İlişkili Haberler
Her sağlıklı vücutta bulunan kortizon hormonunun; olması gerekenden fazla, kontrol dışı yükselmesi sonucu gelişen bu sendromun erken tanı ve tedavisi önem taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü'nden Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya, “Cushing sendromu” Cushing sendromunun, hemen hemen her organ ve dokuyu etkilediğini söyledi.
CUSHING SENDROMUNUN BELİRTİLERİ
Yüzde belirgin bir şişlik.
Yanaklarda kırmızılık.
Özellikle vücutta, gövde kısmında şişmanlık.
Kol ve bacaklarda incelik.
Karında, kol ve bacaklarda kırmızı-morumsu (erguvan rengi) çatlaklar.
Oturma, kalkma, merdiven çıkma ve uzun yol yürümede zorlanma, üst bacakta ağrı.
Kollarda ağrı.
Kadınlarda adet düzensizliği.
Yüksek tansiyon.
Kemik erimesi.
Kan şekeri düzensizliği.
KORTİZON HORMONUNU NE İŞE YARIYOR?
Böbrek üstü bezi tarafından salgılanan kortizon hormonu, vücudun strese karşı kullandığı en önemli güç olarak kabul ediliyor. Ayrıca vücudun yağ ve karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesine yardımcı oluyor. Karbonhidratların ve yağların, özellikle açlık durumlarında kana karışmasını sağlayıp, şekere dönüşerek vücudun enerji ihtiyacını sağlıyor. Eğer kortizon üretimi normal ihtiyacın üzerinde olursa bu hormonu ilgilendiren Cushing sendromu gelişebiliyor.
KORTİZON İÇEREN İLAÇLARA DİKKAT
Bazı hastalıklarda kullanılan kortizon ilaçlarının da Cushing sendromuna neden olabildiğini söyleyen Dr. Sertkaya, “Örneğin anevrizmalarda beyin ödemine karşı, birçok kanser tedavisinde kemoterapi protokollerinde; yaraların iyileşmesinde bağışıklığın baskılanması isteniyorsa, astım gibi hastalıkların tedavilerinde kortizon ilaçları kullanılabilir. Tedavi amaçlı kullanılan kortizon ilaçlarının Cushing sendromuna neden olması için uzun süre ve genellikle yüksek dozda alınması gerektiği unutulmamalıdır” diyor.
BAZI KANSER HÜCRELERI DE HORMON SALGILAYABİLİR
Bu hastalığın, sıklıkla beyindeki hipofiz bezinin ACTH hormonunu fazla salgılanması sonucu geliştiğini söyleyen Endokrinoloji Uzmanının verdiği bilgiye göre akciğer, mide, bağırsak sistemi gibi yerleri tutan bazı kanser hücreleri aslında salgılamaması gereken hormonları salgılayabilir. Bunlar beklenmeyen hormon ve molekülleri salgılayan tümör hücreleri olabilir. ACTH yani böbrek üstü bezine kortizon salgılatan esas hormon böyle bir odaktan kolayca salgılanabilir.
ÇOCUKLARDA DA GÖRÜLEBİLİYOR
Cushing sendromunun tanısı için öncelikle kortizon hormonunun fazla olmasına neden olan etmenlerin sorgulanıdığını, listenin başında da hastaların kullandığı ilaçların geldiğini anlatan Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya, “Kesin tanı için kortizon ve ACHT hormonları kontrol edilir. Eğer hormon oranlarında anormal bir yükseklik belirlenirse bunun geçici bir durup olup olmadığı kontrol edilir. Kortizon hormonunun nereden salgılandığını bulmak için ayrıca test ve çeşitli görüntüleme yöntemlerinden de faydalanılır. Sıklıkla diyabet gibi toplumda sık görülen hastalıklarla karıştırılan Cushing sendromu çocuklar dahil herkeste görülebilir. Nüksedebilen bir hastalık olduğu için fizyolojik ve patofizyolojik nedenler iyice irdelendikten sonra tedavinin başlaması gerekir” ifadesini kullanıyor.
CUSHING SENDROMUNUN BELİRTİLERİ
Yüzde belirgin bir şişlik.
Yanaklarda kırmızılık.
Özellikle vücutta, gövde kısmında şişmanlık.
Kol ve bacaklarda incelik.
Karında, kol ve bacaklarda kırmızı-morumsu (erguvan rengi) çatlaklar.
Oturma, kalkma, merdiven çıkma ve uzun yol yürümede zorlanma, üst bacakta ağrı.
Kollarda ağrı.
Kadınlarda adet düzensizliği.
Yüksek tansiyon.
Kemik erimesi.
Kan şekeri düzensizliği.
KORTİZON HORMONUNU NE İŞE YARIYOR?
Böbrek üstü bezi tarafından salgılanan kortizon hormonu, vücudun strese karşı kullandığı en önemli güç olarak kabul ediliyor. Ayrıca vücudun yağ ve karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesine yardımcı oluyor. Karbonhidratların ve yağların, özellikle açlık durumlarında kana karışmasını sağlayıp, şekere dönüşerek vücudun enerji ihtiyacını sağlıyor. Eğer kortizon üretimi normal ihtiyacın üzerinde olursa bu hormonu ilgilendiren Cushing sendromu gelişebiliyor.
KORTİZON İÇEREN İLAÇLARA DİKKAT
Bazı hastalıklarda kullanılan kortizon ilaçlarının da Cushing sendromuna neden olabildiğini söyleyen Dr. Sertkaya, “Örneğin anevrizmalarda beyin ödemine karşı, birçok kanser tedavisinde kemoterapi protokollerinde; yaraların iyileşmesinde bağışıklığın baskılanması isteniyorsa, astım gibi hastalıkların tedavilerinde kortizon ilaçları kullanılabilir. Tedavi amaçlı kullanılan kortizon ilaçlarının Cushing sendromuna neden olması için uzun süre ve genellikle yüksek dozda alınması gerektiği unutulmamalıdır” diyor.
BAZI KANSER HÜCRELERI DE HORMON SALGILAYABİLİR
Bu hastalığın, sıklıkla beyindeki hipofiz bezinin ACTH hormonunu fazla salgılanması sonucu geliştiğini söyleyen Endokrinoloji Uzmanının verdiği bilgiye göre akciğer, mide, bağırsak sistemi gibi yerleri tutan bazı kanser hücreleri aslında salgılamaması gereken hormonları salgılayabilir. Bunlar beklenmeyen hormon ve molekülleri salgılayan tümör hücreleri olabilir. ACTH yani böbrek üstü bezine kortizon salgılatan esas hormon böyle bir odaktan kolayca salgılanabilir.
ÇOCUKLARDA DA GÖRÜLEBİLİYOR
Cushing sendromunun tanısı için öncelikle kortizon hormonunun fazla olmasına neden olan etmenlerin sorgulanıdığını, listenin başında da hastaların kullandığı ilaçların geldiğini anlatan Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya, “Kesin tanı için kortizon ve ACHT hormonları kontrol edilir. Eğer hormon oranlarında anormal bir yükseklik belirlenirse bunun geçici bir durup olup olmadığı kontrol edilir. Kortizon hormonunun nereden salgılandığını bulmak için ayrıca test ve çeşitli görüntüleme yöntemlerinden de faydalanılır. Sıklıkla diyabet gibi toplumda sık görülen hastalıklarla karıştırılan Cushing sendromu çocuklar dahil herkeste görülebilir. Nüksedebilen bir hastalık olduğu için fizyolojik ve patofizyolojik nedenler iyice irdelendikten sonra tedavinin başlaması gerekir” ifadesini kullanıyor.