BASUR (HEMOROİD) NEDİR?
Hemoroid yaygın diğer adıyla basur rektumun ve anüsün en alt kısmında, anal kanalın sonunda bulunan genişlemiş damarlardır. Bu kan damarlarının duvarları bazen o kadar genişler ki, şişerek tahriş olurlar.
Bu şişme ve tahriş olmanın sonucunda da makatın dışına çıkarlar. Bu durum gündelik dilde basur veya mayasıl adıyla da bilinir.
BASUR (HEMOROİD) NEDEN OLUR?
Hemoroidin temel nedeni rektum bölgesindeki damarlara fazla basınçlı ve yüksek hacimli kan akışıdır.
Bu durum tuvalet yaparken, ağır bir cismi kaldırmaya ya da itmeye çalışırken zorlanınca, obezite nedeniyle vücudun ekstra ağırlık taşımasında, gebelik esnasında, sürekli düşük lifli bir diyet takip ediliyorsa, egzersizden uzak bir hayat yaşanıyorsa ya da anal yolla cinsel ilişkiye girildiğinde ortaya çıkabilir.
Çok uzun süreler boyunca pozisyon değiştirmeden ayakta duran ya da oturan kişiler de risk altındadır. Yine uzun süre boyunca geçmeyen ishal ya da kabızlık hemoroid (basur) risk faktörlerini arttırmaktadır.
Öksürme, hapşırma ya da kusma var olan hemoroid (basur) durumunu kötüleştirebilir.
HEMOROİD HASTALARI NELERE DİKKAT ETMELİ? (BASURA NE İYİ GELİR?)
Hemoroid kaynaklı şikayetlerin etkisini azaltmak için beslenme tarzı değiştirilmelidir. Zeytinyağlı yemekler ve lifli besinler tüketilmeli, günde 2-3 litre su içilmelidir. Tuvalette uzun süre kalınmamalıdır.
Kırmızı et tüketimi mümkün olduğunca sınırlandırılmalıdır. Bunun yanında hamur işi, pilav ve makarna gibi karbonhidrat ağırlıklı yiyecekler de azaltılmalıdır.
Dış hemoroid genelde uzun süre oturan ofis çalışanları ve uzun yol şoförlerinde görülmektedir. Hemoroidin sağlık sorunu haline gelmemesi için mümkünse uzun süre oturmaktan kaçınmak önemlidir.
Kronik kabızlığı olanlar, gebeler ve aileden gelen genetik yatkınlığa sahip bireylerde hemoroid olma sıklığı yüksektir. Bu gruptakilerin hastalık ortaya çıkmadan yaşam tarzlarını düzenli hale getirmeleri önem taşımaktadır.
Acı biber ve bazı baharatlar hemoroid sorunu olan bölgeyi tahriş etmektedir. Acılı ve bol salçalı yiyecekler ile baharatların tüketilmemesi de basura iyi gelmektedir.
HEMOROİDE (BASURA) NE İYİ GELİR?
Öncelikle bilmeniz gereken basurun 4 evreden oluşan bir hastalık olduğudur. Evresi ilerleyen 3. ve 4. evre basur evde uygulayabileceğiniz yöntemlerle tamamen geçmez ancak şikayetleri azalabilir. 1. ve 2. evre basur ise alınacak önlemlerle gerileyebileceği gibi tamamen iyileşebilir.
Bol Lifli Gıdalar Tüketilmeli
Basur ve benzeri bağırsak hastalıklarında lifli gıdaların tüketilmesi önerilir. Lifli gıdalar dışkıların hacmini ve sıklığını artırdığı için kabızlığı önlemede büyük rol oynamaktadır.
Suda Çözünen Lifli Gıdalar
Tam tahıl içeren: Suda çözünen lifli gıdaların arasında en etkili olanı yulaftır. Yulaf kepeği ile ezmesinin günlük tüketilmesi gereken ihtiyacın ciddi bir kısmını karşılar. Kahvaltılarda tüketebileceğiniz gevreklerde ihtiyaç duyulan lifi karşılayabilir.
Sebzeler: Brokoli, havuç, domates, bezelye, kabak, patates, mısır gibi sebzeler bol liflidir.
Meyveler: Narenciyeler, elma, nektar, şeftali, muz, portakal, kiraz, greyfurt, ananas, çilek, kayısı, mandalina, böğürtlen, armut ve erik gibi meyveler yüksek ölçüde lif içerirler.
Baklagiller: Nohut, fasulye, mercimek ve bakla gibi bakliyatlar ciddi oranda lif içermektedir.
Suda Çözülmeyen Lifli Gıdalar
Sebzeler: karnabahar, lahana, pancar, şalgam, Brüksel lahanası, havuç, brokoli, salatalık, yeşil fasulye, soğan, kereviz, lahana, patlıcan domates ve biber suda çözülmeyen lifli gıdalardandır ve çiğ olarak tüketildiğinde fazla lif sağlamaktadır.
Meyveler: Ananas, üzüm, kiraz, çilek ve kavun lif içeren meyvelerdendir, elma gibi bazı meyvelerin kabuğu ile beraber tüketilmesi önemli lif sağlamaktadır.
Tahıllar: Yulaf ve buğday kepeği lif açısından zengindir ve sindirime oldukça destek olur.
Bunun yanı sıra kepekli makarna, müsli, badem, kuru şeftali, kuru kayısı, soya fasulyesi, kuru mürdüm eriği, fıstık, patlamış mısır ve bezelyede lif açısından zengin gıdalardır.
HEMOROİD (BASUR) TEDAVİSİ NASILDIR?
Uygun bir tedavi planı doktor tarafından semptomların ne kadar ağır olduğuna göre belirlenecektir. Yaşam tarzında değişiklikler, tıbbi ilaçlar ve cerrahi müdahaleler hemoroid (basur) tedavileri arasında kullanılan yöntemlerdir.
Bu yöntemler hemoroidi (basuru) kolaylıkla tedavi edebilse bile hemoroidi ortaya çıkaran şartlar değiştirilmediği takdirde hemoroidlerin tekrarlaması ihtimali yükselir.
Basit yaşam tarzı değişiklikleri genellikle 2 ila 7 gün içinde hafif hemoroit semptomlarını ortadan kaldırabilir. Lif tüketimi besinlerin bağırsaklardan geçişini kolaylaştıracaktır.
Çeşitli bitkisel kremler ve pomatlar, doktor tarafından tavsiye edildiği takdirde hemoroid (basur) tedavisinde kullanılabilir.
Hemoroid (basur) tedavisi için eğer varsa, öncelikle altta yatan kabızlık yada ishal gibi sorunlar giderilerek barsak fonksiyonlarının düzenlenmesi sağlanır.
Eğer semptomlar kendiliğinden düzelmiyorsa ilaç tedavisine başvurulur. İlaç tedavisi sırasında hap, fitil, krem, pomat ve mendil şeklinde farklı ilaç formları kullanılır.
İlaç tedavisine dirençli düşük dereceli hemoroidlerde, yüksek dereceli hemoroidlerde, sıkışma ve tromboz gibi komplikasyonlara neden olan hemoroidlerde ise cerrahi tedavi yöntemlerine başvurulur.
Cerrahi tedavi yöntemleri arasında bant ligasyon, skleroterapi, klasik cerrahi yöntemlerle hemoroidektomi operasyonu, ya da lazer ile operasyon vardır.
Klasik cerrahi operasyonlar genellikle bir gün hastanede kalmayı gerektirecektir. Lazer ile gerçekleştirilen operasyonlar daha kısa tıbbi bakım gerektirir.