SEPSİS NEDİR?
Sepsis, vücudun bir enfeksiyona karşı verdiği tepkinin neden olduğu, bazı vakalarda potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir duruma verilen isimdir.
Bağışıklık sistemi normalde vücutta görülen bir enfeksiyonla savaşmak için kan dolaşım sistemine çeşitli kimyasal maddeleri salar. Sepsis, vücudun bu kimyasal maddelere karşı tepkisi dengesiz olduğunda ve birden fazla organ sistemine zarar verebilecek değişiklikler tetiklendiğinde ortaya çıkar.
Devam eden sepsis daha ağırlaşarak septik şoka ilerlerse, bireyin tansiyonu, yani kan basıncı önemli ölçüde düşer. Bu da bireyin ölümüne yol açabilir.
SEPSİS (KAN ZEHİRLENMESİ) NEDEN OLUR?
Mikroplar, bakteriler veya virüsler bir kişinin vücuduna girdiğinde enfeksiyona neden olur. Sepsis, Covid-19 veya grip gibi viral enfeksiyonlar da sepsis nedeni olabilmektedir.
Pnömoni, böbrek, mesane veya üriner sistem enfeksiyonları, sindirim sistemi enfeksiyonları, kan dolaşımına ait enfeksiyonlar, yaralar, yanıklar sepsis sebebi olabilir.
SEPSİS BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastada sepsis gelişmesini takiben aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
-Yüksek veya düşük ateş
-Nefes darlığı ve soluk hızında artış
-Çarpıntı ve kalp hızında artış
-Tansiyon düşüklüğü
-Duygu durumda bozulma
-Uyku hali
-Ciltte renk değişikliği ve döküntü
-İdrar miktarında azalma.
Bunun yanında, bebeklerde sepsis belirtileri yetişkinlere göre farklılık gösterebilir.
Bebeklerde sepsis gelişmesi durumunda aşağıdaki belirtiler izlenebilir:
-Emmede güçlük veya beslenmeme
-Vücut sıcaklığında azalma veya yüksek ateş
-Apne veya soluk almada duraklama
-Cilt renginde soluklaşma
-Vücut genelinde ödem
-Kusma
-İshal
-Epileptik nöbetler
-Sarılık.
SEPSİS TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Sepsis genel anlamda enfeksiyon kaynaklı bir sağlık sorunu olduğundan, öncelikli olarak antibiyotik tedavisi uygulanır. Burada önemli olan nokta şudur ki, kullanılan antibiyotik etken mikroorganizmaya karşı etkili olmalıdır. Bu nedenle, sepsise neden olan mikroorganizma kan ve vücut sıvılarından alınan kültür örneklerinde izole edilir ve antibiyotik testine tabi tutulur. Burada tespit edilen etkili antibiyotik tedavide uygulanır.
Sepsis ağır bir enfeksiyon tablosu olduğundan, sıklıkla damar içine enjekte edilen antibiyotik formları tercih edilir.
Bunun yanında, sepsis nedeniyle bozulan vücut fonksiyonlarının düzeltilmesine yönelik ilaç tedavilerine de ihtiyaç duyulabilir.
Hastanın sağlık durumunun iyileştirilmesine yönelik; tansiyon yükseltilir, kalp atımı normal seviyesine getirilir, kan şekeri düzenlenir, iltihap reaksiyonunun azaltılması için antienflamatuvar tedavi uygulanır. Aynı şekilde hastanın dolaşım sistemi ve böbrek fonksiyonlarının korunması için yoğun sıvı takviyesinin yapılması gerekebilir.
Etken mikroorganizmaya ve hastanın genel durumuna bağlı olmakla birlikte, özellikle yoğun bakım servislerinde karşılaşılan sepsis vakalarında ölüm oranları oldukça yüksek seyretmektedir.