FİSSÜR NEDİR?
Fissür, genel olarak Anal fissür olarak bilinen bir rahatsızlıktır. Anal fissür, anal kanalının astarında, kanal içine uzanan anüste bir kesik veya yırtılmadır.
Anal fissürlerin çoğu, bir santimetreden daha küçüktür. Ancak anüs, vücudun oldukça hassas bir parçasıdır. Sonuç olarak, bu bölgedeki bir ağrı, küçük bir yırtılmayla bile, oldukça şiddetli olabilir.
Kadın, erkek fark etmeksizin her yaşta görülebilen makat çatlağı, bebeklerde de sık görülür. Bebeklerde makat çatlağı, bağırsak ve gaz problemleri olduğunda veya tuvalet yapmakta zorlandıklarında oluşur.
MAKAT ÇATLAĞI (ANAL FİSSÜR) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Anal fissür yani makat çatlağı belirtilerinin başında tuvalet sonrası ağrı gelmektedir. Kanama makat çatlağı belirtileri arasındadır ancak genellikle 2. plandadır. İlerleyen makat çatlaklarında dip kısımda deri çıkıntısı meydana gelebilmektedir.
Makat çatlağı belirtileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
Makat çatlağı olan hastalarda tuvalet sırasında cam kesiği tarzında yaşanan ağrı. Ağrılar 1-2 dakika sürebildiği gibi 1-2 saat de sürebilmektedir.
- Yaranın tekrar açılmasına bağlı olarak yaşanan kanama
- Makat çevresinde deride görünür çatlak
- Makat çatlağının yanında yumru
- Yırtılma bölgesinde kaşıntı ve tahriş
- Tuvalete çıkmakta güçlük.
ANAL FİSSÜR (MAKAT ÇATLAĞI) TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Makat çatlağının tedavisinde birinci basamak, kabızlık sorununun ortadan kaldırılmasıdır. Bunun için en iyi yöntem ise sağlıklı ve dengeli bir beslenme planının oluşturulmasıdır.
Tam tahıllı ekmekler, bulgur, kuru baklagiller, meyve ve sebzeler ile yağlı tohumlar diyet liflerinin en iyi ve en sağlıklı kaynaklarıdır. Bu besinlerin düzenli bir şekilde beslenme planı içerisine yerleştirilmesi dışkı hacminin artırılması ve kıvamının olması gereken şekle getirilmesi açısından oldukça etkilidir.
Buna ek olarak günlük olarak 2-2,5 litre aralığında su tüketimine özen gösterilmelidir. Beslenme düzenine dikkat etmesine karşın spastik kolon, bağırsak tembelliği gibi nedenlere bağlı olarak kabızlık sorunu devam eden hastalarda veya doğum sonrasında anal fissür sorunu ile karşılaşan kişilerde dışkı yumuşatıcı ilaç kullanımı önerilebilir.
Ayrıca sıcak su ile yapılacak oturma banyoları, topikal krem ve pomadların kullanımı, şiddetli ağrı şikayeti bulunan kişilerde ağrı kesici ilaçların kullanımı gibi uygulamalar da makat çatlaklarının iyileştirilmesi ve çatlağa bağlı oluşan komplikasyonların azaltılması üzerinde etkilidir.
İlaç kullanımı ve beslenme düzeninin sağlanması ile erken dönemde tespit edilen anal fissürlerin büyük bir kısmı kısa bir süre içerisinde iyileştirilebilmektedir. Fakat uzun süredir devam eden, tedavi edilmemiş ve çatlak yüzeyi genişlemiş, meme oluşumu gelişmiş makat çatlaklarında cerrahi operasyon gerekebilir.
İnternal sfinkteroktomi adı verilen operasyon kronik hale gelmiş anal fissürlerin tedavisinde sıklıkla tercih edilen ve makat iç kasının kesilip gevşetilmesi şeklinde uygulanan bir işlemdir.
Genel veya lokal anestezi altında uygulanabilen bu işlem ile birçok kronik ilerlemiş makat çatlağı tedavi edilirken hastaların 48 saat gibi bir süre içerisinde günlük yaşamına dönmesi mümkün olabilmektedir.
Aynı zamanda anal kanaldaki basıncı azaltmaya yardımcı merhemlerin kullanımı, anal fissür tedavisinde hem tek başına hem de diğer yöntemlerin yanında destekleyici olarak tercih edilebilir.
Son yıllarda kullanılmaya başlanan botoks enjeksiyonu da uygun şartları taşıyan hastalarda anestezi gerektirmeksizin çok kısa bir süre içerisinde uygulanabilen bir diğer tedavi yöntemidir.
Tedavi edilmeyen makat çatlakları ilerleyerek kronikleşebilir. Bu durumda cerrahi operasyonlar genellikle tek çözüm haline gelecektir.