplardamarda yetmezlik görülebilir. Bu hastalar ayakta kaldıkça ağrı, ayak bileğinde şişlik, ayak tabanında yanma, gece krampları gibi şikayetler ile baş etmek zorunda kalırlar. Ailesel yatkınlığı olmayan hastalarda dahi en çok meslek hastalığı olarak görülmektedir.

Varisin beslenme ile ilgisi var mı?

Varis hastalığını artıran veya oluşturan birebir etkili gıda yoktur. Ancak genel olarak yağlı ve şekerli beslenme ve bunun sonucu olarak aşırı kilo alınması varis oluşumunu tetikler ve hızlandırır. Ayrıca sigara ve alkol kullanımı yine varis oluşumunda çok etkili faktörlerden biridir. Varise iyi geldiği söylenen gıdalar arasında başlıca bol yeşillikli salata, kiraz, böğürtlen gibi kırmızı meyveler sayılabilir. Ekmek tercih edilecekse mutlaka tam buğday, kepekli ekmek tercih etmek gerekir.

Varisin tanısı ve tedavisi nasıl yapılır?

Varis teşhisinde kullanılan en temel tanı yöntemi doppler ultrasonografidir. Dopplerde varise sebep olan damarın genişliğine ve kaçak seviyesine bakılarak teşhis edilir. Varisin hangi aşamada olduğunu bize gösteren ve çok kolay uygulanabilen bir yöntemdir.
Tedavinin temel prensibi ise varise sebep olan damarın ortadan kaldırılması, devre dışı bırakılmasıdır. Çünkü bu damar işlevi yitirmiş ve vücuda zarar vermektedir. Bu amaçla tedavi prensibi açık cerrahi ve kapalı yöntemler olarak ikiye ayrılabilir. Açık cerrahide kesi uygulanarak damar komple çıkartılır. Kapalı yöntemler ikiye ayrılır; ısıya dayalı yöntemler ki bunun en çok bilinenleri lazer, radyofrekans, buhar gibi yöntemlerdir. Bu yöntemlerin tamamında kesi uygulanmadan damar içerisine yüksek ısı verilerek damarın yakılması amaçlanır. Son zamanların en popüler ve tercih edilen tedavi yöntemi olan venablock ise damarın her iki duvarının birbirine yapıştırılması yöntemidir.

Venablock yönteminin özellikleri nelerdir?

Bu yöntem varis tedavisinde gelinen son noktadır. Yüksek teknoloji içeren tamamen milli ve yerli kaynaklar ile üretilen biyolojik bir yapıştırıcı kullanılarak yaklaşık 3 dakika da varisi tamamen ortadan kaldırabilen bir yöntemdir. Bu yöntemde damarın içine ultrasonografi yardımı ile iğne ile girilerek özel bir katater kullanılarak damar içine biyolojik yapıştırıcı ilaç uygulanır. Çok hızlı bir şekilde damarın birbirine yapışarak ortadan kaybolduğu görülür. Bu yöntemin diğer kapalı yöntemlerden farkı ısıya dayalı olmadığı için anestezi gerektirmez, işlem sonrası elastik bandaj ve varis çorabı kullanımı gerektirmez.

Tedaviden sonra varis tekrarlar mı?

Varis tedavisi sonrası iç varis olarak bilinen yüzeysel toplar damara müdahale edilmiş hastalarda tekrarlama oranı oldukça düşüktür.Özellikle ameliyat öncesinde iyi bir inceleme yapılmış ve tanı net olarak ortaya konulmuş ise uygulanan tedavi yöntemine de bağlı olarak ana damarda tekrarlama riski çok azdır. Ancak bacakta ana yüzeysel toplardamar dışında birçok toplardamar olduğu için bu damarlarda da varis gelişebilir. Bu durum sanki varis tekrarlıyormuş gibi yanlış algılanabilir. Tekrar varis oluşması durumunda aynı yöntemler kullanılarak oluşan varisler tedavi edilebilir. Kılcal varislerde skleroterapi müdahalesi sonrası işlem yapılan bölgede tekrarlama oldukça seyrektir. Ancak bir başka bölgede tekrar kılcal damar oluşumu görülebilir. Çünkü bu yapısal bir durumdur. Kılcal damarların tekrar oluşması durumunda ise skleroterapi tekrarlanarak tedavi edilebilir.

Ameliyat gerektirmeyen hastalarda alternatif çözümler nelerdir?

Varis tedavisinin vazgeçilmezi olarak bilinen varis çorapları çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Başlangıç safhasında olan varislerde ve ameliyat olmayı kabul etmeyen hasta gruplarında kullanılmakta ve fayda göstermektedir. Unutulmamalıdır ki varis çorapları oluşan bir varisi tedavi etmez, varisin ilerlemesini ve ağrı, şişlik oluşumunu azaltır.