UÇUK NEDİR?
Uçuk, dudak ve çevresinde görülen yaygın bir viral cilt enfeksiyonudur. "Uçuk neden olur?" sorusunun cevabı özetle herpes simpleks isimli virüstür. Bu virüs dudaklarda, diş etlerinde, dilde, ağzınızın çatısında ve yanak iç kısımlarında ağrılı yaralara neden olur. Ayrıca daha nadir olarak ateş ve kas ağrıları gibi şikayetlere yol açabilir.
Herpes simpleks virüsü sadece insanları etkiler. Ağız içi yaraları en çok 1-2 yaş arası çocuklarda görülse de her yaştan insanı etkileyebilir.
İnsanlar, enfekte tükürük, mukoza veya deriye dokunarak uçuk virüsünü kaparlar. Oldukça bulaşıcı olduğundan, çoğu insan yetişkinlikten önce virüsle enfekte olmuştur.
DUDAKTA UÇUK NEDEN ÇIKAR?
Uçuğa neden olan herpes simpleks virüsü enfeksiyon için daha çok dudak ve ağız çevresindeki bölgeleri tercih eder. Bununla birlikte belirtiler her zaman bu alanla sınırlı değildir.
Bazı bireylerde, üst dudaklar ve burun arasındaki filtrum adı verilen üçgenimsi bölgede, burun içinde veya dışında, çene, boyun veya yanakta da uçuk oluşabilir.
Bağışıklık sistemi zayıf olan, organ nakli geçirmiş bireylerde ya da kanser hastalarında gözde de uçuk oluşabilir. Bu oldukça tehlikeli bir durumdur ve körlüğe kadar gidebilir.
UÇUK NASIL GEÇER?
Uçuk tedavisi, çeşitleri episodik ve supresif olarak uygulanır. Episodik tedavi; akut ataklarda uygulanır, supresif tedavi ise sık uçuk geçiren kişilerde hem atak süresini kısaltmak, hem de atakları önlemek için 1 yıla kadar, düşük dozda yapılır. Kullanılan ilaçlar krem ve hap formunda olabilmektedir.
Öncül semptomlar hakkında bilgi sahibi olduktan sonra, erken müdahale, aktif bir uçuğun daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir. Birçok insan için dudağın karıncalanması, uçuğun ortaya çıkabileceğinin ilk işaretidir.
UÇUĞA NE İYİ GELİR?
Antiviral, antimikrobiyal ve bağışıklık güçlendirici bileşikler, genellikle uçuğun tedavisinde faydalıdır. Bazıları virüsün yayılmasını sınırlamaya yardımcı olur. Diğerleri ise enfeksiyonun tekrarlama olasılığını azaltır veya ağrı ve rahatsızlığı hafifletir.
Her yöntem her bireyde işe yaramayabilir. Fakat çeşitli doğal ürünler şikâyetleri azaltmak ve gelecekteki alevlenmeleri önlemek için tercih edilebilir. Uçuğa iyi gelen doğal ürünler ve yiyeceklerden bazıları şunları içerir:
Probiyotikler: Yoğurt, elma sirkesi, lahana turşusu gibi probiyotik yiyecekler bağışıklık sistemini doğal olarak güçlendirir. Düzenli olarak tüketilirse uçuk çıkması önlenebilir.
E vitamini açısından zengin besinler: E Vitamini cildi rahatlatarak uçuk kaynaklı ağrı ve rahatsızlığın giderilmesine yardımcı olabilir. Antioksidan özelliği ile hasar görmüş cildi onarır ve iltihaplanmayı azaltır. Badem, ıspanak, tatlı patates, avokado, ayçiçeği çekirdeği ve zeytinyağı E vitamini açısından zengindir.
Yüksek C vitamini içeren besinler: C vitamini vücudu istilacılara karşı korumaya yardımcı olan beyaz kan hücrelerinin sayısını artırır. Bağışıklığı güçlendirmek, cilt sağlığını geliştirmek ve uçuğun iyileşmesini hızlandırmak C vitamini açısından zengin gıdalar tüketilebilir. Portakal, kırmızı biber, yeşil biber, lahana, brüksel lahanası, brokoli, çilek, greyfurt ve kivi bol miktarda C vitamini içerir.
Çinko: Çinko, inflamasyonu azaltmak ve bağışıklığı güçlendirmek için gerekli olan önemli bir eser mineraldir. Alternatif tıp tedavileri alanında yayınlanan bir çalışmada, çinko oksit kreminin oral herpes enfeksiyonu için etkili bir tedavi olduğu tespit edilmiştir. Çinko oksit içeren kremler ve çinko takviyeleri uçuğa iyi gelir.
Aloe vera jeli: Aloe vera jeli, uçuk yaraları gibi cilt koşullarını tedavi etmek için kullanılabilir. Aloe vera, antioksidan vitaminler, enzimler, mineraller, yağ asitleri ve enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olan çeşitli hormonlar içerir.
UÇUĞU NE GEÇİRİR?
Uçuk virüsünün uyku halinden aktif hale geçmesiyle henüz yaralar ortaya çıkmadan önce dudak ve çevresinde kaşıntı, uyuşukluk, yanma gibi ön işaretler ortaya çıkar. Bu işaretler hissedilir hissedilmez ilgili bölgeye bazı doğal ürünler sürüldüğünde kabarcıklı yaralar ortaya çıkmadan uçuk geçebilir. Bu amaçla aşağıdakiler denenebilir:
Sarımsak: Sarımsak ezilerek kaşınan bölgeye bir gün boyunca 4-5 defa sürülür.
Bal ve arı sütü: Bal arı sütü ile karıştırılarak 2-3 defa kaşınan bölgeye sürülür.
Vanilya yağı veya özü: Kaşıntı ve karıncalanma hissi duyulduğu anda vanilya yağı veya özü sürülür.
Tüm önlemlere rağmen şiddetli uçuk şikayetiniz varsa ve sık sık tekrar ediyorsa bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda vardır.