İlişkili Haberler
Hazırlayan: Ayşegül Engür Dahi/ntv.com.tr
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sigaranın akciğer fonksiyonlarını bozması nedeniyle, Covid-19 da dahil olmak üzere solunum yolu enfeksiyonları kapılırsa ciddi semptom riskinin arttığı konusunda uyarıda bulunuyor. Çünkü Covid-19 vücutta öncelikle akciğerlere saldıran bulaşıcı bir hastalık.
Ancak, geçen yıl Temmuz ayında European Respiratory Journal tarafından yayınlanan makalede, Covid ile hastaneye yatırılan hastalarda “mevcut sigara içiminin olumsuz sonuçla ilişkili olmadığı” ortaya konuldu ve sigara içenlerin virüsü kapma riskinin yüzde 23 oranında daha düşük olduğu iddia edildi. Söz konusu araştırma birkaç ana akım medya kuruluşu tarafından da haberleştirilerek yayınlandı.
Bununla birlikte European Respiratory Journal, son baskısında makale için bir geri çekme bildirimi yayınlayarak şu ifadelere yer verdi:
"Yazarlardan ikisinin, makalenin gönderilmesi sırasında olası çıkar çatışmalarını açıklamada başarısız olduğu editörlerin dikkatine sunuldu.”
Yapılan açıklamada, yazarlardan birisi olan José M. Mier’ın çalışmanın yayınlandığı dönemde tütün endüstrisine tütün zararının azaltılması konusunda danışmanlık sağlamada süregelen bir role sahip olduğu aktarılırken, bir diğer yazar Konstantinos Poulas’ın o sırada Yunan STK'sı NOSMOKE için baş araştırmacı olduğu ifade edildi.
Dumansız Bir Dünya Vakfı'ndan (tütün endüstrisi tarafından finanse edilen bir kuruluş) fon alan bir bilim ve inovasyon merkezi olan NOSMOKE, elektronik sigara ürünleri geliştirmek için çeşitli araştırmalar yürütüyor. Ancak, söz konusu makalede Mier, Poulas ve diğer ortak yazarların hiçbiri “çıkar çatışmaları”na bildirmedi.
Konuya ilişkin ntv.com.tr'ye değerlendirmede bulunan Türk Toraks Derneği üyesi ve Turkish Thoracic Journal’ın baş editörlerinden Prof. Dr. Oğuz Kılınç, makaleyi geri çekmenin doğru bir hareket olduğunu ifade ederek, “2020 yılında biz de Covid-19 ve sigara arasındaki ilişkiyi değerlendiren bir meta-analiz yaptık ve sigara kullanımının tehlikesine dikkat çektik. Söz konusu araştırmayı gördük ve bir çıkar çatışması olduğundan şüphelendik. Eğer o esnada bu çalışmayı sunan yazarlar tütün endüstrisi ile ilgili çıkar çatışmalarını bildirselerdi, hiçbir tıp dergisinde bu makalenin yayınlaması mümkün olmazdı. Sigaranın Covid-19’a yakalanma riskini azalttığına dair hiçbir kanıt yok. Onların yaptığı bilim dünyasını kandırmak” ifadelerini kullandı.
SİGARA HER NEFESTE VÜCUDA 8 BİN KİMYASAL MADDE GİRMESİNE NEDEN OLUYOR, COVİD-19 KARŞI NASIL KORUYABİLİR?
Bununla birlikte, Prof. Dr. Kılınç sigara içen bir insanın her nefeste vücuduna 8 milyon zararlı kimyasal madde aldığını belirterek, “Böyle zararlı maddeler vücuda alınırken, bağışıklık sistemini tehdit eden corona virüse karşı koruma sağlaması beklenemez” dedi.
MAKALENİN YAZARLARINDAN TIP DERGİSİNİN KARARINA TEPKİ
Öte yandan, European Respiratory Journal’den geri çekilen makalenin çalışmanın yazarları, tıp dergisinin kararına katılmadıklarını belirtti. Potansiyel bir çıkar çatışmasının ifşa edilmemesi normalde geri çekilme için yeterli neden olmasa da, derginin editörleri kararın açıklanmayan ilişkinin niteliğine ve "sunulan hassas konu bağlamında" gerekçelendirildiğini açıkladı.
Çalışmanın kıdemli yazarı Konstantinos Farsalinos ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada çıkar çatışmalarının "çalışmanın ana amaç ve hedefleriyle ilgisi olmadığını" belirterek, "Ek olarak, tüm bulguların bağımsız olarak doğrulanabilmesi için tüm veri setini ve istatistiksel komut dosyasını halka açık bir şekilde yayınlamayı önerdim. Editörler reddetti. Teklifimin geri çekme bildiriminde belirtilmesini istedim, ancak bu da editörler tarafından reddedildi. Geri çekilmeye katılmıyorum ve bunun haksız ve asılsız olduğunu düşünüyorum” şeklinde bir açıklama yaptı.
CORONA VİRÜS DÜNYAYA BÖYLE YAYILDI